Pomocnik Historyczny

Pokój i rozejm

Średniowieczna dyplomacja

Ustanowienie pokoju ziemskiego jako sposobu zażegnania konfliktów przez króla Rudolfa Habsburga (1218–91), niedokończony obraz z XIX w. Ustanowienie pokoju ziemskiego jako sposobu zażegnania konfliktów przez króla Rudolfa Habsburga (1218–91), niedokończony obraz z XIX w. AKG
W jaki sposób na drodze pokojowej rozwiązywano konflikty w średniowieczu? Bo nie zawsze i nie od razu chwytano za miecze.
Legaci papiescy powracający z kanonizacji św. Jadwigi, ok. 1353 r. Od XIII w. legaci coraz częściej rozstrzygali polityczne spory.Corbis Legaci papiescy powracający z kanonizacji św. Jadwigi, ok. 1353 r. Od XIII w. legaci coraz częściej rozstrzygali polityczne spory.

Pokój i rozejm boży

Cały okres średniowiecza charakteryzował się licznymi konfliktami zarówno o węższym, wewnątrzfeudalnym, jak i międzypaństwowym wymiarze. Ten drugi, który nas tu szczególnie interesuje, nabrał znaczenia w okresie przyrostu liczby państw narodowych od X w. Rozwój wewnętrzny tych państw, i tzw. terytorializacja, spowodował konieczność oznaczenia władztwa, czyli limitację. Władcy państw narodowych dążyli do ich dokładnego określenia na piśmie w traktatach międzynarodowych, jak również fizycznie, w trudnym niejednokrotnie terenie, z czym wiązały się liczne problemy i spory.

System feudalny panujący w Europie Zachodniej teoretycznie regulował wzajemne relacje pomiędzy seniorem a wasalem i ustanawiał sądownictwo seniora w sporach pomiędzy wasalami. W praktyce konflikty feudalne stawały się plagą życia społecznego i gospodarczego. Pierwszym poważniejszym sposobem reakcji na zjawisko powszechnych walk pomiędzy formalnie schrystianizowanymi ludźmi była instytucja Pax Dei et treuga Dei. Pokój i Rozejm Boży ustanowił Kościół katolicki głęboko zaniepokojony również o własne dobra i dochody, które zmniejszały się na skutek waśni, szczególnie pomiędzy szlachtą. Wprowadzony został przez synod w Charroux w 989 r., a potwierdzony i sprecyzowany na synodzie w Toluges w 1027 r. Wprowadzał zakaz prowadzenia walki zbrojnej od środy wieczorem do poniedziałku rano. Później zakaz rozszerzono o okres adwentu i wielkiego postu. Utrzymał się do końca XIII w. Warto dodać, że np. w Katalonii zgromadzenia zwoływane dla zaprzysiężenia Pokoju i Rozejmu Bożego położyły fundament pod rozwój tamtejszego parlamentaryzmu.

Pokój krajowy

Według wzorców Pokoju i Rozejmu funkcjonował, zwłaszcza w pełnym i późnym średniowieczu, świecki pokój krajowy (Landfrieden) lub szerzej dla całego terytorium Rzeszy (1103 r.

Pomocnik Historyczny „1410 Grunwald” (100170) z dnia 13.07.2020; Epoka; s. 37
Oryginalny tytuł tekstu: "Pokój i rozejm"
Reklama