Sobory – podręczny przewodnik
Siedem soborów. Od Nicei do Drugiego Soboru Watykańskiego
Formowanie doktryny. Od samego początku istnienia chrześcijaństwa, z udziałem biskupów, teologów i wiernych, trwały dyskusje i spory, dzięki którym formowała się doktryna nowej wiary, jej symbolika i liturgia, a także praktyki religijne oraz zwyczaje i obyczaje dnia codziennego. Z upływem wieków rozluźniały się więzi chrześcijaństwa z tradycją żydowską, w której ono powstało. Wszystkie ważne dla Kościoła sobory odbywały się poza Palestyną. Ale ich prawzorem jest tzw. sobór jerozolimski, z udziałem apostołów Piotra i Pawła, zwołany w 49 r.
Sobór jerozolimski
Czy chrześcijanie muszą poddać się obrzezaniu? Wspólnota chrześcijańska w Jerozolimie przetrwała kryzys, jakim była utrata Jezusa. Dwadzieścia lat później pojawił się inny. Wspólnota chrześcijan się rozrastała. Do judeochrześcijan zachowujących religijne prawo żydowskie, lecz uznających Chrystusa za Mesjasza, Syna Bożego, dołączali coraz liczniej przyjmujący chrzest poganie niebędący Żydami. Pojawiło się pytanie, czy powinny ich obejmować przepisy żydowskie, czyli czy powinni być przed chrztem nawróceni na judaizm?
Zdaniem niektórych badaczy apostoł Jakub uważał, że tak, natomiast apostoł Paweł, że nie. W rzeczywistości jednak w Dziejach Apostolskich czytamy (Dz 15, 10), że sam apostoł Piotr oświadczył, iż Bóg dał Ducha Świętego poganom (nawróconym z pogaństwa chrześcijanom), tak samo jak judeochrześcijanom. Ostatecznie postanowiono więc nie nakładać na pogan żadnych ciężarów (prawa żydowskiego), oprócz absolutnie koniecznych: mają się powstrzymać od składania bożkom ofiar, od spożywania krwi i mięsa zwierząt uduszonych oraz od cudzołóstwa.
Tłem soboru jerozolimskiego i sporu o obrzezanie był rosnący nacisk na judeochrześcijan ze strony ówczesnych żydowskich zwolenników otwartego sprzeciwu wobec rzymskich okupantów Palestyny.