Polowanie na niedźwiedzia
Niedźwiedź w Rosji – symbol wiecznie żywy
W tradycji chrześcijańskiej niedźwiedź przedstawiany był z reguły negatywnie – uosabiał nieczystość i rozpustę, a niekiedy wręcz siły nieczyste, diabelskie. Jako złośliwy i chciwy głupiec niejednokrotnie występował w rosyjskich przysłowiach i bajkach. Niesympatyczny jest nasz bohater również w rosyjskiej literaturze klasycznej i do tej pory nie było żadnych podstaw historycznych, by nadawać mu rolę symbolu, z którym Rosjanie utożsamialiby siebie i swój kraj.
Tym bardziej że na Zachodzie od dawien dawna przypisywano mu rosyjskie barbarzyństwo, agresję, nieprzewidywalność. „Russia si mutes apices ex ordine primos, Non inconveniens Ursia nomen erit” – pisał pod koniec XVI w. Sebastian Klonovic w „Roxolanii”, a XIX-wieczna karykatura europejska pełna była agresywnych misiów (1). Niewiele się zmieniło do czasów nam współczesnych. „Brutalny, brudny niedźwiedź rosyjski. Rosyjska kultura może zgwałcić cywilizację europejską” – tak zatytułowano wnioski z przebadania ponad 500 tekstów z prasy brytyjskiej („The Independent”, „The Times”, „The Telegraph”, „The Observer” i „The Guardian”) za lata 1998–2006 pod kątem rusofobii. Wniosek: dla Brytyjczyków Rosja to kraj barbarzyński, skłonny do stosowania przemocy, Rosjanin zaś to brutalny niedźwiedź, po którym niczego dobrego spodziewać się nie można.
Rok Niedźwiedzia
Popularyzowanie niedźwiedzia jako marki Rosji, na przekór zachodniemu wizerunkowi, rozpoczęło się 12 lat temu. Wówczas, w przededniu wyborów 1999 r., pojawiło się na logo Międzyregionalnego Ruchu Jedność (Межрегиональное движение Единство – Медведь), a następnie przeflancowano je do symboliki partii Jedna Rosja, utworzonej w rezultacie połączenia Jedności z blokiem Ojczyzna – Cała Rosja w 2003 r.