W drodze powrotnej do Polski na lotnisku w Toronto ksiądz Artur Ważny, duszpasterz młodzieży diecezji tarnowskiej, nie doliczył się czterdziestu swoich podopiecznych, uczestników Światowych Dni Młodzieży. Wbrew wcześniejszym deklaracjom o natychmiastowym powrocie do domu nie opuścili Kanady.
Jeszcze przed wakacjami kolorowe czasopisma anonsowały, że fasonem odzieżowym, obowiązującym przynajmniej do końca września, będzie styl hipisowski. Mitologia Woodstock, ożywiana u nas w ostatnich latach przez festiwale Jurka Owsiaka, zyskuje coraz to nowe wcielenia, także te wyraźnie komercyjne. A może jednak mamy do czynienia z czymś więcej niż tylko z powierzchowną kopią dawnego wzorca?
W Polsce mamy 2,5 mln uczniów szkół średnich i 1,2 mln studentów. Jeśli przyjąć, co w świetle deklaracji rodziców jest dość prawdopodobne, że co dziesiąty w czasie wakacji bierze się za dorywczą pracę, to tworzą oni 370-tysięczną armię ochotników.
Kiedy dorośli od dziesięciu lat zajęci byli po uszy kryzysem, recesją i deflacją, nie zauważyli, jak im uciekło młode pokolenie. Wypadło z systemu. Zdjęło mundurki, ufarbowało włosy, porzuciło stałe zajęcia na rzecz dorywczych. Ani myśli o przyszłości, nie zakłada rodzin. Oddaje się bez reszty konsumpcji i – o zgrozo – szukaniu uciech w życiu. Za pieniądze rodziców.
Jednym imponuje Jan Paweł II, bo „jednoczy ludzi, uczy miłości i tolerancji”, inni wybrali księżnę Dianę – „szczerą, dobrą kobietę, pozbawioną tego rzucającego się w oczy egoizmu osób z tzw. wyższych sfer”. Te oceny pochodzą z wypowiedzi gimnazjalistów, którzy ułożyli Złotą Listę Autorytetów.
W 1999 r. zdali maturę w technikum mechanicznym we Włocławku, klasa budowy maszyn. Kiedy zaczynali szkołę, Włocławek był jeszcze miastem uprzemysłowionym (filia Ursusa, Celuloza, Azoty). Kiedy kończyli, padły prawie wszystkie zakłady, bezrobocie sięgnęło 20 proc. Część wyjechała do dużych miast na studia. Ci, którzy zostali we Włocławku, spotkali się w dawnej szkole, żeby sprawdzić listę obecności. Obecności w dorosłym życiu.
Starsi ludzie spoglądają wstecz z nostalgią, młodzi nie opłakują etosu pionierskich lat. Chcą czerpać z życia to co najlepsze, szybko i bezwzględnie. Wielu młodych Izraelczyków nie pyta już, co mogą zrobić dla ojczyzny; chcą wiedzieć, co ojczyzna może zrobić dla nich.
Kariera 33-letniego dziś Pawła Piskorskiego – również finansowa – jest dla nich wzorem. Mają niewiele ponad dwadzieścia lat, ukończone prawo, marketing czy nauki polityczne w najlepszych uczelniach kraju, doskonałą znajomość języków, gotowość podejmowania wyzwań. Jeszcze kilka lat temu takie predyspozycje gwarantowałyby im natychmiastowe znalezienie pracy i zawrotne tempo awansu. Dziś nie gwarantują niczego. Po trosze więc dla kariery, a po trosze z chęci posiadania wpływów i pieniędzy młodzi rozpoczynają swój wielki romans z polityką. Coraz rzadziej rzucają się w jej objęcia z miłości. Zawierają z nią swoisty kontrakt małżeński: w zamian za spełnienie oczekiwań dają jej swoje młode twarze, energię i świeżość. Nikt tu nie przyrzeka nikomu wierności. Czasami po kilku latach przychodzi prawdziwe zaangażowanie – młodzi nie mogą już żyć bez polityki, szukają metod utrzymania się w tym związku, wyeliminowania konkurentów. Kampania wyborcza da wielu z nich szansę, aby zadomowić się na politycznej scenie.
Zanosiło się, że zrobi karierę jako akademicki psycholog. Ale zaczął się interesować LSD i innymi środkami zmieniającymi świadomość. Zamiast zestarzeć się na Harvardzie, pojechał do Indii, a jego życie przybrało zupełnie nowy obrót. Trzydzieści lat temu Richard Alpert wydał książkę „Be Here Now”, która stała się „biblią” amerykańskich hipisów. Wielokrotnie wznawiana, rozeszła się dotąd w ponad milionie egzemplarzy i wciąż zyskuje nowych czytelników.