Pomocnik Historyczny

W mowie i piśmie

Język arabski

Mahomet nauczający w Medynie. Ilustracja datowana na XVI w. Mahomet nauczający w Medynie. Ilustracja datowana na XVI w. East News
Arabski jest dzisiaj najbardziej znanym i rozpowszechnionym językiem semickim. Posługuje się nim blisko 300 mln Arabów, a dla 1,5 mld muzułmanów jest to język liturgiczny, którego używają w modlitwie.
System znaków alfabetu arabskiegoPolityka System znaków alfabetu arabskiego

Pochodzenie

Język arabski należy do rodziny językowej afroazjatyckiej, nazywanej tak dlatego, że obejmuje zasięgiem dwa kontynenty: Afrykę oraz Azję. Rodzina ta bywa też określana jako chamitosemicka, od imion synów Noego: Chama i Sema. Dzieli się ją na sześć grup: semicką (do której należy język arabski), omotycką i kuszycką (rozpowszechnioną we wschodniej Afryce, najlepiej znany jest język somalijski), czadyjską (występującą na terenie Czadu i Nigerii, język hausa), język (lub języki) berberski (w Afryce Północnej) oraz język egipski (chodzi o język starożytnego Egiptu, nie należy go mylić ze współczesnym arabskim dialektem egipskim).

Języki grupy semickiej odegrały ważną rolę kulturową, posługiwali się nimi przedstawiciele wielu cywilizacji. Zalicza się tu akadyjski (zaświadczony od połowy III tysiąclecia p.n.e.), aramejski, hebrajski i fenicki. Semitom przypisuje się wynalezienie protoalfabetycznego pisma zwanego abdżadem, z którego wywodzi się większość współczesnych pism alfabetycznych.

Arabski, dziś tak rozpowszechniony, należy do najpóźniej zaświadczonych języków semickich. Jego najstarsze zabytki w formie pełnych tekstów pochodzą z przełomu VII i VIII w. (choć najwcześniejsze nazwy osobowe arabskie datuje się na VIII w. p.n.e.). Mimo stosunkowo późnego pojawienia się język arabski w formie pisanej jest dość archaiczny i zachował wiele cech odziedziczonych po najstarszych etapach rozwoju grupy semickiej. Zachowawczy charakter ma struktura dźwiękowa, fonologiczna, występują też archaiczne formy gramatyczne, jak liczba podwójna, czy tryb zwany apocopatus.

Wymowa

Wymowa języka arabskiego pokazuje charakter systemu dźwiękowego: często mówi się o gardłowej czy guturalnej wymowie. I rzeczywiście, w języku arabskim występuje wiele spółgłosek o tylnej wymowie, powstających w krtani, gardle i na języczku.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Arabów” (100163) z dnia 09.03.2020; Historia i cywilizacja; s. 21
Oryginalny tytuł tekstu: "W mowie i piśmie"
Reklama