Zapowiedziany termin ogłoszenia przez Ministerstwo Edukacji nowej podstawy programowej – kilka dni po zakończeniu roku szkolnego – budził niepokojące skojarzenia. W 2016 r., tuż po tym jak uczniowie i nauczyciele zdążyli rozjechać się na wakacje, ministra edukacji Anna Zalewska ujawniła szczegóły „operacji likwidacji” gimnazjów. Wpędziła tym w popłoch większość zainteresowanych, którzy wystraszyli się, że będzie z tego katastrofa – jak życie pokazało, słusznie. Osiem lat i jeden dzień później ministra Barbara Nowacka podpisała rozporządzenie skracające podstawy programowe – przeładowane i chaotyczne, będące wynikiem pisowskiej demolki systemu oświaty. Czekano na to na wdechu – również ze względu na pełen zwrotów akcji, emocji i kontrowersji proces pracy nad najnowszymi zmianami.
W piątkowe popołudnie zbiorowy wdech przeszedł w westchnienie ulgi. Lista lektur została radykalnie skrócona. Przez cały okres nauki w szkole podstawowej w całości trzeba będzie przeczytać tylko 11 książek – tyle jest lektur obowiązkowych. W liceum – 13. Poza tym są wiersze, krótkie opowiadania i fragmenty tekstów. Z obligów wypadło m.in. „W pustyni i w puszczy”; „Quo vadis” zostało we fragmentach, podobnie jak „Syzyfowe prace”. Także z „Pana Tadeusza” omawianych ma być tylko sześć ksiąg – co już budzi więcej dyskusji. Krytykę prawicowych publicystów wywołało odchudzenie podstawy dla szkół średnich z „Potopu”, „Chłopów” i „Innego świata” – czytanych też wyłącznie we fragmentach. W odniesieniu do nowej podstawy z języka polskiego przeważają jednak pozytywne opinie. Udało się nawet, zgodnie z postulatami polonistów, zarządzić, że w charakterze lektur uzupełniających uczniowie mogą poznawać książki, które zaproponują, sami wybiorą lub zrobi to nauczyciel (do rozporządzenia jest załączona lista przykładowych pozycji).