Aborcja, zmiany w ortografii, atak na premiera Słowacji. 5 ważnych tematów, o których powinieneś dziś wiedzieć
1. Atak na premiera Słowacji
„Szokujące wiadomości ze Słowacji. Robert, moje myśli są przy tobie w tym trudnym momencie” – napisał na portalu X szef polskiego rządu Donald Tusk po ataku na premiera Słowacji. Robert Fico został postrzelony w miejscowości Handlova pod Bratysławą, gdzie odbyło się wyjazdowe posiedzenie jego rządu. Według słowackich mediów otrzymał trzy rany – dwie w ramię i jedną w brzuch. Przeszedł operację.
Napastnik – 71-letni mężczyzna – został zatrzymany jeszcze na miejscu zdarzenia. „Robo, chodź tutaj” – miał krzyczeć do słowackiego premiera.
„Stało się coś, z czego jeszcze nie zdajemy sobie sprawy lub czego nie możemy pojąć. Fizyczny atak na premiera jest atakiem na człowieka, ale jest też atakiem na demokrację. Żaden rodzaj przemocy nie jest dopuszczalny” – powiedziała prezydent Słowacji Zuzana Czaputova.
2. Rewolucja w ortografii?
Rada Języka Polskiego zapowiedziała szereg zmian w ortografii naszego języka, ale oczekiwania społeczne są znacznie większe. Choć zmieni się aż 11 zasad, to nie zmienią się te, które sprawiają najwięcej problemów, np. rz czy ż, ch czy h, ó czy u, ę czy en, e czy ę, ą czy om, -ji czy -i albo -ii oraz wiele innych.
Z punktu widzenia typowego użytkownika, który nie studiował filologii polskiej, zmienią się drobnostki. Ujednolicenie pisowni wielką literą nazw wszystkich mieszkańców, zarówno państw (np. Polak), dużych obszarów (np. Ślązak), jak i miast (było łodzianin, będzie Łodzianin), dzielnic (było widzewianin, będzie Widzewianin) i wsi (było koziebrodczanin, będzie Koziebrodczanin) albo marek (np. Subaru) i jednostkowych produktów (było: mam w garażu subaru, będzie: mam w garażu Subaru).
Zmiany nie są oczywiste, lecz wymagają olbrzymiego nakładu sił, aby je pojąć. Do ich akceptacji nie zmusi młodych ludzi żadna siła. Pozostaną więc jedynie na papierze. Twórcy tych zmian mają świadomość trudności z ich wdrożeniem, dlatego ogłaszają je na prawie dwa lata przed wejściem w życie (nowe reguły będą obowiązywać dopiero od 2026 r., długo więc można będzie pisać po staremu). Jednak nawet dekada zwłoki nie pomoże, gdy prawa nie służą ludziom, lecz są kolejnymi kłodami, które rządzący, w tym wypadku rządzący językiem, rzucają ludziom pod nogi, aby się potykali.
3. W Odrze znów giną ryby
Z Kanału Gliwickiego od 29 kwietnia do 6 maja wyłowiono 1,5 tony śniętych ryb. Temperatura w te dni według danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej była wyższa miejscami nawet o 7 st. C od wieloletniej średniej. To m.in. wysokie temperatury, niski poziom wód i wzrost ich zasolenia były przyczyną katastrofy, do jakiej doszło na Odrze dwa lata temu – odpowiadała za nią tzw. złota alga, która rozwijając się w sprzyjających warunkach, zabija żywe organizmy w rzece.
Dla prof. Andrzeja Woźnicy, dyrektora Śląskiego Centrum Wody Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, jasnym jest przede wszystkim to, że doświadczenie katastrofy może zdarzyć się raz. Po nim powinno nastąpić opracowanie procedur pozwalających zapobiec powtórzeniu się zjawiska albo znacznie ograniczyć jego skutki. Tymczasem, jak nie kryje naukowiec, na całą południową Polskę jest tylko jeden weterynarz w Inspekcji Weterynaryjnej, który jest specjalistą z zakresu chorób ryb.
4. Ponad 300 osób na wysłuchaniu o aborcji
Posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących prawa do przerywania ciąży rozpocznie się o godz. 10 w Sali Kolumnowej Sejmu. Do uczestnictwa zgłosiło się 307 osób i 30 organizacji, przekazała Dorota Łoboda, przewodnicząca komisji z KO. Jej zdaniem wysłuchanie może potrwać nawet 11 godz.
Organizacje będą miały po 4 min na przedstawienie stanowiska. Na wypowiedzi indywidualne przewidziano po 2 min. Uczestnicy będą zabierać głos w kolejności złożenia zgłoszenia.
Przypomnijmy: do prac w podkomisji zostały skierowane cztery projekty – jeden KO, jeden Trzeciej Drogi i dwa Lewicy.
Czytaj też: Sejm. Wszystkie projekty aborcyjne przeszły do dalszych prac. Morawiecki się tłumaczy
5. Gospodarka wraca na ścieżkę wzrostu
Produkt Krajowy Brutto (PKB) wzrósł w pierwszym kwartale o 1,9 proc. w porównaniu z pierwszym kwartałem 2023 r. To wynik nieco lepszy od prognoz ekonomistów. W samym pierwszym kwartale tego roku PKB wzrósł o 0,4 proc. w porównaniu z czwartym kwartałem 2023 r. Pozostawiamy za sobą bardzo słaby ubiegły rok, gdy gospodarka na przemian minimalnie rosła i kurczyła się. Podany dzisiaj przez GUS szacunek zmiany PKB jest najlepszy od czwartego kwartału 2022 r. Eksperci mają nadzieję, że w kolejnych kwartałach wzrost PKB będzie stopniowo przyspieszał, a pod koniec tego roku wyraźnie przekroczy 3 proc. Optymiści mówią nawet o 4 proc. w przyszłym roku. Prognoza Komisji Europejskiej dla Polski zakłada w tym roku wzrost o 2,8 proc., a w przyszłym o 3,5 proc. Dla porównania w roku ubiegłym według Brukseli nasz PKB zwiększył się o zaledwie 0,2 proc.