Pomocnik Historyczny

Wywiad

Struktura i działania wywiadu polskiego

Od prawej: rtm. Jerzy Sosnowski, szef polskiej placówki IN3 w Berlinie, jego agentka Benita von Falkenhayn, Günther Rudloff – oficer Abwehry i także agent, grafini Bochholtz. Od prawej: rtm. Jerzy Sosnowski, szef polskiej placówki IN3 w Berlinie, jego agentka Benita von Falkenhayn, Günther Rudloff – oficer Abwehry i także agent, grafini Bochholtz. AN
Tadeusz Pełczyński – Grzegorz (1892–1985), generał brygady, legionista, oficer dyplomowany, od 1927 r. w Oddziale II SG, szef Oddziału (1929–1932, 1935–1939), we wrześniu 1939 r. dowódca piechoty dywizyjnej 19 DP.AN Tadeusz Pełczyński – Grzegorz (1892–1985), generał brygady, legionista, oficer dyplomowany, od 1927 r. w Oddziale II SG, szef Oddziału (1929–1932, 1935–1939), we wrześniu 1939 r. dowódca piechoty dywizyjnej 19 DP.

Organizacja

W przededniu wojny polski wywiad wojskowy wysunął się na pozycję najlepiej poinformowanej w sprawach niemieckich i sowieckich tajnej służby państw przeciwstawiających się dominacji obu totalitaryzmów w Europie. W rozmachu podejmowanych działań, w ich skuteczności, wywiad polski ustępował jedynie wschodniemu sąsiadowi, dystansując przy tym na każdym polu zachodniego.

Centrala wywiadu wojskowego znajdowała się w Oddziale II (stąd potoczna nazwa: dwójka) Sztabu Głównego (szef płk Józef Smoleński). Najważniejsze w niej miejsce zajmowało Biuro Wywiadowcze (ppłk Wilhelm Heinrich, ppłk Stefan Mayer), które obejmowało wywiad (ppłk Tadeusz Skinder) i kontrwywiad (mjr Stanisław Szaliński). Skinderowi podlegały referaty Wschód (W, kpt. Jerzy Niezbrzycki) i Zachód (Z, mjr Michał Rybikowski), prowadzące wywiad strategiczny. Wywiad płytki prowadziły Ekspozytury – zachodnie: Nr 3 (mjr Jan Henryk Żychoń, Bydgoszcz) i Nr 4 (mjr Stanisław Kuniczak, Katowice) oraz wschodnie – włączone w obręb Korpusu Ochrony Pogranicza – Nr 1 (mjr Edmund Piotrowski, Wilno) i Nr 5 (mjr Józef Bieńkowski, Lwów). Centrala obejmowała także Biuro Szyfrów (ppłk Gwido Langer), które, pomimo wprowadzanych sukcesywnie przez Niemców ulepszeń w maszynach szyfrujących Enigma, dzięki fachowemu zespołowi kryptologów (Marian Rejewski, Jerzy Różycki, Henryk Zygalski) oraz specjaliście od radionasłuchu (mjr Maksymilian Ciężki), do ostatnich dni sierpnia, w ramach operacji Wicher, dostarczało dzienne meldunki z nasłuchu stacji SS i niemieckiej policji.

Polskie Biuro Szyfrów było jedyną komórką kryptologiczną na świecie, która do 1939 r. złamała szyfr Enigmy. Na kierunku wschodnim szyfry łamano skutecznie już od w 1919 r. (kpt. Józef Graliński, Stanisław Szachno).

Pomocnik Historyczny „Jak rozpętała się II wojna światowa” (100154) z dnia 19.08.2019; Militaria; s. 100
Oryginalny tytuł tekstu: "Wywiad"
Reklama