Pomocnik Historyczny

George Washington (1732–99)

George Washington (w środku, stoi czwarty od lewej) podczas bitwy pod Yorktown; obraz Auguste’a Coudera, 1836 r. George Washington (w środku, stoi czwarty od lewej) podczas bitwy pod Yorktown; obraz Auguste’a Coudera, 1836 r. domena publiczna
1. prezydent Stanów Zjednoczonych 1789–97, bezpartyjny.

Nie chciał być dyktatorem. Przez całą karierę polityczną przybierał pozę milczącego, zdystansowanego obserwatora, a nie aktywnego polityka. I wygrał, milcząc. „Chcę być dyktatorem przez jeden dzień” – oświadczył starający się o reelekcję były prezydent Donald Trump w grudniu 2023 r. Też w grudniu, tyle że 1783 r., gen. George Washington pokornie poinformował Kongres, że nie chce być dyktatorem – nawet na chwilę. Tamten dzień, w którym zwycięski wódz w wojnie o niepodległość USA dobrowolnie oddał kontrolę nad armią komisji wojskowej Kongresu, jest przez wielu amerykańskich historyków uważany za najważniejsze wydarzenie w historii Ameryki.

Na portrecie Gilberta Stuarta, 1795 r.Metropolitan Museum of ArtNa portrecie Gilberta Stuarta, 1795 r.

Julian Ursyn Niemcewicz, który osobiście poznał Washingtona, napisał: „Oddanie władzy jest w obecnych czasach czymś nowym albo raczej nieznanym”. A niedawny arcywróg generała, brytyjski król Jerzy III, w reakcji na rezygnację Washingtona nazwał go „największym człowiekiem na świecie”. Warto pamiętać, że mniej więcej w tym samym czasie południowoamerykański rewolucjonista Simón Bolívar obalił hiszpańskie rządy i przejął władzę dyktatorską w Peru i Wenezueli. Jego haitański odpowiednik, Jean-Jacques Dessalines, wyzwolił swoją wyspę, potem jego generałowie mianowali go cesarzem. Napoleon Bonaparte zaprzepaścił ideały rewolucji francuskiej, wynosząc się do godności cesarza. Już na wygnaniu zgorzkniały i pokonany Napoleon miał powiedzieć: „Chcieli, żebym był drugim Washingtonem”.

Historia pełna jest opowieści o zwycięskich wodzach, którzy zostali dyktatorami, żeby wymienić jeszcze Juliusza Cezara czy Olivera Cromwella.

Dowódca Armii Kontynentalnej. Washington nie był malowanym generałem (choć nie był też wybitnym dowódcą).

Pomocnik Historyczny „Poczet prezydentów USA” (100226) z dnia 14.10.2024; Poczet Prezydentów; s. 16
Reklama