Pomocnik Historyczny

Bigosowy socjalizm

Socjalizm konsumpcyjny

Dożynki ogólnopolskie na stadionie w Koszalinie, 1975 r. Dożynki ogólnopolskie na stadionie w Koszalinie, 1975 r. Forum
Bigosowym socjalizmem można nazywać pierwszą połowę dekady lat 70., ten krótki w dziejach Polski Ludowej okres względnej prosperity, kiedy ruszyła produkcja małego Fiata, wzrosła dostępność mięsa i wędlin, a strach Polaków relatywnie zmalał.

Bigos i gulasz. Bigos przyrządza się – jak wiadomo – z kapusty, śliwek oraz resztek wędlin i mięs. To danie kraju biednego, chłopskiego, którego mieszkańcy tylko od święta mogą pozwolić sobie na wsad mięsny. By lepiej poznać smak tamtego okresu, wpierw musimy udać się w podróż tylko pozornie kulinarną na Węgry. Tam w latach 60. i 70. pod rządami Jánosa Kádára królował gulaszowy socjalizm.

Węgierska zupa trafiła do słownika politycznego za sprawą Nikity Chruszczowa. Gdy w 1964 r. przywódca ZSRR odwiedził Węgry, właśnie gulaszowym socjalizmem nazwał specyficzny model istniejącego tam realnego socjalizmu. Najważniejszą z jego zasad było zerwanie z rewolucyjną pryncypialnością na rzecz akceptowania, a nawet wręcz propagowania społecznego konformizmu. W styczniu 1962 r. Kádár wyraził to następująco: „kto nie przeciw nam, ten z nami”. Rok później, a siedem lat po stłumionej krwawo rewolucji 1956 r., na Węgrzech ogłoszono amnestię. Terror przestawał być jedyną podporą systemu w kraju, który stopniowo ewoluował w stronę paternalistycznego państwa opiekuńczego.

Wiejskie wesele.ForumWiejskie wesele.

Zasady jego funkcjonowania nakreślił Edwardowi Gierkowi sam Kádár w maju 1971 r. Jedną z nich był przyjęty po 1956 r. zwyczaj comiesięcznych spotkań członków kierownictwa węgierskiej partii komunistycznej z załogami zakładów pracy, przedstawicielami grup zawodowych i społecznych. Wiele decyzji konsultowano w gronie ekspertów, jak również z poszczególnymi grupami społecznymi, co służyło budowaniu społecznej akceptacji systemu. Dużą wagę władze partyjne przywiązywały do działalności związków zawodowych, których podstawowym zadaniem miało być „niedopuszczenie do rodzenia się konfliktów społecznych”.

Pomocnik Historyczny „Dekada Gierka” (100188) z dnia 11.10.2021; Dekada Gierka; s. 25
Oryginalny tytuł tekstu: "Bigosowy socjalizm"
Reklama