Pomocnik Historyczny

„Kuchnia jego nie miała równej w Europie”

Jedz, pij i popuszczaj pasa. Kuchnia za czasów Saskich

Uczta u Radziwiłła, obraz Aleksandra Orłowskiego, XIX w. Uczta u Radziwiłła, obraz Aleksandra Orłowskiego, XIX w. Muzeum Narodowe w Warszawie
Jedz, pij i popuszczaj pasa? Jeśli tak, to wykwintnie, na porcelanie, widelcem, według przepisów z Wersalu.

Tłusto, ale wytwornie. Obaj Wettynowie lubili jeść, co widać na ich portretach. August II Mocny był mężczyzną imponującej postury, który w pewnym okresie swego życia ważył 110 kg. Był to skutek zamiłowania do uciech stołu, ale i nierozpoznawanej wtedy cukrzycy. August III już w młodości był korpulentny, a w późniejszym wieku prawie zaprzestał ruchu i przemienił się – jak opisywano – w chodzącą górę sadła. Nic dziwnego, skoro na obiad stawiano przed nim aż 20 potraw, nie licząc deserów, z których każdej lubił spróbować. „Jadał tłusto i wiele; kuchnia jego nie miała równej w Europie, tak co do wytworności potraw jak i co do wielości ich” – czytamy w „Pamiętnikach” kronikarza czasów saskich, księdza Jędrzeja Kitowicza. Król spożywał obiady zwykle w towarzystwie żony i dzieci, lecz potrawy na jego stół przygotowywano w takich ilościach, że tym, co zostało, służba nie tylko się najadła, ale jeszcze wynosiła resztki przed pałac i sprzedawała chętnym. Tylko kolacje Augusta III bywały skromne – co najwyżej „jakiś specyalik”.

Stoły obu Sasów zastawione były nie tylko obficie, ale i modnie, czyli według zasad gotowania opracowanych w połowie XVII w. we Francji. Dwór Ludwika XIV wyznaczał wtedy europejskie standardy, także kulinarne, a August II, podobnie jak jego syn, pozostawali pod ich wielkim wrażeniem. I choć zachowali pewien sentyment do tradycyjnych dań saksońskich, jadali jak Król Słońce.

Smaki natury. August II, przybywając po raz pierwszy do swego polskiego królestwa w 1697 r., zastał w nim kuchnię dość archaiczną, łączącą barokowe zwyczaje żywieniowe z tradycjami lokalnymi oraz wpływami Orientu. Orient to głównie kosztowne przyprawy, tzw. korzenie – pieprz, szafran, gałka muszkatołowa, cynamon, goździki itd.

Pomocnik Historyczny „Za króla Sasa” (100221) z dnia 17.06.2024; Unia; s. 70
Oryginalny tytuł tekstu: "„Kuchnia jego nie miała równej w Europie”"
Reklama