Według mitologii greckiej Prometeusz ulepił człowieka z gliny pomieszanej ze łzami. Motyw stworzenia istoty ludzkiej z gliny pojawia się również w Biblii, Koranie, mitologii chińskiej, babilońskiej czy egipskiej. Okoliczności są przeróżne, ale materiał jest zawsze ten sam. Gliniane wyroby sprzed tysiącleci (najstarsze znaleziska pochodzą z paleolitu) świadczą o tym, że człowiek szybko przejął zdolność kreowania z tego surowca najróżniejszych form – od prostych naczyń po wyszukane kształty i wieloelementowe kompozycje. Podobnie jak w przypadku szkła, w historii ceramiki również znamienne jest połączenie użytkowości oraz walorów artystycznych. Najstarsze wyroby ceramiczne z Dalekiego Wschodu, jak i antyczne wazy z basenu Morza Śródziemnego świadczą o pragnieniu fuzji pięknego z pożytecznym.
Wśród rodzajów materiałów używanych do tworzenia przedmiotów z gliny wyróżnia się ceramikę, kamionkę i porcelanę. Każdy z nich ma różną twardość, temperaturę wypału i kolor. Ceramikę, a z niej powstawały prehistoryczne naczynia i starożytny fajans, wypala się w najniższej temperaturze. Jej kolorystyka utrzymana w barwach ziemi jest nam dobrze znana z amfor przyozdobionych sylwetkami antycznych herosów czy nimf. Kamionka jest wypalana w nieco wyższych temperaturach i zazwyczaj pokrywana szkliwem, po czym ponownie wypalana dla utrwalenia powierzchni. Paleta kolorów nieustannie rozszerza się, ponieważ twórcy ceramiki unikatowej zamiast stosować gotowe szkliwa często opracowują własne, autorskie polewy. Najwyższej jakości gliniane wyroby są tworzone z porcelany, która powstaje z mieszanki glinki kaolinowej ze skaleniem i kwarcem. Jej struktura jest delikatna, półprzezroczysta.
Użytkowość wpisana w historię ceramiki przez wiele wieków nie pozwalała na uznawanie glinianych wyrobów za autonomiczne dzieła sztuki.