Job dla repa

Praca to teren polowania. Polują łowcy głów (na pracowników) i pracownicy (na posady). Łowy zaczynają się od słów: życzeń, przechwałek, obietnic. Nawet ci, którzy w polowaniu bezpośrednio nie uczestniczą, stają się jego świadkami przez czytanie ogłoszeń o pracy i poznawanie ich dziwnego języka.

Chów byków

Inwazja głupoli

Łacina po polsku, czyli inwektywy według Stommy

Rzucanie mięsem może okazać się sztuką nie lada, czego świadectwem nieprzebrane bogactwo rozmaitych obelg występujących w naszym języku – przekonuje Ludwik Stomma w „Słowniku polskich wyzwisk, inwektyw i określeń pejoratywnych”.

Kobiety częściej niż mężczyźni używają trybu przypuszczającego

Kobiety częściej niż mężczyźni mówią „nie wiem”. Robią tak nawet te, które obiektywnie wiedzą znacznie więcej od mężczyzn, z którymi rozmawiają. Chyba że w porę poznają słownik i reguły języka płci przeciwnej. W księgarniach można już kupić pierwsze podręczniki.

Przywiązani do języka

Polszczyzna – dialekt lokalny?

Dziecko pod cegłami

Przed tygodniem (POLITYKA 37) pisaliśmy o rynku podręczników szkolnych – kto się na nim bogaci i jak wygląda droga podręcznika od autorów do uczniów. Dziś otwieramy niektóre z książek i zaglądamy do środka.

Plamy na języku

Ustawa o języku polskim obowiązuje już na dobre, ale shopy, fast foody i markety nie zniknęły ani z naszych ulic, ani tym bardziej z codziennych rozmów. Należało się zresztą tego spodziewać. Wielu wyrazów obcych używamy z leniwego przyzwyczajenia i braku pod ręką czegoś bardziej atrakcyjnego. Czasem oczywiście z bezradności – język nie zawsze nadąża za eksportową pomysłowością i nie wytwarza rodzimych nazw dla nowych produktów. A przecież według obowiązującego od niedawna prawa producent czy importer towaru, dla którego w polszczyźnie nie ma odpowiedniej nazwy, powinien się z tym problemem zwrócić do specjalnej instytucji – Rady Języka Polskiego. Wyrazów obcych jest coraz więcej, postanowiliśmy więc z udziałem naszych czytelników dopomóc specjalistom. W dziesięciu odcinkach wakacyjnego konkursu „Spolszcz to sam!” szukaliśmy odpowiedników stu zagranicznych słów. Zabawa językowa „Polityki” ujawniła chyba wszystkie trudności spolszczania: od charakterystycznych dla naszego języka chrzęszczących połączeń po różnice kulturowe dzielące Polskę od świata anglo-amerykańskiego. Inicjatywa ta pozwoliła jednak zaistnieć wielu błyskotliwym pomysłom językowym, które – także zdaniem fachowców – mogłyby wejść do polszczyzny. A na początek wprowadzimy kilka najlepszych (i nagrodzonych) spolszczeń wprowadzimy do języka używanego na naszych łamach. Ale nawał anglicyzmów to daleko nie jedyna choroba tocząca język polski – na co dzień coraz bardziej niechlujny, wulgarny, pospieszny, rezygnujący z ambicji literackiej polszczyzny. Język polski degraduje się tak jak środowisko.

Bułęsa z balceronem

Prezentujemy ostatni komentarz do propozycji spolszczeń nadesłanych na nasz konkurs. Za tydzień przedstawimy nazwiska trzech głównych zwycięzców i podsumujemy wyniki zabawy w Raporcie. Pomysły na nowe słownictwo kulinarne, które kończy nasz cykl, ocenia prof. Jerzy Podracki.

Trupilnia dla szperacza

Prezentujemy przedostatni komentarz językowy dotyczący propozycji nadesłanych na nasz konkurs. Pomysły czytelników na spolszczenia słów z dziedziny mediów ocenia członek jury.