Klasyki Polityki

Kwasy przy mleku

Kwasy przy mleku. Jak się Polak nie może dogadać z Anglikiem

Piotr Socha / Polityka
O czym świadczy fakt, że Polak przy śniadaniu mówi współbiesiadnikowi: podaj mleko, a Anglik o nie prosi? Używane w obcych językach kalki gramatyczne mogą mieć wpływ na to, jak jesteśmy postrzegani za granicą.

Według badań dr. Jörga Zinkena z University of Portsmouth, mówiący po angielsku Polacy są w oczach Anglików niegrzeczni, gdy używają struktur gramatycznych zapożyczonych z języka polskiego. Przez dwa lata badacz nagrywał domowe rozmowy w polskich i polsko-angielskich rodzinach, aby przeanalizować, jak komunikują się członkowie rodziny. Wprawdzie podczas odprowadzania dziecka do szkoły zarówno angielskojęzyczni, jak i polskojęzyczni rodzice używali trybu rozkazującego – włóż buty, zapnij kurtkę – ale gdy cała rodzina siedziała przy stole i jadła śniadanie, prośba o podanie mleka formułowana była inaczej. Brytyjczyk prosił: can you pass the milk?, a Polak najczęściej mówił po prostu: podaj mleko. Jeśli stosował zapożyczoną z języka polskiego formę w języku angielskim: pass the milk, w uszach mieszkańców Wysp mogło to brzmieć niegrzecznie – jako naglący rozkaz.

Po opublikowaniu wyników tych badań w Internecie zawrzało. Ze strony emigrantów na Wyspach pojawiły się komentarze, że to przecież Anglicy, ze swoim zwracaniem się do wszystkich per you, są niegrzeczni, że my może nie wciskamy wszędzie słówka please, ale za to używamy mimiki i intonacji, która ma wyrazić prośbę lub podziękowanie. Inni natomiast zarzucali emigrantom, że wszystkiemu winne jest ich chamstwo i brak ogłady, że psują Polakom reputację, a brak wychowania to nasza wada narodowa. Niektórzy upatrywali winy w szkołach, które u nas kiepsko uczą języków obcych, bez zwracania uwagi właśnie na takie kulturowe subtelności. Tymczasem te szybko ferowane wyroki i wyciągane pochopnie wnioski nie zgadzają się z końcowymi wnioskami, do jakich doszedł autor badań. Dr Zinken różnice w doborze słownictwa oraz gramatyce języka tłumaczył wpływem kultury, a nie jej brakiem.

Polityka 25.2012 (2863) z dnia 20.06.2012; Nauka; s. 64
Oryginalny tytuł tekstu: "Kwasy przy mleku"
Reklama