Pomocnik Historyczny

„Droższa od srebra”

Miśnieńska porcelana

Naczynia z serwisu łabędziego wykonanego dla Heinricha von Brühla. Naczynia z serwisu łabędziego wykonanego dla Heinricha von Brühla. Muzeum Narodowe w Warszawie
Sasi wygrali wyścig o to, kto pierwszy w Europie odkryje recepturę porcelany.

Wzorzec z Chin. Porcelanowa filiżanka w dłoni potężnego Augusta III Sasa na portrecie Jana Matejki ma sens, skoro król ten serwisami z Miśni obdarowywał dwory całej Europy. Jeszcze bardziej pasowałaby ona do jego ojca, Augusta II Mocnego, nie tylko dlatego, że był namiętnym kolekcjonerem cienkościennej ceramiki z Chin i Japonii, ale ponieważ to dzięki jego uporowi i wkładowi finansowemu wymyślono w Dreźnie recepturę na jej wytwarzanie.

Wysokojakościową białą ceramikę z mieszanki glinki kaolinowej, skalenia i kwarcu wynaleziono w Chinach. Choć naczynia z kaolinu wypalano już w połowie II w. p.n.e., dopiero za dynastii Tang (618–907) piece udoskonalono tak, że można było w nich osiągnąć temperaturę 1350 st. C, która nadawała wypalanym naczyniom twardość i półprzezroczystość. Za dynastii Ming (1368–1644) osiągnięto poziom mistrzowski, a Europejczycy zakochali się w sprowadzanych z Państwa Środka barwnych wazonach, czarkach, talerzach i figurkach. Usilnie próbowali je naśladować, co nie było łatwe, bo Chińczycy pilnowali tajemnicy produkcji.

Ponieważ z początkiem XVIII w. w zamożnych kręgach zaczęto pić kawę, herbatę i czekoladę, do czego cienkościenne naczynia z kaolinu były wprost doskonałe, wizja wytwarzania własnej porcelany stała się idée fixe wielu koronowanych głów, bo możliwość jej produkcji jawiła się jako sposób na przypływ gotówki.

Znak miśnieńskiej manufaktury z 1865 r.Znak miśnieńskiej manufaktury z 1865 r.

Narodziny marki. Udało się to jednemu z największych wielbicieli porcelany Augustowi II Mocnemu, który był gotów płacić za chińskie wazy nawet ludźmi. Wszystko zaczęło się od alchemika Johanna Friedricha Böttgera. Jego próby stworzenia złota dla Augusta II były nieudane, ale sukces przyniosła współpraca z fizykiem Ehrenfriedem Waltherem von Tschirnhausem, dzięki której panowie wspólnie opracowali recepturę produkcji białego złota (jak nazywano porcelanę) w laboratorium stworzonym w podziemiach drezdeńskich fortyfikacji.

Pomocnik Historyczny „Za króla Sasa” (100221) z dnia 17.06.2024; Unia; s. 66
Oryginalny tytuł tekstu: "„Droższa od srebra”"
Reklama