Pomocnik Historyczny

Kommodus

Kommodus, popiersie cesarskie z brązu łączonego z marmurem, kopia nowożytna, XVII w. Kommodus, popiersie cesarskie z brązu łączonego z marmurem, kopia nowożytna, XVII w. BE&W
(161–192 r.) cesarz od 180 r.

Obok Kaliguli i Nerona Kommodus jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych cesarzy. Jego historia do dziś pobudza wyobraźnię, na co niewątpliwie wpływa zrodzony w antyku i utrwalony w popkulturze, głównie za sprawą filmu „Gladiator” Ridleya Scotta, negatywny obraz tej postaci.

„Zepsuty przez zbytek i nieprzyzwoite występki, bardzo często brał udział w ćwiczeniach gladiatorów, a później nawet walczył w amfiteatrze z ludźmi tego właśnie pokroju. Zmarł śmiercią tak niespodziewaną, że uważano, że zginął na skutek uduszenia lub otrucia. Po rządach, jakie sprawował po ojcu przez 12 lat i 8 miesięcy, wszyscy tak go przeklinali, że nawet po śmierci uważano go za wroga rodzaju ludzkiego” – ten opis Eutropiusza, historyka z IV w., wydaje się reprezentatywny dla całej senatorskiej historiografii, która zaliczyła Kommodusa do kategorii złych cesarzy. „Człowiek obmierzły” – to jeden z łagodniejszych epitetów, jakim został określony przez Aureliusza Wiktora. „Odrażający, nikczemny, okrutny, rozpustny, nieprzyzwoity w wyrażeniach i nierządny” – to natomiast inwektywy kierowane pod adresem Kommodusa przez autora „Historia Augusta”.

Kommodus był pierwszym cesarzem rzymskim, który urodził się jako syn panującego władcy. Objęcie przez niego władzy w 180 r. (od 176 lub 177 do 180 współrządził z Markiem Aureliuszem) zrywało ze stosowaną od panowania Nerwy praktyką rządów władców adoptowanych. Jako jedyny syn Marka Aureliusza i Faustyny Młodszej był naturalnym następcą cesarza-filozofa. Początkowo odnosił przynoszące mu chwałę sukcesy w walkach z Germanami (niektórzy twierdzą, że można je raczej przypisać wybitnym dowódcom niż samemu Kommodusowi). Jednak to inne jego działania, przede wszystkim relacje z senatem, które pogorszyły się po wykryciu w 182 r.

Pomocnik Historyczny „Cesarze Rzymu” (100195) z dnia 09.05.2022; Portrety; s. 54
Reklama