Jeszcze przed prezentacją laureatów kilka uwag związanych z regulaminem. W tym roku ze szranków wypadły dwie kandydatury, które z pewnością przebiłyby się do finału: Jerzego Holzera „Europa zimnej wojny” (Wydawnictwo Znak, ISP PAN) oraz Marcina Zaremby „Wielka Trwoga. Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys” (Wydawnictwo Znak, ISP PAN). Przyjęliśmy jednak zasadę, by nie nagradzać prac, które dopiero co zdobyły główną nagrodę innego prestiżowego konkursu, czyli Nagrody Klio. Na marginesie: obaj autorzy są członkami naszej kapituły, nie musieliśmy więc szukać zastępstw do jury w ich miejsce.
Regulamin zakłada, że oceniamy książki, które ukazały się w minionym roku kalendarzowym. A obowiązuje tzw. metryczka informująca o roku wydania. Dajemy wszakże wydawcom szansę, wydłużając zgłoszenie kandydatury do końca lutego bieżącego roku. Przykro mi i smutno, że – jak się wydaje – bardzo ciekawa i omawiająca wiele meandrów polskiego życia ekonomicznego i politycznego monografia „Feliks Młynarski 1884–1972” autorstwa Tomasza Głowińskiego (wydawnictwo Gajt) nie mogła być rozpatrywana, ponieważ zbyt późno została zgłoszona. Proszę nas zrozumieć: żeby odpowiedzialnie ocenić książkę, która liczy 832 strony, trzeba mieć czas!
Inny przypadek związany z regulaminem dotyczy fundamentalnej publikacji Wydawnictwa Naukowego Scholar „Transformacja polska. Dokumenty i analizy”. Metryczka ostatniego, zamykającego cykl tomu nosi datę 2013, więc musieliśmy przełożyć kandydaturę na rok przyszły. Może i szczęśliwie dla zgłaszających, bo w bieżącym roku poczyniliśmy pewną innowację w kategorii wydawnictw źródłowych. Przyznaliśmy bowiem Nagrodę Specjalną dla zespołu rocznika „Zagłada Żydów”, założonego przez Centrum Badań nad Zagładą Żydów Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk – za umiejętność wywoływania źródeł i pracy nad nimi.