Aborcja w Sejmie, prokuratura w Orlenie. Pięć tematów, o których musisz dziś wiedzieć
1. Dziś w Sejmie głosowanie nad projektami liberalizującymi dostęp do aborcji
W piątek Sejm będzie głosował w pierwszym czytaniu nad czterema projektami ustaw liberalizujących prawo aborcyjne złożonymi przez partie koalicji rządowej. Projekty – w kolejności składania, wedle której będą głosowane − mówią o: ● depenalizacji aborcji (Lewica), ● liberalizacji prawa do aborcji do 12. tygodnia ciąży (Lewica), ● przywróceniu stanu sprzed wyroku trybunału Julii Przyłębskiej, czyli powrocie do tzw. kompromisu aborcyjnego (Trzecia Droga), oraz ● liberalizacji prawa do aborcji do 12. tygodnia (KO).
Jeśli projekty uzyskają większość, znajdą się w komisji nadzwyczajnej. Z wstępnych przymiarek wynika, że zasiądą w niej posłanki Marlena Maląg i Katarzyna Sójka z PiS, KO reprezentować będą m.in. Monika Rosa i Katarzyna Piekarska, klub PSL – Urszula Pasławska i Urszula Nowogórska, klub Polska 2050 – Żaneta Cwalina-Śliwowska oraz Ewa Szymanowska, klub Lewicy – Anna Maria Żukowska i Marcelina Zawisza, a Konfederację – Karina Bosak. W czwartek w Sejmie odbyła się ponadsześciogodzinna, burzliwa debata na temat złożonych projektów.
Czytaj też: Co się odwlecze, to nie uciecze. Dość z narracją o „życiu poczętym”
2. Prokuratura i Orlen: pensja Obajtka i utracone w Szwajcarii 1,6 mld zł
Prokuratura Okręgowa w Warszawie na nowo podjęła śledztwo związane z naruszeniem ustaw kominowej i okołobudżetowej w spółkach z udziałem skarbu państwa − podała w czwartek posłanka Agnieszka Pomaska (KO). Dodała, że chodzi m.in. o zawyżone wynagrodzenia w Orlenie. Pomaska i poseł KO Tomasz Nowak na czwartkowej konferencji prasowej przedstawili swoje ustalenia dotyczące zarobków w państwowych spółkach. „Z naszych wyliczeń wynika, że dotychczasowy prezes Orlenu Daniel Obajtek zarobił za dużo co najmniej 1,5 mln zł” – powiedziała Pomaska.
Z kolei poseł KO Roman Giertych zapowiedział, że wystąpi do Prokuratora Generalnego z prośbą o informacje w sprawie „gigantycznego skandalu w Orlenie” polegającego na utracie 1,6 mld zł. „Taka strata musi oznaczać natychmiastową reakcję organów państwa” – ocenił. W środę Orlen poinformował, że w związku z utraceniem przez spółkę Orlen Trading Switzerland (OTS) 1,6 mld zł przedpłat za niedostarczoną ropę koncern przewiduje skorygowanie wyników za 2023 r.
Czytaj też: Ireneusz Fąfara, nowy prezes Orlenu, Z konkursu, ale nie znikąd
3. Jednorazowe e-papierosy: plaga wśród dzieci. Skala problemu przeraża
Na każdym kroku widać szaleńczą popularność wśród dzieciaków tych kolorowych gadżetów przypominających pisaki czy markery, z których wychodząc ze szkoły, wypuszczają kłęby pary o zapachu gumy balonowej, mango czy ananasa. Być może część tych wapów to smakowe, beznikotynowe warianty, a te nie są objęte zakazem sprzedaży nieletnim. Ale wiele z nich zawiera nikotynę, nierzadko więcej niż dozwolone przez ustawę 20 mg w 1 ml.
Ministra zdrowia Izabela Leszczyna chce, żeby resort w porozumieniu z Ministerstwem Finansów rozpoczął prace nad zakazem sprzedaży takich e-papierosów jednorazowych, wybierając jak najszybszą ścieżkę, bo – jak twierdzi – aż 64 proc. młodych ludzi miało z nimi kontakt. Najlepiej byłoby wprowadzić zakaz jeszcze przed wakacjami, bo to czas, kiedy jednorazówek sprzedaje się najwięcej. Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych opublikował raport, z którego wynika, że w 2023 r. sprzedano 100 mln takich e-papierosów.
4. Premierzy siedmiu krajów dyskutowali w Warszawie o strategii Unii
Szef Rady Europejskiej Charles Michel przyjechał w czwartek do Warszawy, aby rozmawiać o priorytetach Unii na lata 2024–29 w ramach tzw. agendy strategicznej, która określa cele dla 27 szefów państw i rządów. Premier Donald Tusk i Michel omawiali ten temat podczas wieczornego obiadu roboczego w Łazienkach Królewskich z udziałem szefów rządów Estonii, Grecji, Finlandii, Irlandii, Luksemburga i Hiszpanii.
Tusk podkreślił, że Europa musi stać się najsilniejszym podmiotem politycznym na świecie. Wskazał, że do spotkania nieprzypadkowo dochodzi w naszym kraju. „Warszawa jest miejscem szczególnym z punktu widzenia całej Europy. O tym decyduje pozycja Polski, ale i szczególna sytuacja, w jakiej znalazł się cały kontynent. A my tu w Polsce jesteśmy najbliżej tych zdarzeń, które spowodowały, że mamy do czynienia ze szczególną historyczną sytuacją”.
„Musimy wspierać Ukrainę tak, jak to jest możliwe. Musimy rozwijać nasze zdolności obronne, naszą gotowość obronną. Musimy więcej inwestować w obronę. Musimy wspierać europejską bazę przemysłową” − mówił Michel.
Czytaj też: Powiało grozą, bezpiecznie już było. Czy Europa bez USA naprawdę nie ma szans?
5. Ameryka buduje antychiński front w Azji
W czasie wizyty japońskiego premiera Fumio Kishidy w Waszyngtonie prezydent Joe Biden zapowiedział zacieśnienie współpracy wojskowej z Japonią i stworzenie z nią i Australią nowego systemu rakietowej obrony powietrznej. Celem jest zwiększenie interoperacyjności sił amerykańskich i japońskich w rejonie zachodniego Pacyfiku i ewentualnie powstanie wspólnej struktury dowodzenia.
W czwartek doszło do bezprecedensowego, trójstronnego spotkania na szczycie Bidena, Kishidy i prezydenta Filipin Ferdinanda Marcosa Jr. Filipiny są jednym z krajów Azji zachodniego Pacyfiku, z którymi Chiny toczą spory wywołane kwestionowaniem przez nie prawa do swobodnej żeglugi na wodach międzynarodowych, które bezzasadnie uważają za własne wody terytorialne. W ostatnich miesiącach chińska straż przybrzeżna prowokowała statki Filipin, próbując je taranować, oblewając strumieniami z armatek wodnych i grożąc załogom atakiem z użyciem laserów.
Spotkania w Waszyngtonie są najnowszym przejawem polityki „zwrotu ku Azji”, zapoczątkowanej przez Obamę i kontynuowanej przez jego następców w Białym Domu – pisze w „Polityce Tomasz Zalewski.