Dwa samobójstwa bohatera. Pisał Adam Mickiewicz w „Panu Tadeuszu”:
„Dalej w polskiej szacie
Siedzi Rejtan żałośny po wolności stracie,
W ręku trzyma nóż, ostrzem zwrócony do łona,
A przed nim leży »Fedon« i żywot Katona”.
Wszystko w tym mickiewiczowskim obrazie ostatnich chwil życia narodowego bohatera było niezgodne z prawdą historyczną. I okoliczności, i strój, i sposób odebrania sobie życia, i samobójcze narzędzie, i książki, które miał rzekomo przed samą śmiercią czytać. Nie miało to jednak żadnego znaczenia dla formowania się i trwania mitu nowogródzkiego posła w polskiej kulturze.
Sam Reytan popełnił samobójstwo 8 sierpnia 1780 r., mając 38 lat. Do dzisiaj niewielu Polaków wie, że główny bohater sławnego obrazu Jana Matejki z 1866 r. odebrał sobie życie. W polskiej świadomości w XIX i XX w. pozostał na długo przede wszystkim jako bohater jednego gestu – słynnego „samobójstwa sejmowego” – ryzykownego dla niego protestu przeciwko zatwierdzeniu przez sejm warszawski pierwszego rozbioru Polski; i właśnie w takiej roli wszedł do patriotycznej legendy. Były zatem w biografii Reytana dwa samobójstwa: jedno symboliczne, dokonane na progu sejmowej sali, drugie fizyczne, w którym reytanowska legenda chciała widzieć konsekwencję i dopełnienie pierwszego.
Wedle tej legendy już dziecięca edukacja chłopca zapowiadała to, co miało stać się później. Młody Reytan z zapamiętaniem czytywał książki o historii Polski, brał udział w patriotyczno-wojennych zabawach chłopców, w których podobno załamywał się, gdy musiał odgrywać rolę Moskali. Później w psychologiczno-moralnych skrajnościach ujawnił się znamienny rys jego charakteru: ideowa zapalczywość, gwałtowność reagowania na zło, radykalna, nieznająca kompromisów pryncypialność.