Komendant wojskowy Wysp Kanaryjskich gen. Francisco Franco wyleciał z Gran Canarii w kierunku Maroka 18 lipca 1936 r. Kilka godzin wcześniej hiszpańskie oddziały stacjonujące w Afryce ogłosiły, że władze państwowe nie są w stanie uporać się z poważnymi problemami kraju, w związku z czym armia przejmuje władzę.
Pięć lat wcześniej, w kwietniu 1931 r., Hiszpania stała się republiką. Po prawie ośmiu latach rządów dyktatorów wojskowych, Miguela Primo de Rivery oraz Damaso Berenguera, przy okazji pierwszych wolnych wyborów doszło do masowych manifestacji zwolenników republiki, które w ciągu zaledwie paru dni i praktycznie bez rozlewu krwi doprowadziły do upadku monarchii. Król Alfons XIII Burbon wraz z rodziną opuścił w pośpiechu kraj, zaś armia i siły porządkowe zgodnie poparły nową władzę.
Szybko miało się okazać, że obalenie monarchii było jedynym wspólnym celem, jaki łączył republikanów, w których szeregach znajdowali się przedstawiciele najprzeróżniejszych opcji politycznych. Doszły do głosu spychane wcześniej na dalszy plan bardzo głębokie podziały ideologiczne i społeczne, które ujawniły się z pełną siłą już przy uchwalaniu konstytucji jesienią 1931 r. Pierwsze wybory wygrały partie centrowe oraz umiarkowanie lewicowe; kolejne, w 1933 r., przyniosły triumf prawicy. Mobilizacja i wspólny start pod szyldem Frontu Ludowego dały w trzecich wolnych wyborach, na początku 1936 r., ponowne zwycięstwo lewicy. Pięć lat istnienia republiki wypełniła ostra walka polityczna, niepokoje społeczne, ze słynnym, krwawo spacyfikowanym buntem robotników w Asturii (przez niektórych uznawanym za preludium wojny domowej), a także chaotyczne i niekonsekwentne próby zreformowania tkwiącego jeszcze jedną nogą w XIX w. państwa i jego struktur.
Przez całą wiosnę i wczesne lato 1936 r.