Wielka rewolucja referatowa

Gdy Nikita Siergiejewicz Chruszczow, I sekretarz Komitetu Centralnego partii radzieckiej, wygłaszał przez ponad cztery godziny podczas nocnego zamkniętego posiedzenia XX Zjazdu KPZR swój referat o zbrodniach Stalina, kilku delegatów zemdlało. To była rewolucja, przez niektórych porównywana do Wielkiej Październikowej.

Most dla post

Podział na postkomunistów i postsolidarność to najstarszy front polskiej demokracji. Widać to choćby po kontrowersjach wokół zaproszenia Aleksandra Kwaśniewskiego na obchody 25-lecia Solidarności. Nadal, bardziej niż poglądy, liczą się polityczne rodowody, nawet te naciągane. Przejścia z jednego obozu do drugiego są nieliczne i grożą towarzyską śmiercią.

Zanadto samodzielny komunista

Do niedawna historycy uznawali, że większość najcenniejszych materiałów Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego – inwigilującego komunistów w pierwszej połowie lat 50. – została spalona. Dziś okazuje się, że nie do końca. W archiwum IPN znajduje się wiele dokumentów rzucających nowe światło na dzieje komunistów w stalinowskiej Polsce.

Kto to ta postkomuna?

Działania obu komisji śledczych wytworzyły klimat zachęcający do tropienia przestępczych układów. W tym klimacie powróciła na czoło debaty publicznej sprawa układu postkomunistycznego, czyli gigantycznej struktury złożonej głównie z ludzi peerelowskiego establishmentu. Miała ona powstać dzięki Okrągłemu Stołowi i nieprzeprowadzeniu dekomunizacji.

Dworsko czy spiskowo?

Konkurencja między autorami, którzy w tym samym czasie wydali prace historyczne na podobny temat, może mieć charakter rzeczowej dyskusji, ale może też przybrać formę rozmaitych aluzji i uszczypliwości. Czytając polemikę prof. Garlickiego (POLITYKA 11) z moją „Reglamentowaną rewolucją” trudno się oprzeć wrażeniu, że wybrał on ten drugi model dyskursu.

Byłam na pierwszym międzynarodowym kongresie przyjaciół Korei Płn.

Korea Północna jest ostatnim nieskalanym przez imperializm przyczółkiem na Ziemi. I tysiące Europejczyków tęsknią za tą czystością. W Londynie odbył się pierwszy międzynarodowy kongres przyjaciół Korei. Byłam na tym kongresie.

Buntownicy z alei Stalina

W łańcuchu rewolt przeciwko radzieckiej dominacji w Europie Wschodniej te wydarzenia zwykle umykają uwagi. Budapeszt i polski Październik czy Praska Wiosna wypchnęły z pamięci bunt miliona ludzi w czerwcu 1953 r. w NRD, zmiażdżony przez radzieckie czołgi. Mało kto dziś pamięta, że to Niemcy byli pierwsi.

Czerwona jak krew

Mówią chórem: jesteśmy partią protestu. Protestują nawet ściany oblepione Leninem, który miotłą oczyszcza kulę ziemską z popów i kapitalistów. Siedziba Partii Demokratycznych Socjalistów mówi sama za siebie. Złośliwi twierdzą, że PDS to „Partei der Spitzel” – Partia Szpicli. Ale czego to nie wygadują złośliwi.

Czerwony kod

Prof. Alain Besançon, 67 lat, członek Institut de France (odpowiednik PAN), historyk Rosji i Europy Wschodniej, autor kilku książek o komunizmie, z których najbardziej znana "Anatomia widma - ekonomia polityczna realnego socjalizmu" była u nas wydana w drugim obiegu podczas stanu wojennego. Inne tytuły: "Pomieszanie języków", "Krótki kurs sowietologii na użytek władz cywilnych, wojskowych i kościelnych" oraz najnowsza "Przekleństwo wieku: o komunizmie, nazizmie i wyjątkowości Shoah", która ukaże się wkrótce nakładem Czytelnika.

Blok się wali

Jak Polska zmieniła ustrój przed dziesięcioma laty - pisaliśmy wielokrotnie, ostatnio w Raporcie, zatytułowanym "10 lat na wolności" (POLITYKA 23). A co się działo w innych państwach ówczesnej komunistycznej Europy?