Trybunał Przyłębskiej budzi się dla PiS. 5 ważnych tematów, o których warto dziś wiedzieć
1. Trybunał Przyłębskiej: trzy sprawy ważne dla PiS
Trybunał Julii Przyłębskiej ma dzisiaj orzec, czy były premier Mateusz Morawiecki mógł zlecić organizację wyborów kopertowych. Przypomnijmy: 16 kwietnia 2020 r. polecił Poczcie Polskiej podjęcie czynności, które umożliwią przeprowadzenie wyborów prezydenckich w trybie korespondencyjnym (wydruk pakietów do głosowania, rozesłanie ich do wyborców). Rząd PiS przekonywał, że premier działał w ramach przepisów dotyczących przeciwdziałania pandemii covid-19 (specustawa z 2 marca 2020). Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, że premier nie ma prawa zarządzać wyborów – to kompetencja Państwowej Komisji Wyborczej – i unieważnił jego decyzję. W grudniu 2023 r. grupa posłów PiS reprezentowana przez Pawła Jabłońskiego złożyła wniosek o zbadanie zgodności z konstytucją przepisu specustawy covidowej. Innymi słowy: podporządkowany PiS Trybunał Przyłębskiej ma zapewnić Morawieckiemu bezkarność. Sprawę miał rozpoznać 14 lutego, ale wielokrotnie termin przekładał. Posiedzeniom przewodniczy Stanisław Piotrowicz, sprawozdawcą jest Krystyna Pawłowicz (Sejm wnosił o wyłączenie ich ze sprawy, ale Trybunał te wnioski odrzucił).
W środę 15 maja na wokandzie ma stanąć sprawa możliwości postawienia przed Trybunałem Stanu prezesa NBP Adama Glapińskiego. A w czwartek 16 maja będzie rozpatrywany wniosek KRS ws. rozporządzenia Adama Bodnara dotyczącego wyłączania neosędziów ze spraw.
Czytaj też: Śpiączka Trybunału
2. Rusza egzamin ósmoklasisty
Trwają matury, tymczasem młodsi uczniowie przystępują dziś do egzaminu ósmoklasisty, organizowanego od 2019 r. (po skasowaniu gimnazjów w ramach pisowskiej „reformy” oświaty). Egzamin sprawdza wiedzę z języka polskiego (14 maja), matematyki (15 maja) i wybranego języka obcego (16 maja). Sprawdzian jest obowiązkowy dla uczniów kończących szkołę podstawową. Nie można go nie zdać, ale otrzymane punkty liczą się w rekrutacji do szkół średnich. Wszystkie egzaminy rozpoczną się o godz. 9. Na egzamin z języka polskiego CKE przewidziało 120 minut, z matematyki – 100 minut, z języka obcego – 90 minut. Odpowiednio dłużej mogą pisać osoby ze stwierdzoną dysleksją, dysgrafią, dysortografią, dyskalkulią, niedowidzący i niewidomi, niedosłyszący i niesłyszący, w spektrum autyzmu, afazją, niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim i niepełnosprawnością ruchową spowodowaną dziecięcym porażeniem mózgowym. Wyniki będą znane 3 lipca. Nie można ich poprawiać ani podważać. Rekrutacje do szkół ponadpodstawowych w wielu województwach już ruszyły.
3. Festiwal w Cannes: weterani kontra nowicjusze
Festiwal filmowy w Cannes, jeden z najbardziej prestiżowych na świecie, rozpoczyna się dzisiaj i potrwa do soboty 25 maja. W ubiegłym roku Złotą Palmę otrzymała „Anatomia upadku” w reż. Justine Triet, tutaj miała też premierę wstrząsająca „Strefa interesów” Jonathana Glazera. Co tylko dowodzi, że warto śledzić wydarzenia znad lazurowego wybrzeża. „Naszpikowany atrakcjami program rozpoczynającego się we wtorek canneńskiego festiwalu wydaje się barwniejszy niż kiedykolwiek. Na gali otwarcia pojawi się jedna z najsłynniejszych hollywoodzkich gwiazd, Meryl Streep, która odbierze honorową Złotą Palmę. Spośród wielu sensacyjnie zapowiadających się tytułów niespodzianek najbardziej oczekiwaną jest »Megalopolis« – opus magnum Francisa Forda Coppoli” – zapowiada Janusz Wróblewski, obecny na miejscu krytyk filmowy „Polityki”. Ciąg dalszy nastąpi!
4. Seria pożarów w Polsce: czy coś je łączy?
W niedzielę nad ranem spłonęło ogromne centrum handlowe Marywilska 44 w Warszawie, w którym działało ponad 1400 sklepów i punktów usługowych. Kilka godzin później zapalił się skład odpadów na Siekierkach. W poniedziałek spłonął z kolei dach szkoły w Grodzisku Mazowieckim (trwały matury), a w zajezdni w Bytomiu spłonęło dziesięć autobusów. Podobnych incydentów jest więcej: kilka dni temu płonęło też składowisko odpadów w Siemianowicach Śląskich. Prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie Marywilskiej. „Na tę chwilę nie ma żadnych podstaw, aby te wszystkie pożary ze sobą łączyć” – komentował w poniedziałek rzecznik KSP podinsp. Robert Szumiata.
„Badamy wszystkie konteksty tej sprawy. Trwa intensywne śledztwo i będziemy informowali opinię publiczną” – zapewnił minister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak. Przypomniał, że w lutym ABW ujęła mężczyznę pracującego na zlecenie rosyjskich służb i planującego działania o charakterze sabotażowym i dywersyjnym. „Zgadzam się z panem ministrem, że niczego nie możemy wykluczyć. Ale czekamy na potwierdzenia. To może być oczywiście nowa forma straszenia ludzi w Polsce, siania strachu, zwłaszcza w obliczu wyborów europejskich. Natomiast my robimy wszystko, żeby zapewniać ludziom bezpieczeństwo, ale też nie siać paniki, jeśli to nie jest potrzebne” – komentowała ministra klimatu Paulina Henning-Kloska w „Faktach po Faktach” TVN, pytana, czy mamy do czynienia z „piroterroryzmem”.
5. Iga Świątek gra o półfinał w Rzymie
Trwa prestiżowy turniej tenisa w Rzymie, ostatni tej rangi na mączce przed wielkoszlemowym Rolandem Garrosem. Warto odnotować, że z rozgrywek w Italii z powodów zdrowotnych wycofała się ubiegłoroczna triumfatorka: Jelena Rybakina. Kazaszka nie obroni tytułu ani punktów. Iga Świątek w ćwierćfinale zmierzy się z Madison Keys, która ma zapewne ochotę na rewanż – Iga pokonała ją niedawno w Madrycie (i wygrała cały turniej). Mecz rozpocznie się o godz. 13. Nie przed godz. 15 wyjdzie na kort Hubert Hurkacz, który o ćwierćfinał zagra z Argentyńczykiem Sebastiánem Báezem.