Turyści w kosmosie, trybunał Przyłębskiej zaskoczył. 5 tematów, o których warto dziś wiedzieć
1. Turyści ruszyli w kosmos
To będzie pierwszy całkiem prywatny spacer kosmiczny w historii. Cztery osoby – Sarah Gillis oraz Anna Menon, inżynierki firmy Space X, i dwóch „cywilów” Isaacman oraz były podpułkownik Sił Powietrznych USA Scott „Kidd” Poteet – ruszyły we wtorek po godz. 11 w najdalszą od Ziemi podróż od czasu księżycowych misji Apollo.
Polaris Dawn, czyli „Wschód Gwiazdy Polarnej”, to pomysł miliardera Jareda Isaacmana. Był już na orbicie w 2021 r., ale zamarzył mu się kosmiczny spacer, czyli wyjście na zewnątrz statku. Będzie nim Crew Dragon, kapsuła pasażerska firmy Space X (która należy do multimiliardera Elona Muska).
Misja Polaris Dawn ma potrwać pięć dni. Czwartego dnia Isaacman i Gillismają planują opuścić kapsułę. Każde z nich ma spędzić poza nią 15–20 min. W kosmosie spacerowali dotychczas tylko przeszkoleni astronauci NASA, jej europejskiego odpowiednika ESA czy rosyjskiego Roskosmosu.
2. Trybunał Przyłębskiej zaskoczył
Grupa posłów PiS uznała, że uchwała o powołaniu komisji śledczej ds. Pegasusa narusza art. 2 konstytucji (zasada demokratycznego państwa prawa), bo zawiera niedookreślone sformułowania oraz ma zbyt ogólny i szeroki zakres. A także art. 10, czyli zasadę trójpodziału władz, bo wszelkiego rodzaju śledztwa prowadzą organa ścigania, a kontroluje je sąd. Sprawa trafiła więc do trybunału Julii Przyłębskiej.
Ten – w sile dwóch sędziów: Zbigniewa Jędrzejewskiego i Stanisława Piotrowicza, i jednego dublera Jarosława Wyrembaka – zaskoczył. Może nie tym, co orzekł, ale tym, jakiej użył techniki. Z urzędu zajął się tym, czego nie zaskarżyli posłowie PiS, mianowicie trybem uchwalenia uchwały. Stwierdził, że był niekonstytucyjny, bo w głosowaniu nie brali udziału skazani wówczas na karę bezwzględnego pozbawienia wolności Mariusz Kamiński i Michał Wąsik.
Całą skargę PiS trybunał zatem umorzył. „I choć umorzył, to jednak… uznał ją za zasadną w całości – zauważa Ewa Siedlecka. – I nawet uargumentował. Skoro uznał i uargumentował, to dlaczego umorzył? Fakt, że uznał za niekonstytucyjny sposób uchwalenia uchwały o pegasusowej komisji śledczej, wcale nie zmuszał go do umorzenia zarzutów merytorycznych”.
3. Wielki powrót krztuśca
Z raportu Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Polskiego Zakładu Higieny wynika, że od 1 stycznia do połowy sierpnia 2024 r. zarejestrowano w Polsce niemal 12,5 tys. przypadków krztuśca. Aż 25 proc. z nich odnotowano w lipcu, a kolejne 30 proc. w sierpniu. W analogicznym okresie roku poprzedniego zarejestrowano 533 zachorowania. Mamy więc do czynienia z ponad 23-krotnym wzrostem. A i to liczby niedoszacowane, bo objawy w tym wypadku łatwo pomylić z innymi chorobami układu oddechowego i nie każdy przypadek zostaje zdiagnozowany.
Przede wszystkim jest to przykry skutek rosnącej liczby odmów szczepień najmłodszych. Tylko w zeszłym roku szczepienia przeciw krztuścowi (obowiązkowe) nie przyjęło aż 87 tys. dzieci. Stan ochrony spadł więc poniżej populacyjnego progu bezpieczeństwa. Krztusiec jest bardzo zakaźny – jeden chory zakaża drogą kropelkową 12–17 podatnych osób, które rozwijają objawy najczęściej w przeciągu 7–10 dni.
4. Ukraińcy zaatakowali pod Moskwą
Ukraińcy znów użyli dronów dalekiego zasięgu przeciw obiektom w Moskwie. Tym razem uderzyli w lotniska, mówi się o zestrzeleniu 145 dronów. Jeden z pasażerów sfilmował pożar niedaleko stojącego przy rękawie samolotu, ale o żadnych stratach na razie nie wiadomo. Nie ma też doniesień o trafieniach innych obiektów, nie licząc przypadkowego zapewne uszkodzenia bloku mieszkalnego w Ramienskoje koło lotniska Żukowski.
„Ciekawe, co by było, gdyby Ukraińcom udało się poniszczyć choćby część rosyjskich samolotów komunikacyjnych, a może i prywatnych odrzutowców należących do rosyjskich oligarchów” – zastanawiają się Michał i Jacek Fiszerowie. „Bo to nie Suchoje i MiG-i są na podmoskiewskich lotniskach. Flota rosyjskiego przewoźnika Aerofłot to dziś 94 Airbusy 320 i 321, 19 Airbusów 330 i 350, 37 Boeingów 737-800 i 22 Boeingi 777. Właściwie wszystkie samoloty są w leasingu”.
5. Kryzys konstytucyjny. Tusk: Toniemy w szarościach
Premier, marszałkowie Sejmu i Senatu oraz autorytety z zakresu prawa spotkali się, aby dyskutować o drogach do wyjścia z kryzysu konstytucyjnego. Donald Tusk przypomniał, że w czasach „konfliktu o krzesło” nie był zadowolony z wyroku Trybunału Konstytucyjnego, ale nigdy nie przyszło mu do głowy go kwestionować.
Wspomniał, że pełniąc urząd przed laty, ani razu nie spotkał się z ówczesnym prezesem Trybunału Konstytucyjnego prof. Andrzejem Rzeplińskim, bo uznali to za niestosowne. „Te osiem lat naprawdę zdewastowało system i to w sposób nawet nie czarno-biały, bo toniemy wszyscy w szarościach, w tych luzach interpretacyjnych. Każdy ma w jakimś sensie pełne prawo i pełną rację, kiedy wypowiada sprzeczne z opiniami innych własne opinie na temat tego, co należy zrobić, a co nie” – mówił.