Epicki szwindel
W 1761 r. szkocki poeta James Macpherson ogłosił, że dokonał niebywałego odkrycia: odnalazł epicki poemat o celtyckim bohaterze Fingalu, napisany w III w. n.e. w języku gaelickim przez syna Fingala, barda Osjana. Już rok wcześniej opublikował „Fragmenty starożytnej poezji zebranej w Górach Szkocji”, potem (już po wydaniu „Fingala”) większy zbiór utworów owego barda, zatytułowany „Pieśni Osjana” („The Works of Ossian”), zaś w 1773 r. ich „kompletne wydanie”, występując w tym przedsięwzięciu jako wydawca i tłumacz z gaelickiego na staroangielski. Legendarny Osjan jawił się w anonsach Macphersona celtyckim odpowiednikiem Homera, nadającym kongenialny literacki kształt ludowym opowieściom dawnych szkockich górali. Bardzo szybko, bo już w 1775 r., Samuel Johnson, angielski pisarz i eseista, uznał „Pieśni Osjana” za falsyfikat, co trzy dekady później potwierdził raport specjalnej komisji Highland Society, ogłoszony w Edynburgu. Raport dowodził, że Macpherson, i owszem, korzystał z zachowanych fragmentów poezji celtyckiej (nie tylko szkockiej, ale też irlandzkiej), aczkolwiek „Pieśni” stworzył sam, podobnie jak ich rzekomego autora. Nie przeszkodziło to w tym, by „Pieśni Osjana” stały się inspiracją dla europejskiej literatury romantycznej, a jednocześnie symbolem szkockich aspiracji kulturowych i politycznych. Podobnie działała i działa nadal na szkocką tożsamość w obrębie Zjednoczonego Królestwa legenda szkockiego kiltu z tartanu (materiału w kratę), czyli słynnej męskiej spódniczki, w której w filmie „Braveheart” hasa Mel Gibson, wcielający się w postać XIII-wiecznego bojownika o niepodległość Szkocji, choć taki właśnie kilt został wymyślony dopiero w 1720 r.