Pomocnik Historyczny

Zakonny łącznik

Znaczenie wspólnot zakonnych

Kuszenie św. Antoniego, egipskiego pustelnika z II/III w., jednego z prekursorów życia monastycznego; obraz Hieronima Boscha, ok. 1500 r. Kuszenie św. Antoniego, egipskiego pustelnika z II/III w., jednego z prekursorów życia monastycznego; obraz Hieronima Boscha, ok. 1500 r. BEW
Wspólnoty zakonne wielokrotnie ratowały chrześcijaństwo i Kościół zachodni w chwilach kryzysów. Były i są wzmocnieniem i uzupełnieniem Kościoła diecezjalnego, łącznikiem między nim a wiernymi (laikatem).

Wybrani. Ecclesia, czyli Kościół, to wszyscy chrześcijanie. Ich trudną, doczesną drogę do zbawienia ułatwiają wybrani przez Boga. Obecnie kojarzeni są oni głównie z księżmi tworzącymi rozbudowaną, hierarchiczną organizację – Kościół instytucjonalny. Ten jednak wykształcił się stosunkowo późno i na drodze długiej ewolucji, jako odpowiedź na wyzwania, jakie przyniósł sukces chrześcijaństwa, mierzony liczbą wiernych i obszarem przez nich zamieszkiwanym.

W pierwotnym Kościele było inaczej. Pierwszymi wybranymi byli apostołowie i wyznaczeni przez nich następcy. Kolejnymi – osoby wybrane przez daną grupę (gminę) chrześcijan. To prezbiterzy (dziś zwani kapłanami lub, częściej, księżmi), wśród których szybko pojawili się starsi – późniejsi biskupi oraz wyznaczani przez nich pomocnicy prezbiterów, najpierw diakoni (diakonat, prezbiterat i episkopat to święcenia sakramentalne), a następnie duchowni wyznaczani przez biskupów: ostiariusz, lektorzy, egzorcyści, akolici (ostiariat, lektorat, egzorcystat i akolitat to święcenia niższe) i subdiakoni (z biegiem czasu subdiakonat został uznany za święcenie wyższe, wstęp do kapłaństw, do którego prowadził diakonat). Wszyscy oni to przyszły stan duchowny, duchowieństwo.

Św. Bruno, założyciel zakonu kartuzów; obraz Nicholasa Régniera, XVII w.CorbisŚw. Bruno, założyciel zakonu kartuzów; obraz Nicholasa Régniera, XVII w.

Anachoreci. Jednakże ważną rolę spełniali także ci chrześcijanie, którzy w jakiś szczególny, akceptowany w danym momencie historycznym sposób pokazywali, jak można realizować jedną z dróg do zbawienia. Należały do nich konsekrowane dziewice i wdowy. Były to młode dziewczęta i owdowiałe kobiety, które za pozwoleniem przewodniczącego grupy (później będzie to biskup) ślubowały do śmierci zachować dziewictwo lub nie zawierać kolejnego związku małżeńskiego i żyć w czystości; pokazywały w ten sposób ideał życia kobiety chrześcijanki.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Kościoła” (100229) z dnia 20.01.2025; Z dziejów chrześcijaństwa i Kościoła katolickiego; s. 78
Oryginalny tytuł tekstu: "Zakonny łącznik"
Reklama