Historia

Jeniec specjalny

Jakow Dżugaszwili, jeniec specjalny. Syn Stalina nie wrócił z niemieckiego obozu. Ojciec nie pomagał

Jakow Dżugaszwili (w środku) wśród żołnierzy Wehrmachtu w Oflagu 56 w Boguszach-Prostkach. Drugi z lewej to Ernst Kühnast. Jakow Dżugaszwili (w środku) wśród żołnierzy Wehrmachtu w Oflagu 56 w Boguszach-Prostkach. Drugi z lewej to Ernst Kühnast. zbiory autora
Syn Stalina był przetrzymywany przez Niemców w obozie w Boguszach-Prostkach, dziś znajdujących się w województwie warmińsko-mazurskim.
Polityka

Pogłoska o pobycie syna Stalina w obozie w Boguszach-Prostkach krążyła od dawna, ale stosunkowo niedawno udało się ją potwierdzić. Autor dotarł do zdjęcia przedstawiającego Jakowa Dżugaszwilego w otoczeniu oficerów niemieckich w Prostkach. Oflag 56 był pierwszym obozem jenieckim pierworodnego syna Stalina oraz jedynym obozem na terytorium Polski, w którym przebywał.

Strażnik: Oberleutnant Kühnast

W 1941 r. stacjonujący w Suwałkach porucznik Ernst Kühnast otrzymał rozkaz zaopiekowania się jeńcem specjalnym i dostarczenia go do Prostek. Kühnast był nauczycielem. W styczniu 1933 r. przeprowadził się wraz z rodziną – żoną Charlotte i synem Dietmarem – z Berlina do Ełku (wówczas Lyck) w Prusach Wschodnich. W 1935 r. rodzina zamieszkała w nowym domu na skarpie z widokiem na jezioro. Idylla nie trwała długo. 16 sierpnia 1939 r. Kühnast został zmobilizowany i w stopniu feldfebla wziął udział w inwazji na Polskę. Za udział w zdobyciu Fortu III Łomża został odznaczony Krzyżem Żelaznym II klasy. Po gehennie frontu wschodniego wrócił do Ełku na wigilijne święta 1942 r., a w styczniu został przeniesiony do 23. Zapasowego Batalionu Piechoty stacjonującego w Lidzbarku Warmińskim (wówczas Heilsberg). 1 maja 1944 r. został awansowany do stopnia kapitana (Hauptmann). We wrześniu 1945 r. został zwolniony z niewoli, do której trafił na froncie zachodnim.

Więzień: pierworodny Stalina

Jakow – najstarszy syn Józefa Dżugaszwilego i gruzińskiej szwaczki Jekateriny Swanidze – urodził się 18 marca 1907 r. w Tiflisie (Tbilisi). Siedem miesięcy po narodzinach jego matka zmarła na tyfus, a ojciec jako „zawodowy rewolucjonista” scedował wychowanie potomka na swoją matkę – Keke.

Polityka 49.2024 (3492) z dnia 26.11.2024; Historia; s. 78
Oryginalny tytuł tekstu: "Jeniec specjalny"
Reklama