Jeden czy dwa rachunki za prąd?
Otrzymujesz dwa rachunki za energię elektryczną? Takie sytuacje wcale nie należą do rzadkości, zwłaszcza po zmianie miejsca zamieszkania i podpisaniu umowy z nowym sprzedawcą prądu. Dzieje się tak dlatego, że sprzedaż prądu i jego dystrybucja są rozdzielone i nierzadko świadczone przez dwie różne firmy. Na czym polega różnica między nimi?
Firma zajmująca się dystrybucją energii (czyli Operator Systemu Dystrybucyjnego, nazywany też dostawcą prądu) odpowiada za jej przesył i dostarczenie do odbiorcy – w tym przypadku Twojego domu. Jego zadaniem jest zbudowanie odpowiedniej infrastruktury energetycznej, utrzymanie jej w dobrym stanie i modernizacja, tak aby przesył prądu odbywał się bez przeszkód. I za to też nalicza opłaty – w rzeczywistości ponosisz koszty za korzystanie z jego zasobów technicznych.
Z kolei sprzedawca prądu – jak sama nazwa wskazuje – sprzedaje Ci jednostki energii i rozlicza za ich zużycie w konkretnym okresie. Sam przeważnie nie posiada odpowiedniej infrastruktury, aby doprowadzić prąd do Twojego domu, i musi polegać na zapleczu OSD.
Może się zdarzyć, że sprzedawcą i dostawcą prądu jest jedna firma. W takiej sytuacji wszystkie opłaty znajdą się na jednym rachunku. Stanie się tak również wtedy, gdy zdecydujesz się na tzw. umowę kompleksową. Zawierasz ją z wybranym sprzedawcą, a ten na podstawie porozumienia z dostawcą energii, odprowadza mu należne opłaty dystrybucyjne.
Jeśli zatem chcesz uprościć kwestię rachunków i opłacać tylko jedną fakturę, zdecyduj się na umowę kompleksową. W ten sposób będzie Ci łatwiej kontrolować miesięczne wydatki.
Jak czytać rachunek za prąd? Opłaty należne sprzedawcy i dostawcy prądu
Opłaty należne sprzedawcy i dostawcy prądu są widocznie rozdzielone na fakturze – znajdziesz je pod pozycjami: rozliczenie sprzedaży energii oraz opłaty za dystrybucję energii. Nietrudno więc sprawdzić, kto pobiera konkretne należności. Ich nazwy nierzadko brzmią jednak enigmatycznie i trudno rozszyfrować, z czego dokładnie wynikają.
Jeśli chodzi o opłaty za sprzedaż energii, w ich skład wchodzą przeważnie dwa rodzaje opłat: handlowa oraz za energię czynną. Pierwsza z nich pokrywa koszty obsługi klienta – rozliczenia zużycia prądu, wystawienia faktury itp. Jej wysokość jest różna w zależności od cennika konkretnego sprzedawcy, ale też długości okresu rozliczeniowego. Natomiast opłata za energię czynną określa ilość zużytej energii i przelicza koszty według ceny za jednostkę (1 kWh).
Liczniejsze i bardziej skomplikowane są opłaty dystrybucyjne. Wśród nich sporą część stanowią opłaty zmienne, które zależą od ilości zużytej przez Ciebie energii. Są to:
- opłata jakościowa – jest to koszt, który ponosisz w związku z utrzymaniem, modernizacją i rozbudową sieci energetycznej;
- opłata sieciowa zmienna – nalicza się ją za przesył energii i zależy od stanu technicznego sieci energetycznej, a także odległości Twojego domu od stacji dystrybucyjnej prądu;
- opłata OZE – środki otrzymane tą drogą przeznaczone są na rozwój odnawialnych źródeł energii;
- opłata kogeneracyjna – to kolejna opłata celowa, która w tym przypadku przeznaczona jest na rozwój ekologicznej technologii umożliwiającej jednoczesną produkcję energii elektrycznej i cieplnej;
- opłata mocowa – zależy od średniego zużycia energii w ciągu roku, a jej stawki ustalane są co roku; opłata ta przeznaczona jest na stworzenie i utrzymanie rezerw prądu, które zapewnią stabilność dostaw w razie kryzysu energetycznego.
Na fakturze za prąd znajdziesz również opłaty stałe, których wysokość ustalana jest według indywidualnego cennika dostawcy prądu lub odgórnie na poziomie krajowym. Ten rodzaj kosztów obejmuje:
- opłatę sieciową stałą – nalicza się ją za korzystanie z infrastruktury elektroenergetycznej, a jej wysokość zależy m.in. od rodzaju taryfy prądu, z której korzystasz;
- opłatę przejściową – w założeniu jest to rekompensata dla elektrowni za straty związane z likwidacją kontraktów długoterminowych; ma obowiązywać do 2027 roku;
- opłatę abonamentową – dystrybutor energii nalicza ją za obsługę dostaw prądu, m.in. odczyt i kontrolę licznika.
Jak widać, opłaty stałe, na które nie ma wpływu ilość zużytej energii, nie są zbyt liczne. W większości stanowią też niewielki ułamek całego rachunku za prąd. Przykładowo opłata abonamentowa z reguły wynosi kilkadziesiąt groszy miesięcznie, podobnie jak opłata przejściowa. Oznacza to, że masz realny wpływ na wysokość rachunku za prąd.
Rachunek prognozowany i rozliczeniowy – na czym polega różnica?
Ostatnią wartą wyjaśnienia kwestią jest sposób rozliczenia klienta za ilość zużytej energii. Spory odsetek sprzedawców oferuje możliwość rozliczenia stanu faktycznego. W tym modelu rachunek za prąd otrzymujesz dopiero po zakończeniu okresu rozliczeniowego i znajdziesz w nim dokładne wyszczególnienie, ile jednostek energii zużyłeś i jaki jest ich koszt.
Większość odbiorców otrzymuje jednak faktury prognozowane. Czym są i na jakiej podstawie się je wystawia? Kwota do zapłaty, która widnieje na fakturze prognozowanej, jest przewidywaniem odnośnie do tego, ile energii zużyje klient w najbliższych miesiącach. Sprzedawca prądu określa tę kwotę na podstawie wcześniejszych tendencji zużycia prąd. Zazwyczaj im dłuższy jest okres, na podstawie którego wyliczana jest wysokość faktury, tym jest to koszt bliższy realnemu zużyciu energii.
Po zakończeniu okresu rozliczeniowego sprzedawca prądu wystawia fakturę rozliczeniową. Znajduje się na niej zapłacona dotychczas kwota oraz opłaty za faktyczne zużycie energii. Jeśli powstanie niedopłata lub nadpłata, różnica zostanie doliczona lub odjęta od następnego rachunku.
Przy takim sposobie rozliczenia nie jesteś więc w żaden sposób stratny. Może to jednak stanowić pewne utrudnienie, jeśli chcesz na bieżąco monitorować zużycie prądu, aby sprawdzić możliwości oszczędności i wprowadzić je w życie. Co więcej, przy rozliczaniu się według stanu faktycznego niższe rachunki potrafią motywować do utrzymania korzystnych nawyków oszczędzania energii i wprowadzenia kolejnych.
Warto więc taką opcję rozważyć – na szczęście jest to coraz częstsze i zdecydowanie wpływa na zwiększenie świadomości na temat właściwego gospodarowania poborem prądu.
Materiał przygotowany przez E.ON