wybory zostaną przeprowadzone w warunkach zepsutej, wadliwej demokracji, już dziś wiemy. Jednak dla sensownej jej naprawy wiedza o mechanizmach psucia reguł będzie kluczowa. Rafał MatyjaHistoryk, politolog, doktor habilitowany nauk społecznych
W polityce zwycięstwa bywają różne. Te odnoszone pod koniec rządów przeciwnika zapowiadają zmianę władzy.
chcąc, transfer Jakuba Chełstowskiego otworzył nowy polityczny sezon, który można określić jako „przedsionek kampanii”. Kampanii, której przewodnim hasłem będzie stwierdzenie, iż opozycja idzie po władzę. Pierwszy jej cel został osiągnięty: w obozie rządzącym wiele osób uznało, że tak właśnie jest. O kulisach śląskiego przewrotu pisze Jan Dziadul. Rafał MatyjaHistoryk, politolog, doktor habilitowany nauk społecznych.
Dlaczego ideowi konserwatyści, tacy jak Tomasz Wołek czy Aleksander Hall, wiele znaczący w początkach III RP, przegrali z populistyczną prawicą Jarosława Kaczyńskiego?
. Jako pierwszy ogłosił je w 1997 r. 30-letni wówczas Rafał Matyja, krytykujący wtedy opieszałość elit III RP w reformowaniu odziedziczonych po komunizmie instytucji i zachęcający do „wznoszenia elementów nośnych nowego gmachu państwa”. Tyle że rządy PiS poszły dokładnie w odwrotną stronę
nie tylko PO, ale także Lewicy i Polsce 2050, a PSL-owi sondażowy strach zagląda w oczy dość rzadko, to w wariancie stu okręgów partie te mogą liczyć na pojedyncze mandaty i to przy dużym szczęściu. To zaś usunie obawy przed jednym blokiem wyborczym nawet u największych sceptyków w szeregach mniejszych ugrupowań opozycyjnych. Rafał MatyjaHistoryk, politolog, doktor habilitowany nauk społecznych.
Technika wygrywania wyborów i technika rządzenia to dwie różne sprawy. Nie chodzi o to, w jaki sposób ukształtować listy opozycji, nawet nie o to, jak wciągnąć na nie samorządowców, nauczycieli, lekarzy i aktywistów. Raczej o to, jak zbudować satysfakcjonujący społecznych partnerów model rządzenia.
wyborczych obietnic, ale politycznych kotwic dających nowej ekipie wiarygodność. Dziś to ważniejsza sprawa niż kształt list czy kwestia przywództwa. Rafał MatyjaHistoryk, politolog, doktor habilitowany nauk społecznych
mniejszych partii i przeciwdziałającej hegemonii PO. Na to nakłada się jednak pewna niewiadoma i pytanie, jaką rolę w całej rozgrywce będzie chciał odegrać Rafał Trzaskowski. Dla części polityków opozycji jest bowiem jasne, że byłby lepszą alternatywą dla Jarosława Kaczyńskiego niż Donald Tusk. Co
Jeszcze rok temu mało kto o nim słyszał. Dziś oświetla go aureola czołowego stratega PiS oraz jednego z głównych intelektualistów Nowogrodzkiej i okolic. Skąd wzięła się nagła kariera prof. Waldemara Parucha?
korpusu pomiędzy politykami zabiegającymi o reelekcję a inercyjną z natury rzeczy biurokracją. Zapewniającego państwu sterowność, hierarchizację celów, niezbędną ciągłość. Z kolei Rafał Matyja akcentował konieczność usprawnienia procesów decyzyjnych i poskromienia stałego chaosu kompetencyjnego. W
Czy po tak dramatycznych przejściach jeszcze można wrócić do gry? Jarosław Gowin staje przed bodaj najważniejszym wyzwaniem w swojej politycznej karierze. Fascynującej jak mało która.
orientację konserwatywną. I niestety nie zauważył, że był jej epigonem. Polityczny konserwatyzm umarł w Polsce w 2001 r. wraz z klęską AWS, co opisze niedługo później Rafał Matyja w znakomitej pracy „Konserwatyzm po komunizmie”. Była to bowiem formuła ideowo prężna, ale społecznie pusta
Porażka idei PiS nie polega tylko na tym, że wzięto złych ludzi lub że stworzono zbyt wiele okazji do korupcji, ale raczej na tym, że ten sposób sterowania jest całkowicie anachroniczny. Że w ten sposób nie odzyskuje się kontroli, ale pogłębia chaos.
autorytarnego z ducha przywiązania do silnego przywództwa i drobiazgowej kontroli można tworzyć, w kontrze do stylu rządów PiS, mechanizmy naprawy od dołu, na szczeblu lokalnym. I szukać nadziei w wypracowanych dobrych praktykach, a nie w zapowiedziach wielkich zmian, do których dojdzie kiedyś w odległej przeszłości. Rafał MatyjaHistoryk, politolog, doktor habilitowany nauk społecznych
niezdolne do ich rozwiązywania. Struktury państwa – samorządy, szkoły, szpitale – wchodzą już dziś w fazę walki o przetrwanie. A rząd testuje wytrzymałość kolejnych podległych mu instytucji. Rafał MatyjaHistoryk, politolog, doktor habilitowany nauk społecznych
Od blisko roku obserwujemy wyraźną sondażową przewagę opozycji. Dziś możliwa jest nowa większość pozwalająca stworzyć rząd, ale nie dająca szans na odrzucenie weta prezydenckiego.
2023 r. I zacząć o tym mówić społeczeństwu – tak, by wyjść poza proste reagowanie na agendę PiS. Zwłaszcza że rządzący mogą czas dzielący nas od wyborów znacząco skrócić. Rafał MatyjaHistoryk, politolog, doktor habilitowany nauk społecznych
Trudno wyobrazić sobie posłów lewicy, ludowców czy zwolenników Szymona Hołowni, którzy stosują się do „przekazów dnia” Platformy.
przestrzeni wzajemnego zaufania. Nie da się zachować lojalności wobec kogoś, kto za chwilę będzie próbował wypchnąć nas z koalicji, a najlepiej – z parlamentu. Podstawowymi warunkami współpracy są zatem odbudowa kapitału zaufania i rezygnacja z hegemonii. Rafał MatyjaHistoryk, politolog, doktor habilitowany nauk społecznych
Złudzenie pierwsze polega na przypuszczeniu, że dla zwykłych ludzi liczą się tylko wielkie nazwiska.
nie zmienia się tak często ani tak szybko. Jesteśmy od pół roku w sytuacji, której ramy wyznaczają: (1) zdobyta jesienią ubiegłego roku przez opozycję (PO, PL2050, Lewicę i PSL) wyraźna przewaga sondażowa nad PiS, (2) perspektywa rządów blokowanych przez Andrzeja Dudę, (3) brak pomysłu na opozycyjną
Liderzy PO są zaskoczeni łatwością, z jaką tracą drugie miejsce w sondażach na rzecz Polski 2050.
ugrupowań opozycyjnych. A izolacja w głosowaniu nad ratyfikacją decyzji w sprawie unijnego Funduszu Odbudowy pokazuje to nader wyraźnie. Jeszcze latem ubiegłego roku, po wyborach prezydenckich, Rafał Trzaskowski mógł stać się osobą, która weźmie na siebie budowę podstaw opozycyjnej jedności. Jednak
Choć taśmy z nagraniami rozmów Daniela Obajtka nie przewrócą rządu PiS, to jednak będą kolejnym z kłopotów tej formacji.
personalnych kart w talii prezesa, ograniczającą po raz kolejny jego pole manewru. A jak pokazała historia III RP, twarda mikropolityka ma często większe znaczenie niż kapryśne sondaże. Rafał MatyjaHistoryk, politolog, doktor habilitowany nauk społecznych
Istotę nowej natury prawicy świetnie pozwalają wyjaśnić słowa zmarłego niedawno historyka idei prof. Marcina Króla.
Konfederację. To moment, w którym może się w Polsce budować centroprawica podobna do europejskiej. Choć nie ma dziś własnych charyzmatycznych liderów, nie ma opiniotwórczych mediów czy nawet popularnych publicystów, to po raz pierwszy od lat może mieć nowych wyborców. Wepchniętych w jej objęcia przez niezdolną do zmiany własnej strategii prawicę. Rafał MatyjaHistoryk, politolog, doktor habilitowany nauk społecznych
W oczekiwaniu na nowego szefa klubu KO opinia publiczna wstrzymała oddech... aby nie ziewnąć. Tymczasem polityka szybko wraca do schematów z poprzedniej kadencji, które gwarantowały PiS dominację.
bagatelizować, choć przeceniać także nie warto. W przeszłości klubem Platformy najczęściej kierowali politycy pozbawieni przywódczych ambicji, za to lojalni wobec faktycznych decydentów, tacy jak Zbigniew Chlebowski, Tomasz Tomczykiewicz, Rafał Grupiński albo Sławomir Neumann. Rafał Matyja: Wzór na
Wyniki wyborów parlamentarnych i prezydenckich mówią, iż warunkiem sukcesu jest wyjście poza obecną formułę lub czekanie na jakąś katastrofę w obozie władzy.
współpracy z innymi partiami i – co za tym idzie – bardziej partnerskie rządy po odebraniu władzy PiS. *** Rafał Matyja Historyk, politolog, doktor habilitowany nauk społecznych
ogłoszeniu wyników wyborów przez PKW”. Scenariusz 1. Rafał Trzaskowski ściska rękę Andrzejowi Dudzie i gratuluje mu. Politycznie oznacza to tyle, że uznaje, że przegrał uczciwie, a w tej kampanii wyborczej wszystko było generalnie w porządku. Miliony jego wyborców sądzą jednak, że nic w tej
Najważniejszy wynik wyborów jest oczywisty: rząd pozostanie w rękach PiS. Będzie zatem pod wieloma względami tak samo. Nie należy się spodziewać ani zmiany stylu rządów, ani respektu dla naruszanych w poprzedniej kadencji reguł. Będzie jednak inaczej – bo opozycja nie będzie już tak bezradna jak przez ostatnie cztery lata.
konserwatywną prowincją jest schematem, który nie pozwala dobrze opisać tego, co się stało 13 października. Być może mamy do czynienia z nadciągającą zmianą reguł wyborczej gry. PiS będzie rządził – to pewne, ale kto będzie w następnym politycznym sezonie zyskiwał poparcie – to sprawa otwarta. *** Rafał Matyja jest politologiem i publicystą, wykładowcą Kolegium GAP Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Opozycja staje przed trudnym zadaniem – pokonanie rządzącego dzisiaj obozu to nie jeden wyborczy akt, ale dłuższy proces. Z wieloma niewiadomymi.
od lat z tak wysoką stawką polityczną i ustrojową. *** Rafał Matyja, politolog, publicysta, wykładowca Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.
Bartłomiej Sienkiewicz napisał książkę o naszym kiepskim państwie. I trochę też o sobie. Pierwsze sugeruje tytuł. Drugie – okładka z zamyślonym autorem na zbliżeniu.
się z partyjnym Lewiatanem. Wszystko więc wskazuje na to, że konfliktu partyjnego nie da się tak po prostu obejść. Można go ewentualnie przeczekać, jak postulował niedawno liczący na pokoleniową zmianę Rafał Matyja. Z lektury „Państwa teoretycznego” wynika jednak, że nie mamy już czasu
Specyficzna symbioza PO i PiS jest dla części polskiej inteligencji przekleństwem. Nie brakuje zresztą argumentów za jej przerwaniem. Tyle że nie powstał ani jeden realistyczny scenariusz zmiany reguł.
. Ustawicznego burzenia nawyków uznających partyjną kolonizację państwa za stan naturalny. Oto „wyjście awaryjne”, które wiedzie korytarzem ewakuacyjnym ze świata partyjnej polityki. Sękowski chce kształtować oddolnie, Matyja – odgórnie, obaj stają się jednak pozytywistami. W jednym z
Rozmowa z Rafałem Matyją, politologiem, twórcą koncepcji IV RP, o podzielonym społeczeństwie i błędach, które popełniają rządzący i opozycja.
RAFAŁ WOŚ: – Matyja wymyślił nową polityczną dietę. Dla kogo?RAFAŁ MATYJA: – Dla zmęczonych i wycieńczonych partyjną wojną. Tych, co czują, że klincz antyPiSu z PiS trwa zbyt długo. Do tego jest jałowy i szkodliwy. Szkodliwy zwłaszcza dla antyPiSu. A co to jest dziś ten antyPiS?Do 2015
Obecny model demokracji stwarza możliwości dla tych, którzy potrafią kanalizować gniew i rozczarowanie. Może jest to więc powód, by myśleć o jego modernizacji.
warunków koniecznych, obejmujących: (1) wybór przedstawicieli; (2) wolne i uczciwe wybory, w których – jak pisze Dahl – „przymusu w zasadzie się nie stosuje”; (3 i 4) powszechne prawo wyborcze, także bierne; (5) wolność słowa; (6) dostęp do alternatywnych źródeł informacji; (7
„Dobra zmiana”, poza tym, że z dnia na dzień coraz lepsza, jest również najnormalniejszą zmianą pod słońcem. PiS codziennie odgrywa przed nami spektakl tej normalności. Kiedyś jednak sztuka spadnie z afisza.
użyć sądów powszechnych – jak niedawno przestrzegał politolog Rafał Matyja – do skryminalizowania opozycji. Spór czy wojna? Obecny układ odniesień pod wieloma względami powiela schematy z lat 80. Propaganda PRL tak samo kojarzyła wtedy obóz władzy ze spokojem i porządkiem. Solidarność była
Dla jednych Mateusz Morawiecki i jego plan to ładna, ale pusta w środku wydmuszka. Dla innych największy polityczny samorodek, jaki pojawił się na prawicy od lat. I jedni, i drudzy się mylą.
) – uważa z kolei Rafał Matyja, politolog i autor postulatu IV RP. Poszukiwaczy łatwych odpowiedzi trzeba więc rozczarować. Morawiecki nie jest wydmuszką, która pęknie przy pierwszym spotkaniu z twardszą przeszkodą. Nie jest jednak również nowoczesnym mesjaszem, który wprowadzi prawicę w XXI w. I chyba w
Rozmowa z Rafałem Matyją, politologiem i publicystą, autorem postulatu IV RP, wykładowcą Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.
Rafał Woś, Wojciech Szacki: – Podoba się panu w IV RP?Rafał Matyja: – To nie jest IV Rzeczpospolita. No to powiedzmy IV RP bis…Możemy się bawić w numerki. Tylko po co. Zmiana władzy to nie to samo co trwała zmiana ustroju. Nawet zamach majowy i konstytucja kwietniowa nie sprawiły
Istotą sporu między PO i PiS jest sam spór. Formacje, w gruncie rzeczy centrowe, mogą dzięki konfliktowi ukryć podobieństwa i dominować w polskiej polityce.
polityce niepotrzebni są już posłowie i ministrowie znający się na rzeczy, ale specjaliści od PR. Hasła lewicy i prawicy są tylko nabojami w arsenałach tej rywalizacji, może po nie sięgać każdy, kto uzna je za użyteczne w jakiejś słownej utarczce. Rafał Matyja – publicysta, politolog, wykładowca w Wyższej Szkole Biznesu w Nowym Sączu, były redaktor „Kwartalnika Konserwatywnego”.