Topografia przemieszczeń. Część północna Afryki z racji na bezpośrednie sąsiedztwo Morza Śródziemnego odgrywa rolę miejsca tranzytowego dla migrantów z całego kontynentu, a także z Azji, którzy podążają do Europy. W Afryce Zachodniej dominują migracje wewnętrzne. Są one powiązane zarówno z regulacjami prawno-ekonomicznymi w ramach ECOWAS (Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej), sytuacją zdrowotnosanitarną (np. epidemia Eboli w Gwinei, Liberii i Sierra Leone, 2013–16), polityką (np. wojny domowe w Liberii i Sierra Leone, 1989–2002; konflikty w Wybrzeżu Kości Słoniowej, 2002–07 i 2010–11), jak i tradycyjnymi, etnicznymi łańcuchami migracyjnymi z epoki przedkolonialnej.
W Afryce Południowej występują zarówno migracje zarobkowe, będące kontynuacją przemieszczeń ludności w czasach kolonialnych (kontraktowa praca w kopalniach i bardziej nowoczesnym rolnictwie), jak i polityczne (np. strumienie uciekinierów z Zimbabwe w okresie dyktatury Roberta Mugabe). W regionie tym głównym krajem przyjmującym migrantów jest RPA, gdzie od kilku lat dochodzi do konfliktów między autochtonami a przybyszami, zwłaszcza pochodzącymi z Zimbabwe, Somalii i Nigerii (np. starcia w Durbanie i Johannesburgu w 2019 r.). Wydarzenia te – w Europie relacjonowane pobieżnie – potwierdzają tylko, że dla Afryki głównym wyzwaniem są migracje wewnętrzne, a nie międzykontynentalne.
Migracje między wielokulturowymi państwami są często uzależnione od przynależności do danej grupy etnicznej (do pewnego stopnia sytuacja ta przypomina akcję łączenia rodzin z Europy Środkowo-Wschodniej). Innym ich powodem jest tzw. magnetyzm miejski, przyciąganie mieszkańców słabiej zurbanizowanych terenów przez główne ośrodki miejskie.
Uchodźcy.