Przeprawa z kanałem
Jak powstawał Kanał Panamski. Zaczęli Francuzi, dokończyli Amerykanie. Teraz Trump chce go odzyskać
„Może okazać się, że będziemy musieli coś zrobić”, ponieważ „w głupi sposób oddaliśmy kontrolę nad Kanałem Panamskim” – powiedział 8 stycznia nowo zaprzysiężony amerykański prezydent. Te słowa były odpowiedzią na pytania dziennikarzy, czy jest w stanie wykluczyć amerykańską interwencję militarną w strefie kanału. Trump chciałby zarządzać przeprawą, ponieważ jego zdaniem jest ona nie tylko „kluczowa dla amerykańskich interesów gospodarczych”, ale przede wszystkim „kontrolowana przez Chiny”. To ostatnie stwierdzenie jest typową dla Trumpa przesadą, bo żadnej kontroli nad kanałem Pekin nie sprawuje – choć z kronikarskiego obowiązku trzeba nadmienić, że administratorem portów w Balboa i w Cristóbal, odpowiednio na pacyficznym i atlantyckim końcu kanału, jest zarejestrowana w Hongkongu spółka Hutchinson Holdings. Kanał jest w całości pod zarządem władz Panamy, suwerennego państwa Ameryki Centralnej.
Nie zawsze tak było – przede wszystkim dlatego, że pomysł przekopania lądu w celu stworzenia przesmyku łączącego szlaki handlowe na dwóch oceanach zrodził się właśnie w Waszyngtonie. Wielu marzyło się stworzenie drogi morskiej łączącej dwa oceany bez konieczności opływania całej Ameryki Południowej i bez przedostawania się przez Cieśninę Magellana, jedno z najbardziej wietrznych i niebezpiecznych dla statków miejsc na planecie. Początkowy plan zakładał budowę kanału wspólnie z Brytyjczykami w Nikaragui, a nie w Panamie. W początkach XIX w. w Ameryce Centralnej liczyły się tylko mocarstwa anglosaskie. Idea spółki brytyjsko-amerykańskiej nigdy jednak nie wyszła poza etap planowania.
Porażka Suezu bis
Kilkadziesiąt lat później, w 1881 r., do przekopu zabrali się Francuzi opromienieni sławą po otwarciu Kanału Sueskiego.