Wanna Berlina
Wanna Berlina. Tak kiedyś wypoczywano w uzdrowiskach nad Bałtykiem
Moda na wypoczynek nad morzem w naszej części Europy przyszła z Anglii – twierdzi Michael North, autor „Historii Bałtyku”. Nadmorskie kąpieliska stały się tam popularne w latach 70. i 80. XVIII w. Po powrocie z podróży do Anglii niemiecki literat Georg Christoph Lichtenberg zapytał więc: „Dlaczego Niemcy nie mają jeszcze żadnego większego publicznego kąpieliska morskiego?”. Tak zaczęła się debata w prasie. W końcu Samuel Gottlieb Vogel, lekarz księcia Meklemburgii-Schwerinu, przekonał swego pryncypała do utworzenia kąpieliska w zachodniej części wybrzeża bałtyckiego, w Heiligendamm. Zaczęło działać 22 lipca 1793 r.
Podróże z przesiadkami
Uzdrowisko morskie w Kołobrzegu powstało w 1803 r. Hans von Held, więzień tutejszej twierdzy, dzięki kąpielom w Bałtyku zachował dobrą formę i w 1804 r. napisał broszurę „Kąpielisko morskie w Kołobrzegu”. W Świnoujściu wczasowisko stworzono w 1824 r., w Dziwnowie w 1828 r., w Międzyzdrojach w 1835 r. Przyśpieszenie rozwoju turystyki powiązane było z upowszechnieniem kolei. Nad Bałtyk przyjeżdżali wprawdzie głównie Niemcy, ale byli też Polacy. W Kołobrzegu w 1913 r. bawiło 1,2 tys. Polaków z Wielkopolski i 2,6 tys. z Królestwa. Kurort ten miał dobre połączenie kolejowe z Warszawą przez Piłę (550 km). W sezonie kursowały tu codziennie trzy pociągi osobowe z wagonami sypialnymi. Podróż trwała 11–12 godz., w co trzeba wliczyć odprawę celną.
Połącznie kolejowe z Warszawą i Gdańskiem uzyskane przez Sopot (350 km) w 1870 r. spowodowało wzmożony ruch wczasowiczów. Podróż koleją z Poznania do Sopotu (350 km) trwała 12 godz., a z Warszawy – 16 godz. Na odcinku z Warszawy były aż cztery przesiadki: w Iłowie, Malborku, Tczewie i Gdańsku. Był to jednak wielki postęp w porównaniu z czasami, kiedy podróż powozem trwała kilka dni.