Ludwika Stommę („Towarzysz Kania”, POLITYKA 25) szczególnie wzburzyło stwierdzenie byłego I sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, że jego sprzeciw wobec planów wprowadzenia stanu wojennego był przyczyną ustąpienia z tego stanowiska. Dokumenty świadczą jednak na korzyść Kani.
O tym za chwilę, najpierw wzorem Ludwika Stommy pozwolę sobie zacytować fragment piosenki Jacka Kaczmarskiego „Dwie rozmowy z Kremlem”, zapis fikcyjnej rozmowy Kani z przywódcą ZSRR Leonidem Breżniewem:
„Towarzyszu Breżniew, był tu wasz marszałek
I wyraził jasno wasze stanowisko.
Jestem sekretarzem, a nie generałem,
Trzeba czasu, żeby przygotować wszystko.
Mogę was zapewnić i podkreślić muszę
Chociaż sytuację w kraju mamy chorą
– Najważniejsze dla nas wieczne są sojusze,
Partia jest i będzie ich trwałą podporą.
Ale my tu sobie poradzimy sami,
Tylko szansę na to towarzyszu dajcie.
Wiem, że całą duszą jesteście tu z nami,
Więc na razie z wojskiem jeszcze nie wkraczajcie!”.
Dosyć dobrze oddaje on postawę Stanisława Kani w okresie, gdy stał na czele partii. Oczywiście – i tu ma rację Stomma – nie był żadnym partyjnym liberałem. Tymi byli twórcy i działacze tzw. poziomek (struktur poziomych), którzy dążyli do demokratyzacji PZPR, a po wprowadzeniu stanu wojennego (podobnie jak działacze Solidarności i opozycji) trafili do ośrodków internowania. Co więcej, był on w latach 70. współtwórcą przyjętego przez władze, a realizowanego głównie przez Służbę Bezpieczeństwa kierunku na nękanie opozycjonistów. (Stanisława Pyjasa, współpracownika Komitetu Obrony Robotników, przed tragiczną śmiercią ubeckie ulotki szkalowały jako rzekomego tajnego współpracownika SB).