Języki mają swoją historię i choć wydaje się, że we współczesnej Europie mapa języków narodowych została już ustalona, to wedle niektórych prognoz z istniejących obecnie 6 tys. szansę przetrwania do końca XXI wieku ma zaledwie dziesiąta ich część. Skoro języki są śmiertelne, to zasadne jest pytanie, czy język polski przetrwa presję integracji. Około roku 1000 Polacy i Czesi mogli zapewne porozumieć się bez żadnego kłopotu; jeszcze nie tak dawno powiadano, że Słowianie zawsze mogą się porozumieć między sobą po niemiecku (die allgemeine slawische Sprache). Teraz też można postawić pytanie, czy pod koniec przyszłego stulecia Polacy i Czesi będą ze sobą rozmawiali po angielsku, a może nawet tym językiem będą porozumiewać się we własnym kraju.
W polszczyźnie przełomu tysiącleci wyrazy obce przestają być obce. Dzięki prasie, radiu i telewizji błyskawicznie uzyskują obywatelstwo. Wielu użytkowników języka chętnie posługuje się zapożyczeniami - niestety bardzo często bez znajomości ich znaczenia i pisowni.
Aby poprawić ortograficzną kondycję Polaków, Radio Katowice wraz z Programem III powołało "Dyktando". Tegoroczny, dziewiąty już konkurs, odbędzie się 9 października. O tytuł Mistrza Polskiej Ortografii walczyć będzie kilka tysięcy osób.
Polszczyzna nie najlepiej się zaczęła. Pierwszym polskim zdaniem była albo propozycja pewnego Czecha (daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj - tak jakby Polacy sami nie mogli wymyślić pierwszego zdania), albo nikczemna tatarska prowokacja pod Legnicą (biegajcie, biegajcie) - użyta, by wzbudzić u Polaków panikę, albo pełne żalu gorze się nam stało Henryka Pobożnego - tuż przed śmiercią. Ale nie zamierza się kończyć.
Ustawa sejmowa, wprowadzająca obowiązek posługiwania się słownictwem polskim zamiast zwrotów obcokrajowych (POLITYKA 31), stanowi dla osób żyjących z pisania, takich jak ja, niespodziewaną nowość. Taka inicjatywa może pociągnąć za sobą pomysły dalszych podobnych reglamentacji. Korzystając z luzu wakacyjnego zacząłem się i ja nad nimi zastanawiać.
Sejm uchwalił ustawę o języku polskim. O tym akcie - mającym w wielu miejscach charakter kodeksu etycznego - wielu posłów wypowiadało się jak o tekście kabaretowym. Śmiechom i żartom nie było końca.
Mamy "Nowy słownik poprawnej polszczyzny". Pierwszy od dwudziestu pięciu lat. Wszystko w nim jest nowe: i autor, i normy, i polszczyzna.
W epoce dominacji obrazu nad słowem zanika spontaniczny język wyrażania uczuć. Współczesny człowiek o miłości mówi żartem, w cudzysłowie lub nie mówi wcale. Tak jak kiedyś tabu był seks, tak dziś staje się nim miłość.
Na początku było 14 słów: ja, ty, ktoś, coś, świat, to, chcieć, nie chcieć, czuć, myśleć, wyobrażać sobie, mówić, stać się, być częścią czegoś.