Świadectwo pochodzenia

Śledząc mutacje w genach, można ustalić pochodzenie danej osoby nawet do tysięcy lat wstecz. Stosowne badania zamawia się przez Internet. Autor skorzystał z tej oferty – i oto co z tego wyszło.

 Polsce” wymieniony był – obok innych osób o tym samym nazwisku wysoce zasłużonych dla polskiej kultury – Krzysztof Szymborski („polonofob i dywersant”). Krótka notka biograficzna, choć zawierała pewne nieścisłości, nie mogła budzić żadnych wątpliwości. To byłem

Doktor Ewa

Stworzenie sztucznego życia to już tylko kwestia czasu. Tym większego znaczenia nabiera pytanie – po co?

Takie mini, że aż nano

Pomysły do niedawna zgoła fantastyczne, dzięki nanotechnologii stają się rzeczywistością. Nie zauważamy tego jednak, bo wszystko dzieje się na poziomie organizacji materii niedostrzegalnym dla ludzkiego oka.

Czyje prawo bardziej prawe?

Ameryka to multikulturowy tygiel, federacja grup o odmiennych obyczajach i stylach życia. Po czyjej stronie powinno stanąć państwo, kiedy obywatel popada w konflikt z grupą kulturową, do której należy?

chwalebnymi pryncypiami i bronią amerykańskiej demokracji? Może i tak. Pewne jest natomiast, że gdyby mormoni siedzieli cicho i nie robili wokół siebie tyle szumu, mogliby mieć tyle żon, ile tylko pragną. Krzysztof Szymborski z Saratogi

Ateiści wszystkich krajów, łączcie się!

W Stanach Zjednoczonych, które pod względem religijności konkurować mogą jedynie z Polską i Irlandią, rozziew między światopoglądem wykształconych elit i prostego ludu ma tradycję sięgającą narodzin narodu.

USA chce walczyć z globalnym ociepleniem

Pożoga w Kalifornii pokazała Amerykanom, że zmiany klimatyczne to faktycznie palący problem. Po siedmiu latach bezczynności George'a Busha amerykański Kongres szykuje wreszcie plan walki z globalnym ociepleniem.

ważniejsze, a na jego liście globalnych priorytetów klimat zajmuje dopiero piętnaste miejsce – po walce z malarią, AIDS i deficytem wody. Może należy zatem rozważyć przesiedlenie Kalifornijczyków w jakieś bezpieczniejsze miejsce? Krzysztof Szymborski  

Z łopatą po szczęście

Czy człowieka można nauczyć radości z życia?

Czy geny decydują o naszych poglądach?

Rodzimy się ze skłonnościami do pewnych postaw, także politycznych.

Lewe geny

Czy geny decydują o naszych poglądach politycznych? To ciekawy temat do rozważań, zwłaszcza podczas kampanii wyborczej.

Lewe geny

Czy geny decydują o naszych poglądach politycznych? To ciekawy temat do rozważań, zwłaszcza podczas kampanii wyborczej.

Szpula z ula!

Pszczoły znikają. Jest ich coraz mniej. Jeśli nic się nie zmieni, ucierpi na tym nie tylko przyroda, ale także gospodarka.

Opanować GADA

Postęp w terapii genowej jest tak duży, że bez przesady można mówić o nowej erze w medycynie.

Kamera nabiera rozumu

Coraz trudniej pogodzić prywatność i dobro ogółu, toteż w imię większego bezpieczeństwa godzimy się na wszechobecną inwigilację. Jej metody przekraczają ludzką wyobraźnię.

Historia zmagań z chandrą

PROZAC: pigułka szczęścia czy wstęp do nieszczęścia?

prostu miałem szczęście. Krzysztof Szymborski Autor, absolwent Wydziału Fizyki UW, doktoryzował się z historii nauki w PAN, od 1981 r. przebywa w USA, wykłada w Skidmore College, stan Nowy Jork.

Strach się nie bać

Lęk przed zagrożeniem był zawsze ważnym spoiwem grup społecznych. Dziś,gdy poziom znanych z przeszłości zagrożeń znacznie się obniżył, pole dopopisu mają nawiedzeni ekolodzy i inni prorocy wieszczący globalnązagładę.

Głos z brzucha potwora

Al Gore, były wiceprezydent USA, stał się orędownikiem działań na rzecz zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Wielu ekspertów uważa jednak, że są na świecie pilniejsze sprawy do rozwiązania.

krajach Trzeciego Świata. Debata trwa nadal. A tymczasem – jak właśnie ogłosił dr Mike Rapauch, szef Global Carbon Project, emisja dwutlenku węgla wzrastała w ciągu ostatnich pięciu lat o 2,5 proc. rocznie, czyli ponad dwa razy szybciej niż w latach 90. Krzysztof Szymborski z Saratoga Springs Autor jest wykładowcą w Skidmore College w Saratoga Springs.

...którzy jesteście w Niebie

Uczeni nie zawsze są tak racjonalni i sceptyczni, jak się powszechnie wydaje. Dobrym tego przykładem jest naukowy program poszukiwania inteligencji we Wszechświecie – SETI.

takimi szczegółami jak geologiczna struktura innych planet. Morał tej historii jest właściwie zupełnie trywialny – naukowcy są takimi samymi ludźmi jak my wszyscy i nieobce im są nasze irracjonalne marzenia, tęsknoty i mity. Krzysztof Szymborski Pół wieku daremnych poszukiwań 8 kwietnia 1960 r

Co masz na języku?

Niektórzy lingwiści twierdzą, że język, którym mówimy, decyduje o tym, co jesteśmy w stanie pomyśleć i dostrzec. Jeśli nie mamy słowa daną rzecz opisującego, rzecz ta dla nas nie istnieje.

Bushujący w kukurydzy

Zapowiedzi prezydenta, że Ameryka uniezależni się od arabskiej ropy, to być może chwyt propagandowy. Ale i wyzwanie, żeby o takiej perspektywie pomyśleć poważnie.

obudzi się amerykańska wynalazczość. Poza tym, zawsze jeszcze pozostaje w odwodzie energia jądrowa, którą – dla uspokojenia ekologów – można by wykorzystać do produkcji wodoru. Krzysztof Szymborski

W poszukiwaniu kosmicznych braci

Czy życie na Ziemi jest wynikiem niebywale mało prawdopodobnego zbiegu okoliczności, który zdarzył się tylko tutaj? Z roku na rok naukowcy odkrywają coraz więcej planet podobnych do naszej. Na razie – same martwe.

Kogo złupili Indianie?

Kim byli pierwsi Amerykanie i skąd przyszli? Badania ostatnich lat dowodzą, że przed Indianami żyły na tym kontynencie inne ludy.

Niemoralne niepokoje

Amerykańscy uczeni biją na alarm: nieskrępowany rozwój nauki w USA ograniczany jest przez fundamentalizm religijny i polityczny.

Praca daje szkołę

Stany Zjednoczone są dziś supermocarstwem, z którego potęgą nikt się nie może mierzyć. Ale czy jest to zasługą amerykańskich szkół świetnie przygotowujących młode pokolenie do życiowego sukcesu? Niekoniecznie. Amerykański system edukacji ma od wielu dziesięcioleci złą prasę. Skąd więc ta potęga?

„prawdziwej pracy”, odbywając praktykę wakacyjną w zakładach im. Róży Luksemburg. Była to szkoła życia. Praca polegała na analizie chemicznej elektrod z rozbitych lamp radiowych różnych phillipsów i innych takich – z zamiarem ich skopiowania i ominięcia patentu. Zajmowało to około dwóch godzin dziennie, przez pozostałe sześć większość studentów zwykle spała na biurkach. Krzysztof Szymborski z Saratogi

Zagubieni w kosmosie

Mimo szczęśliwego lądowania promu „Discovery”, amerykański program podboju kosmosu stanął pod znakiem zapytania. Podnosi się coraz więcej głosów, że największą przeszkodą w jego urzeczywistnieniu jest sama NASA. Dotychczasowa duma Ameryki.

Porozmawiaj z ekranem

Pamiętacie Ala Gore’a? Człowiek, który niemal został prezydentem, teraz uruchomił Current TV. Telewizję inną niż wszystkie inne.

Current TV zależeć będzie w dużej mierze od tego, czy uda się jego producentom wzbudzić spontaniczną reakcję widowni i zaangażować ją do współudziału w tworzeniu programu. Jeśli jednak mowa o spontaniczności, to nie wiadomo, czy akurat Al Gore jest pod tym względem dobrym duchem nowej telewizji. Jak wiadomo, wybory z Bushem przegrał właśnie za sztywniactwo. Krzysztof Szymborski z Saratogi

Wiemy, że nie wiemy

Z okazji 125-lecia swego istnienia prestiżowy tygodnik „Science” przedstawił listę 25 pytań, na które nauka ciągle nie potrafi dać satysfakcjonującej odpowiedzi. Przeczy to często głoszonej tezie, że wszystko, co najważniejsze, już zostało odkryte.

, świadomości i życia poza naszą planetą. Drugą, obok zagadki życia, wielką niewiadomą jest pytanie nr 1, a dokładnie problem brakującej masy we Wszechświecie. Może się okazać, że cała fizyczna rzeczywistość, której obserwacją i badaniami zajmujemy się od tysięcy lat, jest tylko niewielką cząstką

Bezmyślna inteligencja

Na nasze działania, oprócz świadomości, wpływają też procesy zachodzące w mózgu poza jej zasięgiem. Dobrze byłoby to sobie uświadomić.

, wybitny biochemik z University of Edinburgh, wystąpił z tezą, że także rośliny obdarzone są inteligencją. Tylko patrzeć, jak pojawią się poradniki podpowiadające, jak wyzwolić ukrytą w nas roślinną inteligencję. Krzysztof Szymborski

Strach się nie bać

Lęk przed zagrożeniem był zawsze ważnym spoiwem grup społecznych. Dziś, gdy poziom znanych z przeszłości zagrożeń znacznie się obniżył, pole do popisu mają nawiedzeni ekolodzy i inni prorocy wieszczący globalną zagładę.

Los bossa

Rysunkowy żart z „New Yorkera”: Jeden dżentelmen siedzący przy barze zwierza się drugiemu: „Wiesz, lubię życie awanturnicze i pełne ryzyka – i dlatego postanowiłem zostać księgowym”. Właśnie rusza seria oczekiwanych procesów przeciwko finansistom-artystom.

Czerwone oblicza białych twarzy

Jak pokazują najświeższe badania, amerykańskie środowisko akademickie masowo popiera demokratów. W poglądach politycznych idzie jednak dalej – skrajnie na lewo. Gdyby młodzież słuchała nauczycieli, Stany Zjednoczone już dawno byłyby największym socjalistycznym mocarstwem świata.

uniwersytetów – Berkeley i Stanford. Z badań wynika, że na uczelniach panuje, praktycznie biorąc, system jednopartyjny. Liczbowy stosunek demokratów i republikanów w Berkeley i Stanford wynosi w przybliżeniu 9:1 (podobne badania przeprowadzone przez Davida Horowitza

Demon o małych ustach

Ludzie są chciwi. To ułomność na tyle powszechna, że naukowcy usilnie próbują zrozumieć jej naturę, by znaleźć sposoby okiełznania nieposkromionej chęci bogacenia się.

Sprawa wielkiej wagi

Jak wygląda przeciętny Amerykanin? To tłuścioch wcinający kolejną ogromną kanapkę, którą popija coca-colą. Ale Amerykanie zamierzają walczyć z takim wizerunkiem i z otyłością. Pod przywództwem Billa Clintona.

Korzenie trawy

Korzenie trawy to dosłowne tłumaczenie wyrażenia grass roots, w tym wypadku demokracji na szczeblu gminy. To istota siły amerykańskiego ustroju i amerykańskiego ducha.

Tragiczny sukces fizyki

W ubiegłym miesiącu, w swym domu w Ithaca w stanie Nowy Jork, zmarł Hans Albrecht Bethe, wybitny fizyk. Był ostatnim przedstawicielem niezwykłego pokolenia uczonych uczestniczących w wielkiej rewolucji, której owocem są wszechobecne dziś lasery, elektroniczne układy scalone i broń jądrowa.

Kiedy tłum ujawnia mądrość?

Jak to się dzieje, że decyzja zbiorowiska ludzi jest z reguły trafniejsza niż decyzje najmądrzejszych osób, które są jego członkami? Nie bez powodu mówimy wszak o zbiorowej mądrości.

je indoktrynować, jest najlepszym przykładem mądrości amerykańskiego tłumu. W końcu, jak dotąd, Ameryka ma się nie najgorzej. Dr Krzysztof Szymborski (63 l.) ukończył Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Uzyskał doktorat z historii nauki w Polskiej Akademii Nauk, zajmując się jednocześnie popularyzacją wiedzy. Od 1981 r. przebywa w USA, wykłada w Skidmore College w stanie Nowy Jork.  

Wirtualne wysypisko

Z miesiąca na miesiąc rośnie ilość niechcianych przesyłek poczty, które zasypują nasze elektroniczne skrzynki. Czy można temu zapobiec?

Krzysztof Szymborski Spam to nieproszona korespondencja mailowa od osób, których się nie zna. Niektórzy otrzymują setki, a nawet tysiące takich listów. Inspiracją do nazwania tego masowego śmiecia elektronicznego spamem był humorystyczny skecz brytyjskiej grupy Monty Pythona przedstawiający chór

Mózg płci

Rektor Harvardu gęsto tłumaczy się z wypowiedzi, którą odebrano jako niepoprawną politycznie. Dotyczyła mniejszej zdolności kobiet do robienia karier naukowych w niektórych dziedzinach. Ale przecież jest coś na rzeczy: kobiety i mężczyźni nie we wszystkim są sobie równi.

Misja z seksem

Dlaczego na rajską wyspę zamieszkaną przez potomków słynnych buntowników ze statku „Bounty”, musiał ostatnio zawitać prokurator?

Zabijanie nie jest cechą wrodzoną, trzeba się go nauczyć

Zabijanie bliźniego nie leży w ludzkiej naturze, dlatego specjaliści wojskowi głowią się, jak ten wrodzony psychiczny opór przełamać w rekrutach. I z wojny na wojnę sprawność żołnierzy w zabijaniu rośnie. Jak to się robi?

Grzechy białych

Rasizm nie ma biologicznego uzasadnienia - jest zjawiskiem głęboko zakorzenionym w naszej mentalności, zwłaszcza ludzi białych. Co można zrobić, by współżycie z różnymi grupami etnicznymi nie przypominało stąpania po polu minowym, a sam rasizm stał się niemiłym wspomnieniem?

będzie wycieczkę po intelektualnym polu minowym. A dyskusja taka jest bez wątpienia bardzo potrzebna. Nie tylko w Wielkiej Brytanii. Dobrze, by stała się ona naprawdę globalna. Dr Krzysztof Szymborski (62 lata), ukończył Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Uzyskał doktorat z historii nauki w Polskiej Akademii Nauk, zajmując się jednocześnie popularyzacją wiedzy. Od 1981 r. przebywa w USA, wykłada w Skidmore College, w stanie Nowy Jork.

Miły, śliski Bill

Autobiografia byłego prezydenta Stanów Zjednoczonych Billa Clintona stała się politycznym wydarzeniem lata, szczęśliwie, choć pewnie nie na długo, odwracając uwagę mediów i konsumentów codziennych wiadomości od ponurych wydarzeń w Iraku.

Grzechy białych

Rasizm nie ma biologicznego uzasadnienia – jest zjawiskiem głęboko zakorzenionym w naszej mentalności, zwłaszcza ludzi białych. Co można zrobić, by współżycie z różnymi grupami etnicznymi nie przypominało stąpania po polu minowym, a sam rasizm stał się niemiłym wspomnieniem?

globalna.Krzysztof SzymborskiDr Krzysztof Szymborski (62 lata), ukończył Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Uzyskał doktorat z historii nauki w Polskiej Akademii Nauk, zajmując się jednocześnie popularyzacją wiedzy. Od 1981 r. przebywa w USA, wykłada w Skidmore College, w stanie Nowy Jork.

Geografia geniuszu

Kto był największym naukowcem, malarzem, pisarzem, kompozytorem? Gdzie i dlaczego powstawały wyspy geniuszu, sprzyjające rozkwitowi talentów? Próbuje na to odpowiedzieć nowa książka słynącego z kontrowersyjnych sądów Charlesa Murraya.

zostało przyjęte sceptycznie, choć istnieje pewien argument na rzecz jego słuszności: według pomiarów Murraya, w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat geniusz twórczy Europy wyraźnie wszedł w fazę schyłkową. Krzysztof Szymborski Najwybitniejsi Wybór z list ułożonych przez Charlesa Murraya

Wojna nerdów

Cena życia żołnierzy na wojnie jest zawsze wyższa od życia cywili. Dlatego Amerykanie pracują nad systemem, który pozwoli im zaatakować dowolne miejsce na Ziemi w ciągu dwóch godzin od podjęcia decyzji – bez narażania swoich wojsk.

Co ma nam kruk do powiedzenia

Jeszcze ćwierć wieku temu samo postawienie pytania: „Czy zwierzęta myślą?”, było dla wielu obrazoburcze. Dziś coraz więcej argumentów przemawia za tym, by przynajmniej niektórym nie odmawiać prawa do tej ludzkiej umiejętności.

biologów jako istoty odmiennego niż człowiek rodzaju. Ich łacińskie nazwiska brzmią Pan troglodytes lub Pan paniscus (bonobo), a powinny zostać zmienione na Homo troglodytes i Homo paniscus. Są one w końcu nie tylko genetycznie od nas prawie nierozróżnialne, ale też wystarczająco sapiens, by przyjąć je do ludzkiej rodziny. Krzysztof Szymborski

Jak zaprogramować sobie szczęście?

Codziennie podejmujemy decyzje, które w naszym przekonaniu powinny prowadzić do poprawy zadowolenia z życia. Niestety, niektóre nasze wybory szybko okazują się nietrafione. Czy można uniknąć takich błędów?

satysfakcję. O tym, jak osiągnąć w życiu szczęście, przyszłe pokolenia będą więc może uczyć się w szkole. Krzysztof Szymborski Od życia szczęśliwego wymagać musimy czegoś więcej niż pozytywnego bilansu emocjonalnych doznań. Potrzebna jest realizacja pewnych wartościowych celów. Płomień szczęścia

Kto mi ukradł rezonans?

Tego jeszcze w historii Nagród Nobla nie było: jeden z naukowców amerykańskich poczuł się pokrzywdzony tegorocznym werdyktem i wydał około 300 tys. dol. na płatne ogłoszenia, w których domaga się naprawienia wyrządzonej mu krzywdy.

Plagi egipskie da się wytłumaczyć naukowo

Cuda opisane w Księdze Wyjścia Starego Testamentu można wyjaśnić nie uciekając się do boskiej pomocy. Brytyjski fizyk przyjrzał się im i powiązał w logiczną całość.

Jak być szczęśliwym

Do tej pory psycholodzy najczęściej zajmowali się nieszczęściami i defektami ludzkiej osobowości. Ostatnio odkryli, że równie ważne są badania nad szczęściem. I już dokonali wielu szokujących obserwacji.

Nie ma pokoju bez wojny

Podobnie jak zwierzęta, ludzie mają tendencję do reagowania strachem na działania obcych i do rozwiązywania konfliktów drogą agresji. Stąd biorą się wojny. Utrzymanie pokoju spoczywa więc na tych, którzy są na tyle silni, by zapanować nad źródłem strachu.