Pomocnik Historyczny

Twarze długiego pontyfikatu

26 lat pontyfikatu Jana Pawła II. Między skrajnościami

Spotkanie przywódców trzech wielkich religii monoteistycznych w Jerozolimie w 2000 r. Od lewej: naczelny rabin aszkenazyjski Yisrael Lau, papież Jan Paweł II i szejk Tatzir Tamimi, naczelny sędzia szariacki Autonomii Palestyńskiej. Spotkanie przywódców trzech wielkich religii monoteistycznych w Jerozolimie w 2000 r. Od lewej: naczelny rabin aszkenazyjski Yisrael Lau, papież Jan Paweł II i szejk Tatzir Tamimi, naczelny sędzia szariacki Autonomii Palestyńskiej. Getty Images
Bezstronna ocena pontyfikatu Jana Pawła II wydaje się trudna, czasem wręcz niemożliwa do przeprowadzenia. Wszystkie bowiem tego rodzaju próby muszą odzwierciedlać ideologiczne podziały współczesnego świata, w Polsce ostatnio nawet bardziej skrajne niż gdzie indziej.

Między skrajnościami. Z jednej strony apoteoza i uwielbienie dla papieża ogłoszonego świętym w stosunkowo krótkim czasie po śmierci, postawa triumfalizmu i odrzucenie wszelkiej krytyki Kościoła jako próby wykorzenienia wiary religijnej. Z drugiej ofensywa świata laickiego: zakwestionowanie tradycyjnej moralności, zwłaszcza w sferze życia rodzinnego, odrzucenie głoszonego ex cathedra nauczania wobec takich zjawisk jak przerywanie ciąży i sztuczne zapłodnienie, akcentowanie – często przesadne – objawów zepsucia w samym Kościele. Te skrajne poglądy nie tylko wykluczają się nawzajem, ale utrudniają obiektywny dyskurs ludziom niezacietrzewionym.

Metryczka pontyfikatu. Zacznijmy od przypomnienia faktów niepodważalnych. Trwające 26 lat i blisko pół roku panowanie Karola Wojtyły na tronie Piotrowym było trzecim co do długości pontyfikatem w dziejach: po samym Piotrze Apostole (według tradycji 37 lat) i Piusie IX (prawie 32 lata). W tym czasie wyrosły pokolenia wiernych i księży, które od wczesnego dzieciństwa nie znały innego papieża. Mianowani w tych latach biskupi i kardynałowie długo jeszcze stanowić będą kadrowy trzon Kościoła katolickiego.

Jan Paweł II pozostawił po sobie setki tysięcy stron nauczania: 14 encyklik, listy apostolskie, dokumenty mniejszej wagi, przemówienia, książki publicystyczne, wywiady rzeki, a nawet poemat. Każdy z papieży daje wiernym swój komentarz do depozytu wiary zawartego w Ewangeliach i Tradycji. Nieuchronnie nauczanie kolejnego papieża przysłania w pewnym stopniu nauczanie jego poprzedników. Fakt, że Karol Wojtyła kształtował tożsamość katolików przez tak długi czas, wydłuża i poszerza jednak oddziaływanie jego myśli i słów.

Papież Jan Paweł II, miłośnik gór, podczas wakacji w 2004 r. w dolinie Aosty w północnych Włoszech.East NewsPapież Jan Paweł II, miłośnik gór, podczas wakacji w 2004 r. w dolinie Aosty w północnych Włoszech.

Medialny papież podróżnik

Papież globalny.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Kościoła” (100229) z dnia 20.01.2025; Z dziejów chrześcijaństwa i Kościoła katolickiego; s. 129
Oryginalny tytuł tekstu: "Twarze długiego pontyfikatu"
Reklama