Chorzy na Odrę
Traumy wypędzonych Niemców. „Nie byliśmy zdolni do tak dowcipnej terapii jak Polacy”
W styczniu 2020 r. pokonała pieszo ponad 500 km z Różyny koło Brzegu przez Dolny Śląsk i kawałek Czech do Saksonii. To było jej pożegnanie ze zmarłym w 2018 r. ojcem, który w wieku dziewięciu lat tym samym szlakiem uciekał przed armią radziecką wraz z innymi mieszkańcami rodzinnej wioski, a także sposób na przepracowanie traumy utraty stron ojczystych rodziców i dziadków. Urodzona 22 lata po wojnie w zachodnioniemieckim Wedel, niedaleko Hamburga i granicy z NRD, Christiane Hoffmann na swój sposób pozostała „człowiekiem Wschodu”, poszła na slawistykę, zjeździła ZSRR i uczestniczyła w nostalgicznych wyprawach do dawnego Rosenthalu, stykając się tam z polskimi mieszkańcami „poniemieckich domów”. W latach 90. została korespondentką „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, a potem „Spiegla” w Moskwie. Obecnie jest zastępczynią rzecznika rządu federalnego. Jej relacja z wędrówki śladami ojca ukazała się w Niemczech w 2022 r. i przez pół roku była na liście bestsellerów „Spiegla”, teraz wydała ją „Karta”.
Polski przekład wprowadza autorkę na długą listę niemieckich pisarzy przybliżających nam losy ludzi, którzy przed nami żyli na Ziemiach Odzyskanych, po czym w wyniku rozpętanej przez Hitlera wojny utracili Heimat, ale – jak Günter Grass, Siegfried Lenz, Horst Bienek – szukali kontaktu ze swymi polskimi następcami i zaszczepili w nas zainteresowanie lokalną historią.
ADAM KRZEMIŃSKI: – Właśnie ukazał się polski przekład pani opowieści o wędrówce śladami ojca…
CHRISTIANE HOFFMANN: – To także opowieść o moim smutku po jego śmierci w 2019 r. O poszukiwaniu historii mojej rodziny i o tym, jak trauma ucieczki rodziców wpłynęła na kolejne pokolenia i na mnie samą.