Pomocnik Historyczny

Rycerze krucjat

Krucjaty w obronie wiary chrześcijańskiej

Templariusze giną na stosie z woli króla Filipa IV Pięknego; iluminacja z ok. 1480 r. Templariusze giną na stosie z woli króla Filipa IV Pięknego; iluminacja z ok. 1480 r. Getty Images
Odrębny rozdział w dziejach chrześcijaństwa stanowią średniowieczne pielgrzymki i krucjaty do Ziemi Świętej, wówczas już na terenach opanowanych przez muzułmanów, i zrodzone w tych okolicznościach zakony rycerskie.

Pielgrzymi do Ziemi Świętej. Pielgrzymki chrześcijan podążających z Europy do Ziemi Świętej niosły spore wyzwania przed ich uczestnikami, choć były to nieodzowne i pożądane elementy kultu. Do Palestyny – z każdego nieomalże miejsca w Europie – było po prostu daleko. Drogi nie były zbyt pewne, a korzystanie z żeglugi po Morzu Śródziemnym stanowiło wyzwanie dla prawdziwych śmiałków.

W samym tylko XI w., jak wynika z szacunkowych danych, z Europy do Palestyny wyruszyło ok. 100 tys. osób, co przekładało się na ok. 1 tys. pielgrzymów rocznie. W miejscach uważanych za święte dla świata chrześcijańskiego dominowali jednak od lat 40. VII w. muzułmanie, wypierając wówczas z tych terenów Cesarstwo Bizantyjskie, które u chrześcijan europejskich w XI w. nie cieszyło się zresztą wielkim uznaniem. Natomiast wyznawcy islamu – poza wyjątkiem na początku XI w. – nie odnosili się wrogo do napływających z Europy pielgrzymów. Muzułmanie uważali Jerozolimę za święte miasto, zaś Jezusa Chrystusa uznawali za postać historyczną i postrzegali go jako ostatniego proroka przed Mahometem.

Mapa Jerozolimy z czasów pierwszej krucjaty; miniatura z książki „Historia Hierosolymitana”, XIII w.Getty ImagesMapa Jerozolimy z czasów pierwszej krucjaty; miniatura z książki „Historia Hierosolymitana”, XIII w.

Chrześcijańska enklawa w Jerozolimie. W związku z tym, że liczba chrześcijańskich pątników była dość ustabilizowana i pojawiali się oni z regularnością, zaradni mieszkańcy włoskiego Amalfi, którzy utrzymywali wtedy – jako jedyni spośród chrześcijan – kontakty handlowe z Palestyną, wykorzystali sposobność na założenie w Jerozolimie benedyktyńskiego klasztoru Matki Boskiej Łacińskiej, który został wyposażony w szpital oraz hospicjum. Stało się to w połowie XI w. Enklawa chrześcijańska w Jerozolimie początkowo dawała tylko opiekę i schronienie pielgrzymom, ale w niedługim czasie przekształciła się w bractwo szpitalników, które miało już ustabilizowaną pozycję w okresie I krucjaty.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Kościoła” (100229) z dnia 20.01.2025; Z dziejów chrześcijaństwa i Kościoła katolickiego; s. 86
Oryginalny tytuł tekstu: "Rycerze krucjat"
Reklama