Pomocnik Historyczny

Widziane z Syjonu

Pamięć w Izraelu

Obchody czwartej rocznicy niepodległości Izraela, Jerozolima, 1952 r. Obchody czwartej rocznicy niepodległości Izraela, Jerozolima, 1952 r. Bettmann
Pamięć o powstaniu w getcie warszawskim w Izraelu.

Dzień Pamięci. Jednym z najważniejszych świąt państwowych w Izraelu jest Jom ha-Szoa (Jom haZikkaron laSzoa we-laGewura, Dzień Pamięci o Zagładzie i Bohaterstwie). Jest ono obchodzone 27. dnia miesiąca Nissan – siedem dni po siódmym dniu Pesach i siedem dni przed Jom ha-Zikkaron (świętem ku czci żołnierzy poległych we wszystkich wojnach Izraela). Jest – jak niemal wszystko w niepodległym Izraelu – ugodą pomiędzy religią a historią. Data święta została wyznaczona przez Kneset (izraelski parlament) w 1951 r. Rabinat był wówczas zdania, że powinien to być 10. dzień miesiąca Tewet (rocznica rozpoczęcia oblężenia Jerozolimy w 586 r. p.n.e.), zaś przedstawiciele środowisk świeckich uważali, że jedyną datą, która w należyty sposób oddaje ducha Dnia Pamięci, jest 19 kwietnia – rocznica wybuchu powstania w warszawskim getcie. Ostatecznie władze wybrały datę nieupamiętniającą żadnego szczególnego wydarzenia. (Choć akurat w 2023 r. Jom ha-Szoa przypada na 17 kwietnia, czyli tuż obok daty, jaką ma także upamiętniać).

Holokaust w izraelskiej polityce pamięci. Jeszcze przed 1948 r. Dawid Ben Gurion, jeden z głównych założycieli państwa żydowskiego oraz pierwszy premier Izraela, często powtarzał: „Nie chcieli nas słuchać. Przez swoją śmierć sabotowali syjonistyczne marzenie”. Podczas drugiej wojny światowej Holokaust zaczęto w Mandacie Palestyny postrzegać jako wstydliwą klęskę. W socjalistycznej prasie pojawiały się komentarze obwiniające ofiary o to, że się nie broniły, że nie walczyły o swoje życie lub przynajmniej o prawo do godnej śmierci. Taką postawę przeciwstawiano etosowi walczącego do końca Sabry (Żyda-pioniera urodzonego w Palestynie), który nigdy się nie poddaje. Doniesienia o potwornościach, jakich dopuszczali się Niemcy w całej okupowanej Europie, pojawiały się w żydowskiej prasie – często nawet na pierwszych stronach, ale nigdy nie były to najważniejsze tematy.

Pomocnik Historyczny „Powstanie w getcie warszawskim 1943” (100208) z dnia 10.04.2023; Pokłosie; s. 104
Oryginalny tytuł tekstu: "Widziane z Syjonu"
Reklama