Gdzie leży materac

Sejm zapewne przyjmie rządowe propozycje obłożenia 20-proc. podatkiem zysków od oszczędności. Dzięki temu budżet – być może – zdobędzie dodatkowe 2 mld zł. Warunek jest taki, że obywatele nie schowają przed fiskusem części swych oszczędności. A jest na to kilka sposobów.

Drżące stopy

Balcerowicz musi zostać

Zapach nafty

merytorycznej trafności wyboru, co już takie oczywiste nie jest) byłoby więc lepiej jak najszybciej sprzedać. Rząd Jerzego Buzka spóźnił się, a nowa koalicja – patrząc na jej polityczną kompozycję – pewnie nie będzie się spieszyć. Znowu przegapiliśmy moment.Paweł Tarnowski

Będzie bolało

wszystkich – prawdopodobnie będą musiały być dużo większe. Dziury budżetowej w rozmiarze 80 mld zł nie da się załatać łatwo i bezboleśnie. Tak naprawdę Marek Belka przypomniał tylko, że znacznie więcej finansowych poświęceń czeka ludzi lepiej sytuowanych niż biedniejszych. W przypadku lewicowych rządów takie rozłożenie akcentów oczywiście nie jest żadnym zaskoczeniem. Nie warto też jednak żywić złudzeń, że na tym się skończy.Paweł Tarnowski

Lepiej tanio niż wcale

 przede wszystkim jej klienci, bo rosną szanse na ostateczne rozbicie monopolu TP SA (tym razem w umowie nie ma podobno żadnych poufnych klauzul opóźniających liberalizację rynku) i przekształcenie telekomunikacyjnego giganta w nowoczesną, sprawnie zarządzaną i gotową do konkurencji firmę. Łączny bilans prywatyzacyjnej gry z France Telekom nie jest więc ostatecznie taki zły.Paweł Tarnowski

Bank dla narodu

prywatyzacja może okazać się niewypałem. Liczą się intencje i narodowa postawa. W kąt idzie też cała dotychczasowa strategia sprzedaży banków. Ewentualna realizacja tego pomysłu i tak zresztą spadnie na następny rząd. Ale to już będzie po wyborach.Paweł Tarnowski

Dziwna biblia spółdzielcy

Ultimatum SLD

bez opamiętania mnożyć nowych wydatków, choćby na najsłuszniejsze cele. Tegoroczne cięcia nie mogą też być chaotyczne i prowadzone na oślep. Z drugiej strony opozycja stawiając takie ultimatum stwarza realną groźbę wstrzymania absolutnie koniecznej nowelizacji i utraty płynności przez budżet. Na razie nie jest pewne, czy po obu stronach barykady poczucie odpowiedzialności za państwo weźmie górę nad politycznym interesem.Paweł Tarnowski

Zbyt gorący kartofel

W miniony piątek mieliśmy kolejny sygnał, że polska gospodarka coraz mocniej trzeszczy. Wystarczyło kilka godzin, by tak ceniony za swą siłę i stabilność złoty stracił aż 7 proc. ze swej wartości. W pewnej chwili za dolara w kantorach trzeba było płacić po 4,30–4,40 zł, a na rynku bankowym niewiele mniej. Po południu emocje trochę opadły, ale i tak nasza narodowa waluta zarówno wobec euro jak i dolara w jeden dzień osłabła o blisko 5 proc. W poniedziałek też było bardzo nerwowo, a złoty znowu zaczął spadać. Czy to już koniec okresu jego stabilności i początek ostrych wahań, które na pewno nie posłużą gospodarce? Czy twarda złotówka, o którą z takim uporem walczył Leszek Balcerowicz, przechodzi właśnie do historii?

Cięcie w dołku

Po raz trzeci w tym roku Rada Polityki Pieniężnej obniżyła podstawowe stopy procentowe. Zrobiła to, mimo że od dwóch miesięcy główny wskaźnik inflacji rośnie, a budżet państwa ma niedobory oceniane na kilka, a nawet kilkanaście miliardów złotych. Tym dość nieoczekiwanym ruchem Rada zaprzeczyła własnej wcześniejszej argumentacji w obronie wysokich (realnie – najwyższych w Europie) stóp procentowych.

Byle do września

 kasie państwa zabraknie nie 7, a 18 mld złotych i jesienią nowy rząd będzie jednak nowelizował budżet. Wówczas koszty tego zabiegu dla całej gospodarki będą o niebo większe niż obecnie. Ale to już powyborcze zmartwienie nowej ekipy. A jaki interes ma obecny rząd, aby ułatwiać życie następcom?Paweł Tarnowski

Wędzidło dla banków

dziw bierze, że organizacje konsumenckie tak długo tolerowały brak tego rodzaju przepisów w Polsce. Oby posłowie, coraz częściej myślący już tylko o kampanii wyborczej, zdołali je jeszcze uchwalić w tej kadencji.Paweł Tarnowski

Pomyśl zanim wynajmiesz

grupa osób będzie lekceważyć obowiązki najemców. Wynajem mieszkania to dzisiaj bardzo ryzykowne zajęcie. Kamieniczniku, strzeż się lokatora.Paweł Tarnowski

Jeszcze luźniej? Może później

Po raz drugi w ciągu kilku tygodni Rada Polityki Pieniężnej o 1 proc. obniżyła podstawowe stopy procentowe. Ta decyzja świadczy o uznaniu realiów (inflacja spada, stopy procentowe w bankach są nieprzyzwoicie wysokie, co utrudnia zaciąganie kredytów i powrót na ścieżkę szybszego wzrostu

Krótszy tydzień

ewidentnego przecież zapóźnienia naszej gospodarki, okazały się jednak ważniejsze. Zamiast próbować stworzyć radykalny i spójny program walki z bezrobociem, oparty na obniżce podatków i liberalizacji wielu restrykcyjnych zapisów kodeksu pracy, rząd i parlamentarzyści ofiarowali nam, niczym Zagłoba z „Potopu”, Niderlandy: krótszy tydzień pracy w kraju, w którym coraz trudniej o godziwe zajęcie. Paweł Tarnowski

Stopa maleje, złoty drożeje

W minionym tygodniu Rada Polityki Pieniężnej o jeden procent obniżyła podstawowe stopy banku centralnego. Analitycy zgodnie orzekli, że to kompromis, który niczego nie załatwia. Początkowo jedynym widocznym efektem tej decyzji był gwałtowny wzrost siły polskiej waluty (poniżej 4 zł za 1 dolara!). Bardzo mocna złotówka i coraz wolniej kręcąca się gospodarka – to niebezpieczne połączenie.

Krucha stal

Strach ma krowie oczy

Ropa drożeje

Łasa kasa

Jarosław Bauc, minister finansów, o wyrwach w budżecie, reformie podatków i woli politycznej

powodzenia w przekonywaniu polityków do oczywistych racji ekonomicznych. Ja z kolei życzę czytelnikom i redakcji „Polityki” szczęśliwego Nowego Roku i mniej polityki w gospodarce. Rozmawiali Joanna Solska i Paweł Tarnowski Jarosław Bauc (1957), absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego

Jeszcze gramy

Warszawska giełda wiosną 2000 r. pobiła swój absolutny rekord notowań, latem z dawnego budynku KC PZPR przeprowadziła się do nowej, okazałej siedziby, a późną jesienią doszło do rewolucyjnych zmian w systemie organizacji sesji i rozliczeń. W ciągu 12 miesięcy trudno chyba zrobić więcej. A mimo to nie ustają spekulacje, że za kilka lat WGPW będzie miała spore kłopoty z samodzielnym utrzymaniem się przy życiu.

Balcerowicz i inni

Bank Narodowy czy Ludowy?

, bo słaba, usiłująca przypodobać się posłom Rada nie mogłaby już nic rozsądnego w tej sprawie uczynić. Ludowcy zawsze mieli skłonność do koncentracji władzy w instytucjach, które choćby częściowo kontrolowali. Często też faulowali swoich adwersarzy. Zamach na niezależność banku centralnego, a to od dawna standard w krajach Unii Europejskiej, nawet jak na obyczaje w tej partii wydaje się jednak czymś szokującym.Paweł Tarnowski

Mięsoroby

Kolejny raz padł blady strach na zjadaczy mięsa w Europie. Choroba szalonych krów (BSE) na dobre przeniosła się z Wysp Brytyjskich na kontynent. Główny lekarz weterynarii kraju zamknął więc polskie granice przed importowaną z Francji wołowiną. W ten sposób – przynajmniej na jakiś czas – ograniczył jedno z istotnych zagrożeń. Kłopot w tym, że jest ich więcej. A nie wszystkie da się zmniejszyć w tak prosty sposób.

Powszechny Zakład Ubezwłasnowolnionych

Złe idzie

Czy czeka nas gospodarczy kryzys? Politycy, a także eksperci nie szczędzą gorzkich przepowiedni i ostrzeżeń. Opublikowane w minionym tydodniu prognozy niezależnych od rządu instytutów przewidują co prawda, że Polska nadal będzie się rozwijać, ale wolniej i w cieniu niepewności.

Koszmar podatnika

nieefektywnego wydawania pieniędzy swoich obywateli. Kolejne rządy i parlamentarzyści nie chcą jednak wyciągać nauk z pobieranych lekcji. Naszą gospodarkę może to już niedługo słono kosztować.Paweł Tarnowski

Paragraf 222

W ostatnią sobotę minął konstytucyjny termin złożenia w Sejmie rządowego projektu ustawy budżetowej na przyszły rok. Kilka dni wcześniej Rada Ministrów postanowiła jednak, że zrobi to dopiero w połowie listopada. Z powodu tej sześciotygodniowej zwłoki opozycja zamierza premiera i ministra finansów postawić przed Trybunałem Stanu. Z góry wiadomo, że dla prawników będzie to ciężki do zgryzienia orzech.

Pieniądzu, ratuj się sam

Od kilku tygodni wspólna waluta 11 państw Unii Europejskiej przeżywa bardzo ciężkie chwile. Kurs euro w stosunku do dolara i jena spadł do zaskakująco niskiego poziomu i końca tego zjazdu nie widać. Ta wielka i dość gwałtownie postępująca słabość sprawia wiele kłopotów nie tylko tamtejszym politykom i szefom Europejskiego Banku Centralnego. To także istotny problem dla Polski.

Ceny spadły same

 nowy minister skarbu zaczął urzędowanie od poparcia pomysłu umocnienia w Polsce paliwowego monopolu. W ten sposób walki z inflacją na pewno wygrać się nie da. Czyżby rząd miał inny, ważniejszy cel?Paweł Tarnowski

Uwłaszczeniu – nie

najbliższych wyborach, ale – sądząc z sondaży – stać go ciągle na luksus czynienia rzeczy rozsądnych, choć jednocześnie mało popularnych. Odrzucenie prezydenckiego weta w Sejmie wydaje się teraz bardzo mało prawdopodobne. Ze względu na nieznane budżetowe koszty tego programu, jego wady legislacyjne i ekonomiczną naiwność można to przyjąć tylko z zadowoleniem i ulgą. Paweł Tarnowski

Ciężkie stopy

W połowie sierpnia Główny Urząd Statystyczny wyliczył, że inflacja roczna wzrosła w Polsce do 11,6 proc. i jest najwyższa od dwóch lat. Wówczas między rządem a Radą Polityki Pieniężnej (RPP) zaczęła się psychologiczna wojna o wysokość podstawowych stóp procentowych.

Kolejowy głuchy telefon

Zaklinanie inflacji

narzędziem, jakie ma realnie do dyspozycji – znacznie podniesie stopy procentowe. Ponieważ jednak podaż pieniądza i tak utrzymywana jest w ryzach, a popyt na kredyty rośnie wolniej niż przed rokiem, to podniesienie stóp nie przyniesie większej gospodarczej korzyści. Kłopoty pozostaną, ale nikt nie będzie mógł przynajmniej oskarżać Rady o bezczynność.Paweł Tarnowski

Ursus się obroni?

Pralnia w raju

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) opublikowała czarną listę 35 krajów i terytoriów zależnych, gdzie najłatwiej zakładać podejrzane spółki, czyścić brudne pieniądze i unikać płacenia podatków. Jest to – być może – wstęp do pierwszej zorganizowanej akcji międzynarodowej wymierzonej przeciw tego rodzaju praktykom. Dotychczas politycy narzekali, a raje finansowe kwitły, bo trudno z nimi walczyć w czasach globalizacji rynków finansowych, wszech-obecności Internetu i rosnącej swobody przepływu kapitałów.

dochodowego, który i tak przecież traci na znaczeniu. Skończyłyby się kłopoty kontrolerów, a Polska sama stałaby się dla innych rajem podatkowym. Dopiero na tym można naprawdę zarobić. Paweł Tarnowski

Para w gwizdek

Niewola podatkowa

Deutsche Bank wychodzi i zostaje

Nie tym torem

Strach na giełdzie

Złoty na wolności

Siły na zasiłek

W minionym tygodniu OPZZ zorganizował przed urzędami wojewódzkimi kilkanaście pikiet pod hasłem „Dzień walki z bezrobociem”. Były transparenty, przemówienia i słuszne, acz nierealne postulaty. W tym samym czasie w Warszawie odbywały się obrady czterech zespołów Komisji Trójstronnej ds. Społeczno-Gospodarczych, które mają przygotować choćby zarys porozumienia społeczno-rządowego i stworzyć ramy dla merytorycznej dyskusji w Sejmie o polskim rynku pracy. Na tych spotkaniach przedstawicieli OPZZ jednak nie było. A od samego skandowania haseł niewiele się zmieni.

Granica strachu

Ten rok miał być dla polskiej gospodarki wyraźnie lepszy. Ale czy będzie? Inflacja trzyma się krzepko, bezrobocie ostro rośnie, a deficyt w bieżącym bilansie płatniczym państwa, w stosunku do produktu krajowego brutto, przekroczył międzynarodowe normy przyzwoitości. Z tego powodu pesymiści po raz kolejny ostrzegają przed widmem krachu walutowego.

Słabe wyniki, mocny złoty

z Polski i złoty gwałtownie straci na wartości. A najgorsze, co może spotkać walutę każdego kraju, to ostra huśtawka kursów i nastrojów.Paweł Tarnowski

Cień megabanku

Fotel pod napięciem

Po zaskakujących posunięciach prezesa PZU Życie Grzegorza Wieczerzaka i zawieszonego prezesa PZU Władysława Jamrożego – zmieniających układ sił w dwóch dużych bankach (BIG BG i Bank Handlowy) – w środowisku polskich bankowców zawrzało. Swoich posad – oprócz prezesów PZU – nie mogą być dzisiaj pewni Bogusław Kott, prezes BIG Banku Gdańskiego, Cezary Stypułkowski, szef Banku Handlowego w Warszawie (BHW), a nawet Wojciech Kostrzewa, od dwóch lat stojący u steru Banku Rozwoju Eksportu (BRE). Jeśli dodać do tego, że 1 marca zmienia się prezes w krakowskim Banku Przemysłowo-Handlowym (BPH), trwa konkurs na stanowisko prezesa Banku Zachodniego, a w PKO BP i w Raiffeisen Centrobank są wakaty, to określenie: kadrowe trzęsienie ziemi wydaje się odpowiednie.

pewnie mniej, ale też, stosując normalne kryteria z rynku pracy, niewyobrażalnie dużo. Z rocznych raportów giełdowych banków wynika, że w I półroczu 1999 r. (ostatnie dostępne dane) płace zarządu Pekao SA (6 osób) pochłonęły 1 mln 890 tys. zł, w BRE (5 osób) – 3 mln 713 tys., WBK (7) – 1

Rany się goją

Jeszcze w połowie minionego roku wydawało się, że polska gospodarka ociera się o kryzys. Słaby wzrost, marne wyniki w handlu, nieustanne kłopoty budżetu i coraz to nowe fale społecznych protestów usprawiedliwiały dość powszechny pesymizm. Na szczęście 1999 r. skończył się znośniej, niż w czarnych scenariuszach zakładano, a obecny – jak można się spodziewać – będzie lepszy.

Ukarany koncern