Lewa kasa, prawa kasa

Finanse partii politycznych są jawne. Taka jest norma konstytucyjna, to samo mówi ustawa o partiach politycznych. Gazety publikują więc sprawozdania z kampanii wyborczych, w Wydziale Rejestrowym Sądu Wojewódzkiego w Warszawie i w Państwowej Komisji Wyborczej można przeczytać coroczne finansowe sprawozdania. Jednocześnie znawcy problemu zgodnie twierdzą, że nie ma większej fikcji niż owe rozliczenia. Tak naprawdę bowiem partyjne pieniądze kryje szczelna tajemnica, powszechne jest także przekonanie, iż finansowanie działań polityków jest jednym z poważniejszych źródeł korupcji. W Polsce nie wybuchła jeszcze afera związana z tajnymi partyjnymi kontami na miarę tej, jaka poruszyła ostatnio niemiecką opinię publiczną w związku z osobą byłego kanclerza Helmuta Kohla, ale może to się stać także naszym udziałem. Zbliżają się kolejne, coraz bardziej kosztowne, wybory – w tym roku prezydenckie, a za rok parlamentarne. Rozrasta się system partyjnej nomenklatury, podziału łupów.

przecież, że ma 1 proc. kapitału zagranicznego czy minimalny udział Skarbu Państwa, a prywatni wolą nie podpadać. Na dobrą sprawę funkcje skarbników powinni objąć wysoko ubezpieczeni kamikadze (ojciec idzie siedzieć, rodzina ma z czego żyć), gdyż sytuacja prawna skłania do zachowań – delikatnie

Wspólnota brania

Miniony tydzień przyniósł serię przykładów popierających naszą tezę, że politycy są odpowiedzialni za pogorszenie się klimatu życia publicznego w Polsce, w tym wzrost przyzwolenia na korupcję. Przykłady pojawiły się jakby na złość polemizującemu z nami Piotrowi Żakowi z AWS.

Łaty i fastrygi

Wniosek posłów AWS o wotum nieufności wobec ministra skarbu państwa Emila Wąsacza przestał być wydarzeniem, z którego skutkami można łatwo się uporać dyscyplinując parlamentarzystów. Przerodził się on w poważny kryzys wewnątrz Akcji, który może zagrozić nie tylko pozycji Mariana Krzaklewskiego, ale także doprowadzić do zmiany rządu, a przynajmniej premiera. W tym sensie jest to najpoważniejszy z dotychczasowych kryzysów, o konsekwencjach trudnych do przewidzenia.

Posłowie się dziwią

15 razy naj

Od kilku lat publikujemy księgę polskich rekordów podsumowujących wydarzenia minionego roku. Próbujemy wybrać postaci, fakty i zdarzenia, które były „naj” – obiektywnie największe i najbardziej doniosłe, najbardziej szokujące i te najbardziej głośne, o których najwięcej pisało się i mówiło. Po latach o wielu z nich nie będziemy pamiętać, bezpowrotnie zostaną w przeszłości, niektóre zaś – być może – znajdą swoje miejsce w podręcznikach historii. Dzisiaj na razie żyją w naszej świadomości, poruszają naszą wyobraźnią i wydają się ważne. Potwierdzają to także koledzy dziennikarze i znani politycy, których poprosiliśmy o ich typy.

Kandydaci na kandydata

Wkroczyliśmy w rok wyborów prezydenckich w sytuacji, której jeszcze kilka miesięcy temu nikt nie oczekiwał. Aleksander Kwaśniewski umacnia swoją pozycję i coraz wyraźniej, mimo braku oficjalnej deklaracji, prowadzi kampanię wyborczą, a partie rządzącej koalicji oraz wszystkie inne, z prawa i lewa, nie mają ani jednego poważnego kandydata; mają za to... warianty.

dodatku w prezydenckiej kampanii może wyrosnąć konkurent do przewodnictwa całemu obozowi, a do takiej sytuacji Krzaklewski dotychczas nigdy nie dopuszczał. Umiejętność oczyszczania pola z konkurencji posiadł bowiem rzeczywiście w stopniu doskonałym. Janina Paradowska

Siedem dni, które wstrząsnęły Polską

Rzeczywistość opisana w poprzednim reportażu ("Wigilia z rozdzielnika") trwałaby do dzisiaj, gdyby nie wielka przemiana w 1989 r. Jej elementem była fundamentalna przebudowa ustroju gospodarczego, zwana dzisiaj reformą Balcerowicza. Formalnie przeprowadziła ją, zapomniana już dzisiaj, Komisja Nadzwyczajna Sejmu Kontraktowego, która zakończyła prace 10 lat temu w Wigilię nad ranem.

27-28 grudnia, potem miał go uchwalić Senat, a następnie podpisać prezydent. Termin startu reformy wyznaczono na 1 stycznia 1990 r. Leszek Balcerowicz przyznaje, że terminy były mordercze i nawet rząd miał wątpliwości, czy ich dotrzymanie będzie możliwe. Ekipa gospodarcza wicepremiera, szukając

Bierz i pozwól brać

Jest coś w klimacie życia publicznego w Polsce, co bardzo niepokoi. Właściwie nigdy dotąd w czasach Trzeciej Rzeczpospolitej tak wiele osób nie mówiło jednocześnie o tym samym. Chodzi o dość powszechne tolerowanie korupcji, przyzwolenie na prywatę, która ukradkiem staje się normą zachowania różnego szczebla urzędników, działaczy, polityków. Korupcja czy też, szerzej rzecz ujmując, nadużywanie stanowiska państwowego dla osiągania własnych lub grupowych korzyści nie jest zjawiskiem nowym, istnieje w każdym społeczeństwie, u nas nowa jest jednak skala tego zjawiska, zaś przede wszystkim brak wstydu i zażenowania, a nawet swoista bezczelność i chciwość w egzekwowaniu dostępnych profitów.

Na skróty

Zawetowanie przez prezydenta ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a właściwie uzasadnienie tej decyzji, stało się powodem pierwszego w obecnej kadencji parlamentarnej konfliktu między Aleksandrem Kwaśniewskim i Sejmem.

Jak SB obaliła komunizm

Sąd lustracyjny orzekł, że Marian Jurczyk popełnił kłamstwo lustracyjne. Nie przyznał się do współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa, którą podjął pod groźbą utraty życia. Tę przewidzianą ustawowo formułę dodał sąd. Jurczyk zapowiada odwołanie do wyższej instancji i powtarza - jestem niewinny, nie współpracowałem. Nie zaprzecza jednak, że coś podpisał.

Ciała obce

Jan Rokita rzucił swej partii, Stronnictwu Konserwatywno-Ludowemu, wyzwanie: zapowiedział, że w otwartych, demokratycznych wyborach na najbliższym zjeździe będzie się ubiegał o stanowisko prezesa. SKL to bowiem dziwna partia. Kadrową ławkę ma najdłuższą ze wszystkich ugrupowań prawicowych i centroprawicowych, samodzielnie mogłaby pewnie stworzyć zupełnie dobry rząd, ale na czele stawiała dotychczas polityków raczej drugiej linii.

Dwustronna obstrukcja

Parlament uporał się z podatkami na rok przyszły pozostawiając prezydentowi kilka zaledwie dni na decyzję, czy wetować ustawę o podatku od osób fizycznych (tylko tu weto mogłoby wchodzić w grę), czy też podpisać wszystkie ustawy uznając, że politykę gospodarczą prowadzi rząd i on ponosi odpowiedzialność za swoje poczynania.

Zadyszka

Sporo mamy już za sobą. Nie da się ostatnich kilku miesięcy zaliczyć do udanych. Dojrzewanie wymaga jednak czasu, a więc i ta zadyszka musi trochę potrwać, nim przyjdzie refleksja, że jeżeli chcemy przez dwa lata skutecznie rządzić Polską - co jest wymogiem państwa - i jeżeli chcemy za dwa lata odnieść wyborczy sukces, to trzeba się zmieniać. Ciąg kryzysów jest w moim przekonaniu takim właśnie procesem dojrzewania.

indywidualności w tych partiach. W Polsce zawsze zresztą lepiej postrzegana była władza wykonawcza, a już zwłaszcza jednoosobowa (premier, prezydent). Wiele negatywnych emocji skupia się przecież również wokół partii politycznych, rad, sejmików, a więc tych gremiów, w których istnienie spory są wpisane. Ludzie zaś w większości oczekują przejrzystych, jednoznacznych przekazów. Rozmawiała Janina Paradowska

Żagle w dłoń

Unia Wolności wygląda na najbardziej stabilne ugrupowanie na polskiej scenie politycznej. Jest to jednak stabilizacja na frustrującym poziomie. Nie wiadomo przecież, jak na pozycję UW wpłynie najtrudniejsza w jej historii próba, czyli koalicja z AWS. Dlatego w Unii odżyły spory między zwolennikami wyraźnego liberalnego oblicza partii a zwolennikami ocieplenia programu i wizerunku.

Wypychanie Balcerowicza

Stało się, to było nieuchronne - wybuchł kolejny wewnątrzkoalicyjny kryzys. Zgodnie z przewidywaniami powodem stały się ustawy podatkowe, a napięcie spotęgował min. Jerzy Kropiwnicki swymi publicznie ogłoszonymi, czarnymi prognozami gospodarczymi.

Sekretarz w szafie

Sejm odrzucił już w pierwszym czytaniu projekt ustawy o dekomunizacji życia publicznego w Polsce, przygotowany przez posłów AWS. Autorzy dla swych pomysłów nie pozyskali żadnego znacznego ugrupowania politycznego. Tak to jest, gdy skomplikowany polityczny, społeczny i historyczny problem próbuje się rozplątywać przy pomocy narzędzi nazbyt prostych, w zamian stosując szantaż - kto przeciw temu konkretnemu projektowi, ten za PZPR i SB.

Cztery reformy i rząd

Do podstawowego kanonu politycznej socjotechniki należy wiedza o tym, że o przyszłych szansach wyborczych decyduje trzeci rok sprawowania władzy. W ten rok obecny rząd właśnie wkracza, zaś stan, w jakim wkracza po zużyciu się haseł o rekonstrukcji i poprawie stylu rządzenia, powinien koalicję niepokoić. Na razie satysfakcję może odczuwać tylko opozycja.

Jerzy Buzek dla „Polityki”: Styl to człowiek

Nadchodzi czas wypracowania wspólnego stanowiska w sprawach, które nas dzielą, aby różnice nie ujawniały się dopiero podczas sejmowych głosowań. Jest też czas wspólnej prezentacji tego, co nas łączy - nikt bowiem nie zgłaszał zastrzeżeń do programu koalicyjnego, który nadal realizujemy, czy do przedstawionych przeze mnie priorytetów. Koalicja ma nadal wspólną wizję Polski, a to w polityce powinno łączyć najbardziej.

Przesilenie odłożone

Nie będzie przesilenia politycznego, nie będzie przebudowy rządu. Partnerzy umówili się, że będą wspólnie głosować za przedłożeniami rządowymi, że osoby podważające politykę rządu będą usuwane ze swych funkcji, a stanowiska obsadzane ludźmi kompetentnymi. Nastąpi pod tym kątem przegląd władz spółek Skarbu Państwa.

Siła odpychania

Jest pewna nierównowaga między premierem i wicepremierem. Leszek Balcerowicz jest liderem o cechach autorytarnych. Premier jest mediatorem, negocjatorem, który stara się każdą decyzję uzgodnić ze wszystkimi zainteresowanymi.

. Będziemy mieli wtedy lewicowego prezydenta, całkowicie lewicowy rząd i absolutną lewicową większość parlamentarną. Będziemy mieli demokratycznie wyłoniony system jednopartyjny. Rozmawiała Janina Paradowska

Korkociąg

Rada Krajowa Unii Wolności w trakcie niedzielnych, dramatycznie przerwanych na tydzień, obrad potwierdziła wolę kontynuowania koalicji z AWS, ale zażądała radykalnych zmian w sposobie rządzenia, nie wykluczając zmiany rządu. Stanowisko takie przyjęto przy zaledwie trzech głosach sprzeciwu, co oznacza, że w Unii po raz pierwszy z taką siłą pojawiła się wola wyjścia z tego korkociągu, w jaki wpadła i koalicja, i rząd. To "wyjście" można rozumieć także dosłownie, jako wyjście z rządu.

Ministerstwo dziwnych kroków

Bomba pod nazwą MSWiA eksplodowała kolejny raz. Znów - jak za premiera Jana Olszewskiego - tu zaczęło się przesilenie rządowe. Najpierw obalono szefa resortu Janusza Tomaszewskiego, który podobno wcześniej chciał obalić rząd. Teraz jego tymczasowy następca Janusz Pałubicki wplątał się w skandal wokół elitarnej jednostki GROM. Złe duchy przeszłości znowu straszą na Rakowieckiej. Żaden inny resort nie budził tylu publicznych emocji i sprzecznych ocen - nie tylko dlatego, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji dysponuje wielką władzą. Żadne inne korytarze nie zgromadziły tylu kontrowersyjnych postaci, które stopniowo wsiąkały w resortową atmosferę tajności i dostępu do największych sekretów państwa. Nigdzie indziej nie było tylu wojen podjazdowych, przerostu ambicji, skonfliktowanych grup i grupek. Program naprawczy gabinetu, przedstawiony w wystąpieniu telewizyjnym przez Jerzego Buzka, zakłada kolejną reformę tego resortu. To co nie tak dawno połączono, będzie teraz rozdzielane. Gdyby jeszcze udało się coś zrobić z fatum wyraźnie wiszącym nad potężnym gmachem przy ulicy Rakowieckiej. Sama zmiana adresu - na ulicę Batorego - nie poskutkowała. Oto opis tego klinicznego przypadku.

Gest bezsilności

Prezydent Paweł Piskorski zakazał przeprowadzenia związkowej, podobno stutysięcznej, demonstracji na głównych arteriach komunikacyjnych Warszawy. Prezydent ocenił, że demonstracja, paraliżująca na wiele godzin życie całego miasta, może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, a także porządkowi publicznemu w stolicy. Pawłowi Piskorskiemu organizatorzy zarzucili, że łamie konstytucję i ogranicza zagwarantowane nią prawo do wolności zgromadzeń. Wojewoda mazowiecki natomiast zakaz uchylił uznając, że zagrożenia nie ma.

Jesień rządu

Znakiem firmowym rządu Jerzego Buzka, powołanego 11 listopada 1997 r., miały być cztery wielkie reformy. Na razie wyróżniają go - in minus - alarmująco niskie notowania w opinii społecznej oraz powszechne przekonanie, że państwo słabnie i narasta chaos. Blisko dwuletnim działaniom gabinetu premiera Buzka towarzyszy narastające zmęczenie. Widać, że zmęczona jest sobą koalicja, że premier męczy się ze swoim politycznym zapleczem, które paraliżowanie jego ruchów doprowadziło do perfekcji. Większość energii szefa rządu idzie więc na łagodzenie niezliczonych konfliktów wewnętrznych - drogą zgniłych kompromisów, czyli ustępstw. Narasta też zmęczenie społeczeństwa, przejawiające się coraz większą podatnością na populistyczne wezwania do protestów bądź odnotowywanym w różnych badaniach opinii wyraźnym wzroście pesymizmu konsumentów. Coraz silniejsze jest więc oczekiwanie zmian. Jedni mówią o zmianie wizerunku rządu i zmianie stylu rządzenia, inni o koniecznej zmianie premiera, coraz częściej pojawiają się też żądania zasadniczej zmiany programu koalicji, a nawet przyspieszonych wyborów parlamentarnych.

Tadeusz Mazowiecki: Nic nie było oczywiste

Brak wolności odczuwa się jak brak powietrza, istnienia powietrza już się nie odczuwa. Dziś jest ona czymś normalnym – mówił Tadeusz Mazowiecki w rozmowie z Janiną Paradowską, w dziesiątą rocznicę powołania swego rządu.

JANINA PARADOWSKA: – „Przychodzę jako człowiek Solidarności, wierny jej sierpniowemu dziedzictwu” – powiedział pan w Sejmie 12 września 1989 r., w dniu powołania rządu. Określał pan to dziedzictwo jako wielkie zbiorowe wołanie społeczeństwa o podmiotowość, gotowość do

Co się z nami stało

Miałem takie wewnętrzne, oparte na własnej intuicji przekonanie, że to musi się udać, pod warunkiem że będziemy działać zdecydowanie i konsekwentnie. Nic jednak nie było oczywiste. Nie wiedzieliśmy nawet, jak długo będziemy jedynym takim rządem w całym istniejącym wówczas obozie socjalistycznym.

życie tak się zmieni. Co było wówczas oczywiste? Miałem takie wewnętrzne, oparte na własnej intuicji przekonanie, że to musi się udać, pod warunkiem że będziemy działać zdecydowanie i konsekwentnie. Nic jednak nie było oczywiste. Nie wiedzieliśmy nawet, jak długo będziemy jedynym takim rządem w całym istniejącym wówczas obozie socjalistycznym. Rozmawiała Janina Paradowska

Trafiony teczką

Wicepremier i minister spraw wewnętrznych Janusz Tomaszewski, jeszcze niedawno jeden z najpotężniejszych ludzi w Polsce, został zdymisjonowany. Formalnym powodem stało się wszczęcie postępowania lustracyjnego w jego sprawie. Powodów nieformalnych było więcej, przede wszystkim - walka w obrębie AWS o podział sfer wpływów. Raz jeszcze lustracja okazała się niezwykle poręcznym narzędziem w walce o władzę.

Koniec przerwy

Politycy powrócili z tymi samymi problemami, z którymi rozpoczynali urlop, co potwierdza jedynie, że sprawy odłożone nie rozwiązują się same. Początek sezonu politycznego jest więc w gruncie rzeczy rutynowy. Rutyną stało się przecież wyłanianie wspólnego kandydata prawicy na urząd prezydenta, lustrowanie wicepremiera Janusza Tomaszewskiego, debatowanie o zakresie rekonstrukcji rządu (płytsza czy głęboka?) i zmaganie się z coraz niższymi notowaniami w opinii społecznej.

Spadające akcje

Gdyby wybory parlamentarne odbyły się teraz, Sojusz Lewicy Demokratycznej mógłby liczyć na 34 proc. poparcia (przy wysokiej, 61 proc. frekwencji), Akcja Wyborcza Solidarność tylko na 16 proc. W praktyce oznaczałoby to, że SLD zdobyłby w Sejmie większość pozwalającą na samodzielne rządzenie.

daje UW 9 proc. poparcia. Stabilny wydaje się elektorat PSL. Dość regularnie popiera tę partię 8 do 10 proc. ankietowanych. Mimo wielkich wysiłków Andrzeja Leppera nie poprawiają się wyniki Samoobrony, która zbiera głosy w granicach błędu statystycznego - w sierpniu 1 proc. Komentowanie wyników badań

Łupy w troki

Prawdziwą karierę zrobiło w ostatnich miesiącach określenie "kapitalizm polityczny". Równie elegancko mówi się o "zacieraniu granicy między interesem publicznym a prywatnym bądź partyjnym", mniej elegancko chodzi po prostu o korupcję. Rzecz charakterystyczna - dyskusji o kapitalizmie politycznym nie rozpoczęła opozycja, narodziła się ona wewnątrz obozu Akcji Wyborczej Solidarność, a jej mottem jest smutne stwierdzenie: straciliśmy wyższość moralną obnoszoną w kampanii wyborczej, która pozwalała głosić, że zbudujemy uczciwe państwo; teraz upodobniliśmy się do naszych poprzedników.

Bogatemu wiatr w oczy

Prezydent Warszawy Paweł Piskorski proponuje rządowi i parlamentowi zawarcie Kontraktu dla Warszawy. Miasto chce ponieść koszty zbudowania dwóch mostów, ale prosi budżet o finansową pomoc w budowie obwodnicy i metra. To miałaby być szansa dla stolicy na przeżycie. W przeciwnym wypadku paraliż będzie całkowity.

Wydawać by się mogło, że prezydent Piskorski ma mocne argumenty. Warszawa do budżetu centralnego odprowadza w formie różnych podatków 14 mld zł rocznie. Otrzymuje z powrotem 1 mld 773 mln z tytułu dotacji i udziału samorządu w podatkach. Tymczasem tylko budowa dwóch niezbędnych mostów

Kandydaci do zapomnienia

Marszałek Sejmu wręczył nominacje członkom Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej, instytucji, która - w zamiarze jej twórców - ma dokonać zasadniczego rozrachunku z systemem komunistycznym. Wyboru Kolegium Sejm dokonał bez większych emocji i politycznych walk. Wcześniejsze porozumienia zostały dotrzymane, dzięki czemu główne ugrupowania mają w tym gremium swoich przedstawicieli.

Od blokad do bloku

Recepta wydaje się prosta i wyjątkowo skuteczna. Korzystano z niej z powodzeniem już dwukrotnie: silne ugrupowanie lub związek zawodowy bierze pod swe skrzydła różne organizacje polityczne i społeczne, powstaje duży blok wyborczy, który zdobywa władzę. Tą drogą szła lewica i szła prawica. Marzy się ona także niektórym liderom chłopskim. Chyba na wyrost.

Premier kontratakuje

Zamiast urządzania rutynowych koalicyjnych spotkań, z nieodmiennie królującymi tematami takimi jak układy polityczne w mediach, kolejne niespójne sejmowe głosowania czy spory między ministrami, Jerzy Buzek spotkał się z całymi klubami parlamentarnymi Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności, aby przedstawić program rządu na najbliższe miesiące i spróbować uspokoić polityczne zaplecze własnego gabinetu. Czas był najwyższy.

Teczkomania

Sąd lustracyjny wszczął dotychczas 13 postępowań, co oznacza, że w tylu przypadkach podzielił wątpliwości rzecznika interesu publicznego co do prawdziwości złożonych oświadczeń. Przed sądem stanie 7 parlamentarzystów, czterech adwokatów, jeden sędzia i jeden były wiceminister. Z własnej woli, dla oczyszczenia się z podejrzeń, przed sądem chcą stanąć 4 osoby z tak zwanej listy Macierewicza, z czerwca 1992 r.

Zaproszenie dla czworga

Kto, kogo i jak straszył, nie do końca wiadomo. Faktem jednak jest, że sprawa nowej ordynacji wyborczej do Sejmu, a przy okazji także do Senatu wydawała się jedną z najtrudniejszych do rozstrzygnięcia. Wiąże się ona bowiem z podstawowym pytaniem, czy polska scena polityczna ma składać się z dwóch dużych bloków - AWS i SLD, które przemiennie, w zależności od wyników wyborów, będą przejmować władzę, czy też w parlamencie znajdzie się miejsce i dla innych partii.

Sześć nóg fotela

Zaczęło się wszystko bardzo efektownie - w początkach marca premier błyskawicznie odwołał ośmiu sekretarzy i podsekretarzy stanu ze swojej Kancelarii, w miesiąc później wystąpił do prezydenta o odwołanie czterech ministrów bez tek. Operacja miała odpolitycznić urząd; chodziło o to, aby Kancelaria przestała być rządem w rządzie, a stała się zapleczem usługowym dla premiera i Rady Ministrów. Następnie powołano zespół doradców premiera, czyli gabinet polityczny szefa rządu. Kancelaria znów jest więc polityczna, ale inaczej.

Urodzeni 4 lipca

Kandydaci wybrani w wyborach 4 czerwca 1989 r. w miesiąc później, po złożeniu ślubowania, stali się parlamentarzystami. 4 lipca uroczyście zainaugurował obrady Sejm, pochodzący z częściowo wolnych wyborów, i Senat wyłoniony całkowicie demokratycznie. Tym samym, po dziesięcioleciach przerwy, historia polskiej demokracji parlamentarnej zaczęła się na nowo.

Bitwa na miny

Porozumienie podatkowe, zawarte przez premiera i przewodniczących ugrupowań tworzących koalicję, zostało przez rząd nieco zmienione, ale ostało się w swych głównych założeniach. Ustawy podatkowe trafiły więc wreszcie do Sejmu. Kryzys koalicyjny, a być może nawet przesilenie rządowe zostały odłożone na jesień. Pomogła w tym opozycja, która po starciach demonstrantów Łucznika z policją zażądała natychmiastowej dymisji rządu i przedterminowych wyborów.

Krzaklewski w zajezdni

Na półtora roku przed wyborami prezydenckimi prawica, ta z Akcji Wyborczej Solidarność i ta spoza niej, znów rozsypała pulę kandydatów rozpoczynając tym samym publiczny proces wyłaniania rywala dla Aleksandra Kwaśniewskiego. Cofnęliśmy się więc w czasie i już prawie zajrzeliśmy do warszawskiej parafii św. Katarzyny, gdzie przed poprzednimi wyborami odbywał się nieudany Konwent prawicowych kandydatur.

Ucieczka kandydata

Inspektor Andrzej Koweszko, szef Biura Międzynarodowej Współpracy Policji, miał szansę zostać za kilka tygodni wiceprezydentem Interpolu. Obecnie jest członkiem Komitetu Wykonawczego i przedstawicielem Europy w tej organizacji. Zanim to jednak nastąpiło kandydat poprosił o... zwolnienie z policji.

Za czym kolejka ta stoi

Sądzę, że świadomość, iż restrukturyzacji nie uda się przeprowadzić bez zmniejszania zatrudnienia, jest coraz powszechniejsza. Możemy jednak proponować programy osłonowe, choć też nie wszędzie. Dramatem przemysłu zbrojeniowego jest na przykład to, że tamte lokalne rynki pracy i tak cechuje bardzo wysokie bezrobocie, a więc stworzenie możliwości zmiany kwalifikacji niewiele tu daje. Bywa więc, że jedyne, co praktycznie możemy oferować, to przeczekanie do emerytury. Takich problemów nie ma jednak w Katowicach czy w Warszawie, gdzie często wystarcza właśnie zmiana kwalifikacji.

byłby o wiele trudniejszy niż dzisiaj. Czy śni się panu czasem, że nie jest już ministrem, a pod drzwiami gabinetu nie stoi kolejka oczekujących na rozmowy, że nie ma następnych blokujących? Proszę pani, mnie od dłuższego czasu nic się już nie śni. Uważam jednak, że jako minister mogę jeszcze coś zrobić. Rozmawiała Janina Paradowska

Poczet szeryfów

Pierwsze nominacje na stanowiska komendantów wojewódzkich policji powitane były entuzjastycznie - oto siedmiu wspaniałych, którzy wreszcie zrobią porządek. Wybranych po nowemu, z konkursu, bez politycznych nacisków i wpływów. Następne awanse wręczano już w coraz większej ciszy.

Zdążyć przed papieżem

Najgorętszy w tym roku tydzień społecznych protestów zakończył się dla rządu pomyślnie. Konflikt z górnikami wyciszono demonstracją siły i obietnicą dodatkowych kredytów na odprawy. Rolnicze blokady po dość zdecydowanych interwencjach policji znikły. Na dodatek udało się usunąć Kazimierza Świtonia i ponad 300 krzyży z oświęcimskiego żwirowiska w sposób zgoła nieoczekiwany i bez kłopotliwych administracyjnych procedur.

Radość psucia

Porządek obrad ostatniego posiedzenia Sejmu można uznać za wzorcowy dla debat w ostatnich miesiącach. Sprowadza się on do rozpatrzenia projektów "ustawy o zmianie ustawy", a więc niby poprawiania prawa. Jest to jednak psucie prawa, gdyż zmienia się ustawy bez żadnej wizji docelowej systemu prawnego, załatwia natomiast interesy lobbystyczne, partyjne i ideologiczne.

Klocki hamulcowe

Termin wejścia w życie ustawy o działach administracji rządowej, która nie tak dawno miała stać się podstawą gruntownej rekonstrukcji rządu i wzmocnić władzę premiera, przesunięto z 1 stycznia na 1 kwietnia. Ta primaaprilisowa data niczego dobrego nie wróżyła. Rzeczywistość przeszła jednak oczekiwania. Wchodzenie w życie tego aktu prawnego stało się bardzo długim, bo trwającym już dwa miesiące primaaprilisowym żartem.

kostki domina. Ograniczenie liczby ministrów zależałoby teraz od woli premiera, a zniesienie jakiegoś ministerstwa od woli Rady Ministrów. Wcześniej do takich przekształceń trzeba było angażować parlament. Nie przypadkiem więc cała tak zwana rekonstrukcja rządu odbywała się w wielkim pośpiechu przed 1

Loteria teczkowa

Rzecznik interesu publicznego odmówił skierowania do sądu oświadczenia lustracyjnego premiera Jerzego Buzka. Tłumaczył, że nie nabrał żadnych podejrzeń, by to oświadczenie było fałszywe. Ścigający nie składają jednak broni i zapowiadają zażalenie na decyzję rzecznika.

Cena strachu

Polska stała się rajem dla przestępców. Już w ubiegłym roku pękła symboliczna granica miliona zarejestrowanych przestępstw rocznie, liczba oszustw gospodarczych wzrosła o połowę. W ciągu roku sprzedaje się pół miliona nowych samochodów, a kradnie 50-60 tys. Pierze się 8 mld dolarów brudnych pieniędzy. Polski rynek narkotyków ocenia się na 400 mln dolarów. Kradzieże i brutalne napady stały się sposobem na życie dla młodocianych przestępców i plagą wielkich miast. Rośnie liczba włamań i rozbojów. Trzy czwarte Polaków uważa swój kraj za niebezpieczny - wynika z badań CBOS. Dlatego strach przed przestępczością jest świetnym towarem. Firmy ochroniarskie sprzedają usługi za 2 mld zł rocznie, wyręczając policję, której - znów według CBOS - nie ufa co trzeci obywatel. Również politycy chcą zarabiać na strachu - w kampaniach wyborczych i w debatach parlamentarnych. W połowie maja Sejm planuje właśnie dyskusję nad rządowym raportem o stanie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Może najwyższy czas sięgnąć po środki nadzwyczajne?

dr Janina Błachut z Katedry Kryminologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. 'Ciemna liczba przestępstw' mówi o przestępstwach, które faktycznie zaistniały, ale nie zostały zgłoszone policji. Polska - zdaniem prof. Andrzeja Siemaszki z Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości - zalicza się do krajów o najwyższym

Co jest za tym lustrem?

Nastąpił kolejny akt lustracyjnego spektaklu. W poniedziałek, 12 kwietnia, kierownictwo polityczne Akcji Wyborczej Solidarność podjęło uchwałę, że każda osoba na stanowisku, w której przypadku rzecznik interesu publicznego skieruje wniosek do sądu o stwierdzenie prawdziwości oświadczenia lustracyjnego, winna ustąpić z funkcji do czasu wyjaśnienia sprawy. W połowie tygodnia zaczęto plotkować w AWS i w opozycji, a także w mediach, że w rządzie jest siedem takich osób. W czwartek premier, w odpowiedzi na pomówienia posła KPN, zaczął się tłumaczyć, że jest niewinny. Zastępca rzecznika interesu publicznego natychmiast potwierdził, że premier mówi prawdę.

Diety cień

Najpierw rozszaleli się samorządowcy z dietami dla siebie i płacami, zwłaszcza dla marszałków sejmików, starostów, prezydentów miast. Prawda, że nie wszędzie, ale opinię publiczną to poruszyło. Teraz rozszaleli się parlamentarzyści - kto żyw zaczął tworzyć projekty ustaw ustalające maksymalne pułapy diet i płac. Rodzi się podejrzenie, że parlamentarzyści nie troszczą się o wizerunek samorządu, ale o swoje notowania.