Kto gada, nie kręci filmu. Szef PISF rozdaje pieniądze, komu chce

Menedżer z Totalizatora, którego PiS zrobił dyrektorem Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, rozdaje setki milionów publicznych pieniędzy, komu chce. Ale też, by nie dać komuś na film, jest w stanie zrobić naprawdę wiele.

Patryk Sroczyński Wielu twórców nie składa wniosków, bo – jak mówią – wiedzą, że pieniędzy nie dostaną. I wiadomo, kto dostanie.

„Gdyby nie Radek, nie byłoby mnie tutaj. Nie byłoby mnie w miejscu, w którym jestem” – Tomasz Karolak wygłasza tę kwestię na wstępie filmu „The End”, mającego być satyrą na filmowy show-biznes w Polsce. Może to przypadek, ale tak właśnie na imię ma dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (PISF) Radosław Śmigulski, który dał 1,5 mln zł na dystrybucję tego tytułu. I który decyduje o tym, kto i w jakim filmie zagra lub nie zagra, przyznając fundusze. Ok. 250 mln zł rocznie od nadawców, kin, dystrybutorów i dotację z Ministerstwa Kultury.

Jak rządzi Śmigulski? Potrafi zerwać kolaudację filmu dokumentalnego, bo nie podobają mu się wypowiedzi bohatera. – On do mnie nie mówił, tylko na mnie wrzeszczał – opowiada jej przebieg Barack Heymann, autor filmu o izraelskim rzeźbiarzu „Dani Karavan. Bez taryfy ulgowej”. I dodaje: – Pracowałem w wielu krajach, zdobyłem wiele nagród i nigdy nie doświadczyłem tak zawstydzającego i katastrofalnego sposobu komunikacji i relacji jak z panem Śmigulskim.

Dyrektor wyraźnie chce kreować przekaz filmowy. Przy okazji odmowy wsparcia dla „Wesela” Wojciecha Smarzowskiego Śmigulski zarzucał filmowi „krzywdzące portretowanie Żydów”. Reżyser uznał z kolei nieprzyznanie dotacji przez PISF za decyzję polityczną.

W wypadku filmu „Klecha” dyrektor Śmigulski dotację uzależniał od zmiany reżysera Jacka Gwizdały, bo ten krytycznie wyraził się o działaniach PISF (film w końcu powstał, ale wciąż czeka na premierę). A fundacji Legalna Kultura, prowadzącej kampanię przeciw piractwu, dotację odebrał. – Na pytanie dlaczego odparł, że Legalna Kultura jest odpowiedzialna za wzrost piractwa w Polsce, bo za dużo mówimy o legalnych źródłach i przez to ludzie zaczęli interesować się nielegalnymi źródłami.