RPO o zatrzymaniu ks. Olszewskiego. Diamenty tracą blask. 5 tematów, o których warto wiedzieć
1. RPO: Olszewski traktowany niehumanitarnie
„Nie ma podstaw do uznania, że ks. Michał O. był poddany torturom w rozumieniu przyjętym w Konstytucji RP i na gruncie prawa międzynarodowego” – czytamy w komunikacie Rzecznika Praw Obywatelskich. Przypomnijmy: takie zarzuty w sprawie aresztowania Olszewskiego w związku z nieprawidłowościami w Funduszu Sprawiedliwości stawiali głównie politycy PiS.
Czynności RPO wykazały jednak, że doszło do „niehumanitarnego traktowania oraz innych naruszeń praw i wolności”. Chodzi np. o prowadzenie czynności procesowych przez 15 godz., niezapewnienie zatrzymanemu w tym czasie możliwości odpoczynku i posiłku, nieprzerwane stosowanie kajdanek, nawet w czasie przebywania w pomieszczeniach bezpiecznych.
Nie potwierdziły się jednak zarzuty o uniemożliwieniu kontaktu z obrońcą, opóźnień w wyrażeniu zgody na widzenie czy zakłócania snu w areszcie.
2. Resort klimatu ustępuje leśnikom
Lasy społeczne, a właściwie „lasy o wiodącej funkcji społecznej”, miały chronić aglomeracje przed wyspami ciepła, ale wytyczanie ich granic utknęło w negocjacjach. To kategoria powołana przez zarządzenie Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych jeszcze w 2022 r. Ma obejmować obszary użytkowane przez ludzi do rekreacji, sportu, dla zachowania zdrowia itp. W lasach społecznych gospodarka leśna byłaby modyfikowana, ograniczona lub zupełnie wyłączona.
– W czasie negocjacji pokojowych na froncie ogłasza się rozejm, podczas gdy my musimy spierać się z leśnikami, a w tym samym czasie przedmiot naszego sporu może zostać wycięty – powiedziała Agacie Szczerbiak Anna Kolińska, aktywistka z fundacji Alarm dla Klimatu i Porozumienia Inicjatyw Lasów Chojnowskich.
I rzeczywiście, gdy trwa narada nad lasami, w wielu nadleśnictwach Plany Urządzenia Lasu są realizowane według harmonogramu: przetargi na produkcję drewna zostały rozstrzygnięte w grudniu, a w styczniu mają zostać podpisane umowy z firmami tnącymi.
3. Diamenty tracą swój blask
De Beers, największa firma diamentowa działająca w Botswanie, a druga w branży światowej (rząd Botswany jest jej mniejszościowym udziałowcem), poinformowała, że w ostatnim kwartale produkcja zmalała o 25 proc. To już kolejny spadkowy kwartał.
Załamanie branży dotyka 35 krajów świata, w których wydobywane są diamenty. To przede wszystkim kraje afrykańskie (stamtąd pochodzi połowa produkcji), ale też np. Indie, które są dziś największym centrum obróbki kamieni szlachetnych.
Miasto Surat w Gudźaracie, jak pisze Adam Grzeszak, to główny ośrodek tego sektora, szlifuje się tu dużą część surowych diamentów. Zajmuje się tym 2,5 tys. firm. Dotknięte kryzysem zwalniają pracowników i redukują wynagrodzenia. Blisko 50 tys. osób straciło już pracę. W ostatnich miesiącach ponad 60 szlifierzy popełniło samobójstwo, dlatego związek zawodowy Diamond Workers Union Gujarat uruchomił telefon zaufania. Ministra finansów Indii Nirmala Sitharaman obiecała firmom górniczym korzystającym z indyjskich szlifierni preferencyjne stawki podatkowe, bo Indiom zależy na utrzymaniu się na pierwszym miejscu w branży cięcia i polerowania diamentów.
4. Tragedia w Magdeburgu rezonuje w Polsce
Wykorzystując szczególny moment, jakim jest zamach w Magdeburgu, premier Donald Tusk naciska na prezydenta Andrzeja Dudę, by ten podpisał nowelizację ustawy o cudzoziemcach, przewidującą w sytuacji kryzysowej zawieszenie na okres 60–120 dni prawa do ubiegania się przez cudzoziemca (z wyłączeniem kobiet ciężarnych i dzieci bez opieki) o ochronę międzynarodową.
Dziwna jest sytuacja w Niemczech i dziwny był zamach w Magdeburgu, pisze prof. Jan Hartman. Wszystko jest tu jakby niezgodne ze stereotypem i oczekiwaniami. Zamachowiec Taleb al-Abdulmoshen jest obywatelem Arabii Saudyjskiej, od 18 lat mieszkającym w Niemczech i mającym tam status uchodźcy z bezterminowym prawem pobytu. Nie jest islamskim fundamentalistą, wręcz przeciwnie – jest apostatą, zapiekłym wrogiem fundamentalizmu i sympatykiem skrajnej prawicy z AfD. Czemu to zrobił? Podobno w proteście wobec bierności Niemiec wobec prześladowań na tle religijnym w Syrii, a zwłaszcza przeciwko lekceważeniu prześladowań, jakie spotykają osoby porzucające islam. Chciał też wyrazić solidarność z kobietami prześladowanymi w Arabii Saudyjskiej na tle religijnym i obyczajowym.
5. Potężnie wzrosły straty Rosjan
Na wojnie w Ukrainie rosną rosyjskie straty osobowe. Do maja 2022 r. nie przekraczały 2 tys. osób tygodniowo, do końca roku osiągnęły wartość 4 tys. Niemal przez cały 2023 oscylowały między 4 a 6 tys. co tydzień, pod koniec roku zbliżyły się do 8 tys. Wiosną 2024 r. osiągnęły 8 tys. tygodniowo, a od połowy roku już nie spadały poniżej tej wartości. Na początku października poszybowały do ok. 10 tys., a ostatnio oscylują nawet wokół 12 tys.
Z początku wynikało to z dostaw uzbrojenia z Zachodu i coraz lepszego poziomu wyszkolenia ukraińskich żołnierzy, nabywających doświadczenia bojowego i ostrzelanych. Jednak to, co się dzieje od połowy 2024 r., ma przypuszczalnie inne podłoże, o czym piszą Michał i Jacek Fiszerowie.