Bliski Wschód na krawędzi wielkiej wojny. 5 tematów, o których warto dziś wiedzieć
1. Rozpoczęła się izraelska operacja w Libanie
W nocy z poniedziałku na wtorek sił zbrojne Izraela rozpoczęły akcję lądową przeciwko celom Hezbollahu na południu Libanu – poinformowano w wydawanym przez władze izraelskie oświadczeniu. Kampania lądowa ma skupić się na zniszczeniu infrastruktury Hezbollahu przy granicy, by zapewnić bezpieczeństwo północnych obszarów kraju.
Od tygodnia Liban jest intensywnie bombardowany. Według szacunków rządu w Bejrucie w atakach przez dwa tygodnie zginęło ponad tysiąc osób, a ponad milion Libańczyków musiało z ich powodu opuścić swoje domy. W sobotę 28 września w ataku na Bejrut zabito przywódcę Hezbollahu Hasana Nasrallaha, który był głównym celem nalotów prowadzonych od piątkowego wieczoru.
„Niewykluczone, że Liban zechce wykorzystać sytuację i ograniczyć wpływy Hezbollahu, który do tej pory miał tu uprzywilejowaną pozycję. (...) Wojna z Izraelem to ostatnie, czego potrzeba krajowi ogarniętemu kryzysem politycznym i ekonomicznym od ponad czterech lat. Zwłaszcza że obecne bombardowania przyniosły mu poważne straty” – pisze z Jerozolimy Agnieszka Zagner.
2. Andrzej Duda na balu z przyjaciółmi Putina
W sobotę 28 września w Hlubokiej nad Wełtawą zorganizowano huczny jubileusz 80. urodzin byłego premiera i prezydenta Czech Miloša Zemana. Na urodziny przybyli politycy znani z autorytarnych i populistycznych poglądów, a przy tym niechętni wspieraniu Ukrainy, jeśli nie będący wręcz sojusznikami Rosji. Do prezydentów Słowacji (Peter Pellegrini) i Serbii (Aleksandar Vucić) oraz premierów Węgier (Viktor Orbán) i Słowacji (Robert Fico) dołączył Andrzej Duda. Polski MSZ odradzał prezydentowi udział w tym spotkaniu.
Przyjęcie prezydenta Zemana miało charakter prywatny, a grono gości było szerokie i różnorodne – tłumaczył szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej Mieszko Pawlak. Duda do Czech poleciał jednak rządowym samolotem, a jego kancelaria nie zamieściła informacji na ten temat na stronie internetowej. „Prywatne wyjazdy (chociaż za publiczne pieniądze) głów państw na prywatne uroczystości innych głów państw to śliska sprawa. Niby każdemu wolno iść na urodziny znajomego, lecz tak naprawdę w przypadku głów państw takie spotkania mają siłą rzeczy naturę polityczną i powinny być konsultowane z MSZ” – komentuje prof. Jan Hartman.
3. Mało przyjemnie w temacie inflacji
Roczny wskaźnik inflacji wzrósł, według dzisiejszego szacunku GUS, do 4,9 proc. Miesiąc temu wynosił 4,3 proc. „Winnym jest przede wszystkim efekt statystyczny – rok temu wprowadzono darmowe leki dla dzieci i seniorów. Poza tym odczuwamy skutki częściowego odmrożenia cen energii, gazu i ciepła w połowie roku – ten proces w innych krajach albo nastąpił wcześniej, albo taryfy osłonowe nie były tak hojne (i kosztowne dla budżetu) jak w Polsce” – tłumaczy Cezary Kowanda.
Inflację będzie zwiększać rosnąca płaca minimalna – w styczniu rządzący przewidzieli jej skok aż o 8,5 proc.
4. Szymczyk z zarzutami za granatnik
Były szef policji usłyszał dwa zarzuty. Pierwszy dotyczy „posiadania bez koncesji broni przenośnej, przeciwpancernej, bezodrzutowej w postaci granatnika RGW 90, który został uzyskany na terenie Ukrainy i który został przewieziony przez granicę RP bez zgłoszenia odpowiednim służbom celno-skarbowym na przejściu granicznym w Dorohusku”.
Drugi to „nieumyślne sprowadzenie niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia wielu osób i mienia wielkich rozmiarów w postaci budynku Komendy Głównej Policji w związku z odbezpieczeniem zabezpieczeń broni przeciwpancernej, następnie dokonaniu wystrzału”. Do eksplozji w Komendzie Głównej Policji doszło 14 grudnia 2022 r. przed godz. 8 rano. Początkowo szefostwo mundurowych próbowało sprawę bagatelizować. Efektem wybuchu były uszkodzenia na dwóch kondygnacjach komendy.
5. Prezydent przyjmie Dariusza Barskiego
„1 października o godz. 10.00 prezydent przyjmie w Pałacu Prezydenckim Prokuratora Krajowego Dariusza Barskiego” – przekazała KPRP na platformie X. W piątek Izba Karna SN złożona z tzw. neosędziów stwierdziła, że powołanie Barskiego na prokuratora krajowego w 2022 r. było prawnie skuteczne. Prezes Izby Zbigniew Kapiński w uzasadnieniu uchwały SN ocenił, że przy odsunięciu Dariusza Barskiego ze stanowiska szefa PK doszło do „instrumentalnego wykorzystania prawa”.
W poniedziałek Barski zjawił się przed siedzibą PK z oczekiwaniem, że będzie mógł „podjąć dzisiaj obowiązki służbowe”. Nie został wpuszczony do środka.
12 stycznia minister sprawiedliwości-prokurator generalny Adam Bodnar wręczył prokuratorowi Barskiemu dokument stwierdzający, że przywrócenie go do służby czynnej 16 lutego 2022 r. przez poprzedniego prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobrę odbyło się z naruszeniem obowiązujących przepisów. Na mocy decyzji premiera pełniącym obowiązki prokuratora krajowego – do czasu wyłonienia następcy Barskiego w konkursie – został Jacek Bilewicz.