Trzy przyczyny klęski. Göring podawał trzy przyczyny klęski:
• zmarnowanie okazji dyplomatycznej w 1940 r., kiedy to Niemcy mogły się dogadać z „nordycką” Wielką Brytanią, dzieląc strefy wpływów na świecie;
• niezajęcie Moskwy przed zimą 1941 r. skutkiem błędu strategicznego Hitlera, który rozproszył siły kierując je na południe i pod Leningrad;
• odwlekanie produkcji samolotów odrzutowych Me-262, które pozwoliłyby odzyskać Niemcom inicjatywę strategiczną.
Dlaczego wódz III Rzeszy tak postępował? Wiedza militarna i niesamowita pamięć tego samouka imponowała nawet generałom; jego ryzykowne pomysły niemiecki sztab generalny potrafił metodycznie przerabiać w rozkazy operacyjne i taktyczne. Ale gdy mechanizm się zaciął – właśnie generalicję zaczął wódz uważać za sprawców klęsk. Jak zauważył płk prof. Tadeusz Rawski – wojskowa i wojenna bezczelność Führera wobec świata wzięła się w dużej mierze z sukcesów odniesionych w wojnie z Polską i z Francją.
Od zwycięstwa w czerwcu 1940 r. nad uchodzącą za najsilniejszą armią lądową świata Hitler uwierzył, że jest wybrańcem Opatrzności, która go poprowadzi do kolejnych triumfów, byle miał silną wolę i zaraził nią otoczenie. Błyskawiczne zajęcie większej części Bałkanów, odrzucenie w kwietniu 1941 r. Brytyjczyków w Afryce poza granice Egiptu umocniły przekonanie Hitlera, że stoi na czele najwspanialszej armii świata, która może wszystko, byle niemiecki sztab generalny dostroił się do jego gigantycznych planów. Stąd była prosta droga do wojny z ZSRR.
Hitler był przekonany, że uprzedza planowane uderzenie Stalina i nie za bardzo się mylił. Po latach milczenia marszałek Gieorgij Żukow, ówczesny szef sztabu, zwierzył się bowiem, że proponował Stalinowi uderzenie prewencyjne na Niemcy 15 maja 1941 r.