Pomocnik Historyczny

Kraj (z pozoru) porannego spokoju

Królestwo Joseon i pięćset lat rządów koreańskiej dynastii Yi

Pałace Changdeok i Changgyeong , rezydencja dynastii Joseon w stołecznym Hanyangu (Seulu); obraz na 16-krotnie składanym jedwabiu, Donggwoldo, pocz. XIX w. Pałace Changdeok i Changgyeong , rezydencja dynastii Joseon w stołecznym Hanyangu (Seulu); obraz na 16-krotnie składanym jedwabiu, Donggwoldo, pocz. XIX w. UIG / Getty Images
Pięć wieków królestwa Joseon (1392–1910).

Wielki Założyciel. W 1392 r. tron objął generał Yi Seonggye, zakładając dynastię Yi Joseon (Joseon/Chosŏn tłumaczy się jako „poranny spokój”). Przejmowanie władzy rozpoczęło się w 1388 r., gdy generał otrzymał rozkaz zaatakowania armii dynastii Ming i wypchnięcia ich z półwyspu Liaotung – obszaru niegdyś należącego do koreańskiego państwa Goguryeo. Sprzeciwiając się rozkazowi, generał udał się z armią do ówczesnej stolicy Gaesong, obalił młodego króla U, a na tron wprowadził jego ośmioletniego syna jako marionetkowego władcę. Powołano nowy rząd, na którego czele stanął wybitny filozof i uczony konfucjański Yi Saek oraz generałowie Jo Minsu i wspomniany Yi Seonggye, pełniący funkcje ministrów lewej i prawej strony.

Generał Yi Seonggye jako Taejo, Wielki Założyciel; ilustracja z 1872 r.Alamy/BEWGenerał Yi Seonggye jako Taejo, Wielki Założyciel; ilustracja z 1872 r.

Ten drugi wkrótce dokonał kolejnego przewrotu, zdobywając tron i wywołując rozłam wśród konfucjańskich uczonych. Różne interpretacje zasady „nie można służyć dwóm władcom” doprowadziły do schizmy wśród państwowych urzędników. Choć wielu zdecydowało się być wiernym nowej dynastii, to znaczna grupa, w tym wpływowych uczonych, pozostała lojalna wobec władców Goguryeo. Wielu z tych uczonych wycofało się z życia publicznego w proteście przeciwko nowym rządom, co miało długotrwałe skutki na politycznej scenie Korei.

Yi Seonggye przyjął królewskie imię Taejo (1392–98), Wielki Założyciel. Chcąc zerwać ze skorumpowanym dziedzictwem królów Goguryeo, podjął dwie kluczowe decyzje, które miały odzwierciedlać nowy rozdział w historii. Po pierwsze, zdecydował się przenieść stolicę z Gaeseongu do Hanyangu (Seulu), co symbolicznie odcinało nową dynastię od kontrowersyjnej spuścizny poprzedników. Po drugie, choć prywatnie związany z buddyzmem, odciął się od wpływu równie skorumpowanych mnichów, kierując się ku neokonfucjanizmowi, który stał się narodową doktryną państwa Joseon.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Koreańczyków” (100219) z dnia 25.03.2024; Dzieje Koreańczyków; s. 30
Oryginalny tytuł tekstu: "Kraj (z pozoru) porannego spokoju"
Reklama