Pomocnik Historyczny

Odcienie arabskości

Formy rządów państw arabskich

Obrady Ligi Państw Arabskich w kairskiej siedzibie. Październik 1946 r. Obrady Ligi Państw Arabskich w kairskiej siedzibie. Październik 1946 r. AKG
Idealistyczna koncepcja jedności arabskiej jest postulatem tyleż chwytliwym, co trudnym w realizacji.

Młody nacjonalizm

Nowo powstałe lub usamodzielnione państwa arabskie poszukiwały ideologii, która dostarczałaby prawomocności ich rządom. Doskonale do tego celu nadawał się zarówno nacjonalizm, jak i panarabizm.

Nacjonalizm arabski II połowy XX w. przybierał w różnych krajach nieco odmienny charakter i formy. Ulegał radykalizacji, akceptując różne formy autorytarnego socjalizmu (ideologia Gamala Abdel Nasera w Egipcie czy też Arabskiej Partii Odrodzenia – Baas, zarówno w jej syryjskim, jak i irackim wydaniu). Przy czym wszystkie ruchy i ugrupowania nacjonalistyczne akcentowały ideę ludu, który w ich odczuciu miały prawo reprezentować; podkreślały konieczność uzyskania wolności od wpływów zewnętrznych, przede wszystkim zachodnich; deklarowały jedność Arabów, do której dany ruch polityczny ma doprowadzić. Tak rozumiana świecka, modernistyczna, ideologia nacjonalistyczna dominowała do lat 70. XX w. Wtedy napotkała potężnego konkurenta w postaci fundamentalizmu religijnego.

Liga Państwa Arabskich

Jednym z przejawów zastosowania idei jedności arabskiej (panarabizm) było powstanie regionalnej organizacji międzynarodowej w postaci Ligi Państw Arabskich. Jej geneza jest dość szczególna z uwagi na inspirację ze strony Wielkiej Brytanii. W latach 40. XX w. rząd iracki zaproponował stworzenie Unii Państw Żyznego Półksiężyca: Iraku, Syrii i Transjordanii. Wobec zakwestionowania tej koncepcji przez państwa regionu dyplomacja brytyjska zasugerowała projekt szerszej organizacji grupującej arabskie organizmy państwowe lub kwasi-państwowe.

Ligę Państw Arabskich powołał ostatecznie do życia pakt podpisany 22 marca 1945 r. przez Arabię Saudyjską, Egipt, Irak, Jemen, Liban, Syrię i Transjordanię. Członkowie założyciele deklarowali m.in. zacieśnienie więzów przy poszanowaniu niepodległości i suwerenności poszczególnych państw.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Arabów” (100163) z dnia 09.03.2020; Wiek XX; s. 99
Oryginalny tytuł tekstu: "Odcienie arabskości"
Reklama