W ubiegłym roku twórcy nagrodzeni Paszportami POLITYKI dzielili się refleksjami po wielu miesiącach covidowej izolacji i restrykcji, które zmuszały do zmiany nawyków, rytmu pracy albo jakiejś formy zawieszenia kulturalnej aktywności. Tegoroczna gala także odbyła się w formule hybrydowej, transmitowana na antenie TVN i online, bez udziału dużej publiczności. A rzeczywistość artystyczna nadal jest daleka od normalności.
Jeśli jakieś jedno uczucie na scenie dominowało, to wzruszenie: laureatki i laureaci odbierali Paszporty POLITYKI z niedowierzaniem, często odnosząc się do bieżącego kontekstu. W tym roku już nie tylko pandemicznego, ale i politycznego (zawirowania z ustawą o zawodzie artysty, dotacje przyznawane raczej ruchom narodowym niż twórcom, instytucje oddawane pod nadzór resortu kultury itd.). Twórcy upominali się także o osoby tkwiące na polskiej granicy i konsekwentnie szkalowane środowiska, m.in. ludzi LGBT+ czy białoruskich więźniów politycznych. „Wszyscy wiemy, jak jest – to będzie chyba cytat tego wieczoru” – spuentował redaktor naczelny „Polityki” Jerzy Baczyński.
Ważny był wątek dźwięku. I ciszy. Nagrodzona w kategorii Sztuki wizualne Jana Shostak powtórzyła na scenie swój słynny gest: minutę krzyku dla osób uciskanych przez reżim Aleksandra Łukaszenki. O dźwiękach pandemii mówił redaktor Jerzy Baczyński, wspominając album „Intermission”, projekt towarzyszący ostatniej edycji Unsound Festivalu; nośnik słów, nagrań terenowych i muzyki dziwnego czasu pandemii. Twórcy tego krakowskiego festiwalu – Małgorzata Płysa i Mat Schulz – otrzymali w tym roku specjalną nagrodę w kategorii Kultura zdalna, ustanowioną przy okazji poprzedniej edycji Paszportów i wciąż potrzebną.
O ciszy mówiła wreszcie Katarzyna Nosowska, która odebrała tytuł Kreatora Kultury za całokształt dokonań, była też jedną z pierwszych laureatek Paszportów POLITYKI 29 lat temu. „Ile sekund ciszy w radiu potrzeba, żeby wywołać uczucie dyskomfortu?”, zastanawiała się. I przekornie zaapelowała: – Jako świeżo upieczony kreator kultury chciałabym zainspirować i zachęcić, by skorzystać z ciszy, bo w ciszy, w braku reakcji, w spotkaniu ze sobą, może nam się niechcący przydarzyć refleksja.
Niżej fotograficzny skrót wydarzeń. Gala rozdania Paszportów POLITYKI odbyła się po raz 29., a gospodarzami wieczoru byli tradycyjnie Grażyna Torbicka oraz redaktor naczelny naszego tygodnika Jerzy Baczyński. O oprawę muzyczną zadbała grupa EABS z udziałem dwukrotnie nominowanego do Paszportów Marka Pędziwiatra. Wszystkie tegoroczne laureatki i wszystkich laureatów przedstawiamy szczegółowo pod tym adresem.