Kazimierz Kujda, od 2015 r. prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, to jeden z najbardziej zaufanych ludzi Jarosława Kaczyńskiego. Jako „fachowiec od pieniędzy” w sumie przez 11 lat pełnił funkcję prezesa zarządu spółki Srebrna, ważnego zaplecza finansowego PiS. Prawie cztery lata temu tę funkcję przejęła po nim jego żona Małgorzata Kujda. Małżeństwo od lat pracuje na rzecz Prawa i Sprawiedliwości.
Czytaj także: Taśmy z Kazimierzem Kujdą
Kim jest Kazimierz Kujda
Kujda urodził się w 1952 r. Jest inżynierem i ekonomistą po Politechnice Warszawskiej i Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie (dziś SGH). W latach 90. należał do Porozumienia Centrum, pierwszej partii Kaczyńskiego. W 1990 r. PC założyło Fundację Prasową „Solidarność”, która wzięła udział w likwidacji państwowego koncernu RSW „Prasa-Książka-Ruch”. Kazimierz Kujda wszedł wówczas do jej władz.
Fundacja kupuje na przetargu popularną popołudniówkę „Express Wieczorny”, a później uwłaszcza się na blisko 20 tys. m kw. biur i 20 tys. m kw. gruntów. Prawne okoliczności przejęcia państwowych nieruchomości nie są do dziś do końca jasne. Gazeta szybko upadła, a majątek pozostał.
W 1995 r. Jarosław Kaczyński, Barbara Czabańska i ludzie z Fundacji Prasowej „Solidarność” zawiązują spółkę o nazwie Srebrna. Fundacja Prasowa przekazuje jej zgromadzony już majątek, a są to: budynek przy Nowogrodzkiej (dzisiejsza siedziba PiS), nieruchomość przy Alejach Jerozolimskich oraz przy ulicy Srebrnej, ok. 1,5 km od Dworca Centralnego. To w tym ostatnim miejscu miały stanąć dwie bliźniacze wieże, których dotyczą opublikowane przez „Gazetę Wyborczą” materiały.
W 1995 r. Kazimierz Kujda zostaje prezesem Srebrnej. Pełni tę funkcję do 1998 r., kiedy zostaje powołany do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. I tak zaczyna wieloletnią działalność w tym miejscu. W latach 1998–2000 i 2005–06 jest zastępcą prezesa zarządu Funduszu, a jego prezesem w latach 2000–02 (za rządu AWS Jerzego Buzka), 2006–08 (za rządów PiS Marcinkiewicza/Kaczyńskiego) i ponownie od 2015. W latach 1998–2001 i w 2006 r. był członkiem Rady Nadzorczej Banku Ochrony Środowiska SA.
W przerwie od zarządzania NFOŚiGW Kujda był rektorem Szkoły Wyższej im. Bogdana Jańskiego w Warszawie (2004–05) oraz rektorem Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. Bogdana Jańskiego w Łomży (2004–07).
Tadeusz Rydzyk zawsze może na niego liczyć
Jako szef rządowej agencji ochrony środowiska – która rocznie obraca 3–5 mld zł – Kujda znany był z przyznawania dotacji na toruńskie projekty ojca Tadeusza Rydzyka. W czerwcu 2007 r., a więc na finiszu pierwszych rządów PiS, Kujda zapewnił Rydzykowi 12 mln zł dotacji na poszukiwania wód geotermalnych w Toruniu. A 15 listopada 2007 r. – na dzień przed zaprzysiężeniem rządu Donalda Tuska – kolejne 15 mln. W połowie 2008 r., po zwycięstwie wyborczym PO, NFOŚiGW wypowiedział umowę na dofinansowanie tego projektu. Jako powód wskazano liczne wątpliwości dotyczące prawidłowej realizacji umowy (związane z prawami własności nieruchomości mającymi stanowić zabezpieczenie wypłaty dotacji). W 2009 r. ruszył proces cywilny, jaki fundacja Lux Veritatis wytoczyła funduszowi, żądając ponad 20 mln zł odszkodowania. W 2016 r. sąd umorzył postępowanie w tej sprawie, bo doszło do ugody: fundacja Rydzyka dostała 26 mln zł odszkodowania za cofnięcie dofinansowania geotermii toruńskiej. Szefem NFOŚiGW był już wtedy Kujda.
W 2017 r. do Torunia popłynęło kolejnych 19,5 mln zł. Jak wyliczył „Newsweek”, Rydzyk w różnych dotacjach otrzymał od rządu PiS nawet 70 mln zł, z czego z NFOŚiGW – 58 mln zł.
„Zarządzanie przez strach”
W lipcu 2018 r. „Gazeta Wyborcza” opisała listy, które pracownicy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 1 marca wysłali do prezesa PiS i premiera Mateusza Morawieckiego. Wytykają mu frustrację, nieufność i brak szacunku do współpracowników. Jego styl zarządzania nazywają „autorytarnym”.
„Niewyobrażalnym jest dla nas, że instytucja publiczna nie realizuje Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju (sztandarowego programu gospodarczego Mateusza Morawieckiego) oraz innych priorytetowych zadań państwa” – napisali w liście do premiera. Przez styl pracy Kujdy zdaniem pracowników NFOŚiGW „plany finansowe w latach 2016 i 2017 zostały wykonane ledwo w połowie”. Wpływ na to miały spóźnione decyzje prezesa w trudnych sprawach oraz przebudowa i likwidacja programów RYŚ (wspomagał termomodernizację budynku) i KAWKA (dopłaty do wymiany pieców węglowych).
Czas na żonę
Kiedy Kazimierz Kujda w 2015 r. po zwycięstwie PiS po raz kolejny trafił do NFOŚiGW, jego miejsce w Srebrnej zajęła żona Małgorzata. Małgorzata Kujda unika dziennikarzy jak ognia, nie występuje publicznie. Z taśm opublikowanych przez „Gazetę Wyborczą” wynika, że to ona chciała już otwierać konto, na które miały zostać przelane pieniądze z kredytu na kupno wieżowca.
W zarządzie Srebrnej zasiadają także: bliska przyjaciółka prezesa PiS Janina Goss i Jacek Cieślikowski, jego asystent i kierowca. W radzie nadzorczej: krewny Kaczyńskiego Grzegorz Tomaszewski oraz Barbara Skrzypek, sekretarka i szefowa biura przy Nowogrodzkiej.
Jak pisaliśmy wcześniej, głównym źródłem dochodów Srebrnej jest obrót i zarządzanie nieruchomościami. Spółka prowadzi też projekty medialne: ma udziały w firmie wydającej portal Niezależna.pl i większościowe udziały w spółce Geranium, wydawcy „Gazety Polskiej Codziennie”. Z zarobionych pieniędzy Srebrna opłaca m.in. utrzymanie dwóch willi sąsiadujących z żoliborskim domem Kaczyńskiego.