Czas ożywienia kulturalnego

To były lata skomplikowanych gier środowisk twórczych z władzą. Z rezultatem dla polskiej kultury w sumie przyzwoitym, choć przecież już nigdy nie dowiemy się, co by zostało po tamtej dekadzie, gdyby powstały wówczas dzieła, które z powodów politycznych powstać nie mogły.

1975: rok przełomu

Rok ten nie przyniósł w Polsce radykalnych zmian, ale mimo to był przełomowy za sprawą dwóch wydarzeń: podpisania w Helsinkach Aktu Końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie i zgłoszenia przez władze PRL zamiaru zmian w konstytucji.

Społeczeństwo w PRL-u musiało sobie jakoś radzić

Polskie społeczeństwo miało olbrzymie doświadczenie w różnorodnych nielegalnych działaniach ekonomicznych, jednak dopiero w cieplarnianych warunkach lat 70. nieformalne inicjatywy gospodarcze obywateli PRL zaczęły przybierać – zgodnie z duchem czasu – nowoczesne formy.

Od pozorów luksusu do reglamentacji

„Telewizor, meble, mały Fiat” – śpiewa o marzeniach w tamtych latach zespół Perfect. Dekada, jeśli chodzi o poziom i styl życia Polaków, miała dwie różne odsłony. Najpierw relatywny wzrost dobrobytu i rozbudzenie apetytów, potem coraz większe niedobory i reglamentacja.

Polityczna cena ograniczonego dobrobytu

Pamięć o poprawie bytu Polaków w pierwszej połowie lat 70. jest zapewne źródłem dwuznacznego sentymentu wobec dekady Edwarda Gierka. Dwuznacznego, gdyż z historycznej perspektywy jeszcze lepiej widać, jaką iluzją były nadzieje na głębsze reformy.

Socjalizm konsumpcyjny

Bigosowym socjalizmem można nazywać pierwszą połowę dekady lat 70., ten krótki w dziejach Polski Ludowej okres względnej prosperity, kiedy ruszyła produkcja małego Fiata, wzrosła dostępność mięsa i wędlin, a strach Polaków relatywnie zmalał.