PKW odrzuca sprawozdanie PiS, 1000 dni wojny. 5 tematów, o których warto dziś wiedzieć
1. PKW odrzuca sprawozdanie finansowe PiS
PKW (pięć głosów „za” i cztery „przeciw”) odrzuciła sprawozdanie finansowe PiS za 2023 r., co oznacza, że partia może stracić trzyletnią subwencję na działalność – w sumie 75 mln zł. Odrzucenie sprawozdania następuje w razie stwierdzenia wykorzystania przez partię środków z subwencji na cele niezwiązane z działalnością statutową. Minister finansów zdecyduje, czy wypłata środków zostanie wstrzymana już teraz. PiS może odwołać się od decyzji PKW do Sądu Najwyższego.
PKW odrzuciła też sprawozdanie finansowe komitetu wyborczego PiS z wyborów parlamentarnych 2023 r., pozbawiając partię zwrotu środków za kampanię (10,8 mln dotacji podmiotowej plus 3,6 mln zł środków, które według PKW zostały wydane nieprawidłowo). PiS zaskarżył tę decyzję do Sądu Najwyższego, ale nie wyznaczono jeszcze terminu rozstrzygnięcia sprawy. Zarówno rząd, jak i PKW kwestionuje status Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN.
W poniedziałek PKW podjęła uchwałę kierunkową, w której zapisano, że nieuznawane będą orzeczenia sędziów wybranych przez neo-KRS. „Pierwsza (uchwała) to apel do organów władzy państwowej, w szczególności do Sejmu, aby zakończyć chaos prawny i konstytucyjny, który mamy w Polsce związany z neosędziami. Druga część stanowi, że PKW nie będzie uznawała jakichkolwiek orzeczeń osób, które nie są sędziami” – komentował adwokat Ryszard Kalisz, jeden z członków PKW.
Rzecznik PiS Rafał Bochenek przekazał mediom, że „planem obecnie rządzących jest eliminowanie jedynej realnej opozycji w Polsce poprzez bezprawne, administracyjne działania”. Jak dodał, to „element przygotowania do oszustwa w zbliżających się wyborach prezydenckich”.
2. 1000 dni wojny w Ukrainie
Rosja dokonała pełnoskalowej inwazji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. Po zwycięstwie Donalda Trumpa w USA rozległy się głosy, że zechce doprowadzić do szybkiego zakończenia wojny, co wielokrotnie zapowiadał. Pytanie brzmi, jak chciałby to osiągnąć i na jakie ustępstwa musiałaby iść Ukraina (Turcja proponuje np. „zamrożenia konfliktu” na obecnych liniach frontu oraz odłożenie rozmów o członkostwie Ukrainy w NATO o co najmniej dziesięć lat). „Nic o Ukrainie bez Ukrainy”, podkreśla z kolei Donald Tusk. „Nikt nie zatrzyma Putina rozmowami telefonicznymi” – nawiązał do niedawnej rozmowy kanclerza Niemiec Olafa Scholza z rosyjskim prezydentem.
Nieoficjalnie wiadomo, że Joe Biden zgodził się na użycie zachodniej broni przeciwko celom w Rosji. Rakiety z USA, Francji i Wielkiej Brytanii miałyby uderzać w obiekty w obwodzie kurskim, którego część Ukraińcy okupują. Tu w październiku Rosja skierowała żołnierzy z Korei Północnej. Właśnie włączenie do działań żołnierzy Kim Dzong Una miało skłonić Biały Dom do zmiany stanowiska. „Ta wojna prawdopodobnie zakończy się jakąś nową strukturą bezpieczeństwa, bo jeśli przyszły pokój ma być trwały, to musi być na niej oparty. Ale oczywiście nie może być takiego podejścia jak w 2014 i 2015 r. »Nic o nas bez nas« jest mantrą, którą powtarzają nawet ci, których nie bylibyśmy skłonni traktować jak liderów w uznawaniu takiego stanowiska. To jest duża zmiana w polityce europejskiej i takie sygnały tu otrzymuję” – mówi Piotr Łukasiewicz, który od sierpnia jest w praktyce przedstawicielem polskich władz w Kijowie.
3. Co ze składką zdrowotną
Na wtorkowym posiedzeniu rządu ma zapaść decyzja o obniżeniu składki zdrowotnej. Obecnie jest płacona od 100 proc. minimalnego wynagrodzenia, a od stycznia ma być obliczana od 75 proc. Na zmianie skorzystają osoby o niskich przychodach lub w niektórych miesiącach w ogóle ich nieuzyskujące. Rozwiązanie ma kosztować budżet ok. 1 mld zł w przyszłym roku.
Na 2026 r. planowany jest drugi etap obniżki, zgodnie z obietnicami wyborczymi KO i Trzeciej Drogi. Zmiana będzie polegać na tym, że do pewnego poziomu przychodów składka będzie ryczałtowa, a potem procentowa. Koszt w 2026 to 4,6 mld zł. „Koalicja od wielu miesięcy nie może dogadać się w sprawie obniżenia składki na zdrowie dla przedsiębiorców. Ale nawet jeśli się dogada, to problemu małych firm nie rozwiąże, a problemy pacjentów będą coraz większe” – komentuje Joanna Solska.
4. Sondaż KO: wygrywa Rafał Trzaskowski
Donald Tusk ogłosił wyniki prezydenckiego sondażu poparcia dla Radosława Sikorskiego i Rafała Trzaskowskiego. Wnioski? Prezydent Warszawy wygrywa pierwszą turę z poparciem na poziomie 40 proc. (kandydat PiS byłby drugi z 28 proc. głosów). W drugiej turze wygrałby z kandydatem Jarosława Kaczyńskiego 57 do 43 proc.
Z kolei Radosław Sikorski przegrywa pierwszą turę z kandydatem PiS (30 do 28 proc.). „Publiczna prezentacja kluczowego partyjnego sondażu w kontekście toczących się prawyborów to wydarzenie bodajże bezprecedensowe w historii polskiej demokracji. Warto to docenić” – komentuje Jan Hartman.
Informację o wynikach kandydatów KO zamieścił w serwisie X premier Tusk i tak się do nich odniósł: „Wynik sondażu jednoznaczny, ale to wciąż tylko wskazówka. Siłę decyzji ma Wasz głos!”. Prawybory w KO zakończą się w najbliższy piątek. Głosowanie odbędzie się 22 listopada anonimowo, w formie SMS-owej. Wyniki poznamy dzień później. W głosowaniu wezmą udział członkowie partii wchodzących w skład KO: PO, Nowoczesnej, Inicjatywy Polskiej i Zielonych.
5. Polska przegrywa ze Szkocją i spada do Dywizji B
Był to ostatni mecz fazy grupowej Dywizji A Ligi Narodów, a jego wynik rozstrzygnął się dosłownie w ostatniej minucie gry doliczonego czasu. Polska przegrała ze Szkocją 1:2. „To był najlepszy mecz Polaków w tych rozgrywkach, ale spadek do Dywizji B nie jest niesprawiedliwy” – komentuje Krzysztof Matlak. I dalej: „Już od piątkowego późnego wieczoru wiadomo było, że porażka ze Szkocją spycha Polskę na niższy szczebel Ligi Narodów. Zwycięstwo, a nawet remis to byłoby przedłużenie nadziei do marca, w którym odbędzie się barażowa runda o pozostanie wśród najlepszych”.
Pierwszego gola Szkoci strzelili biało-czerwonym w trzeciej minucie, nasi wyrównali w 59. „Gdy wydawało się, że nic złego nie może się zdarzyć, w doliczonym czasie gry Andrew Robertson precyzyjnie uderzył piłkę głową – dodaje Matlak. – Może ta porażka jest niesprawiedliwa, ale spadek w Lidze Narodów – już nie”.